بریده‌هایی از کتاب هربار که معنی زندگی را فهمیدم، عوضش کردند: زیست با استفاده از خرد فلاسفه‌ی بزرگ

در نظر آریستیپوس لذتْ مترادف آسایش بود و به اعتقاد اپیکور مترادف آرامش.

نابرده رنج، رنج بیشتر عایدش می‌شود. از نقطه‌نظر او جهانی که درد و رنجی در آن نباشد تبدیل به جهان انسان‌های افسرده می‌شود.

در نهایت من هر روز بیش‌ازپیش متقاعد می‌شوم که هر فردی حق دارد دلیل زیستن خود را انتخاب کند: می‌خواهد یک مسیحی متدین باشد، یک مبارز راه آزادی، یک آدم بی‌کارِ علاف یا هر سهٔ این‌ها. همچنین معتقدم انتخاب عامدانه و آگاهانهٔ معنای زندگی و سپس تملک آن زندگی ما را غنی‌تر واقعی‌تر و به قول سارتر معتبر و درست می‌کند. با این‌همه حتا این توصیه را دربارهٔ چگونه زیستن، کمی احمقانه می‌دانم.

و ختم کلام از آن ویتگنشتاینِ کبیر است که می‌فرماید: «زندگی ابدی از آن کسانی است که در حال زندگی می‌کنند (و حالش را می‌برند).»

«(در دریای زندگی) خودت را با هر موجی درگیر کن.»

هر لحظه ممکن است آن‌ها مجدداً معنای زندگی را عوض کنند.

وقتی دفترچهٔ جملات قصارم را تورق می‌کنم متوجه می‌شوم که در صفحات آغازین چه‌قدر تحت‌تأثیر محبوبیت و فراگیری فلسفه‌های دههٔ شصت و هفتاد بودم. از یک سو به نیهیلیسم اجتماعی و خودمحوری آلدوس هاکسلی و تیموتی لیری اعتقاد داشتم و از سوی دیگر به ملالت اگزیستانسیالیستی و مالیخولیای ژان‌پل سارتر و آلبر کامو. بدون شک تفکر گله‌ای دامن‌گیر من نیز شده بود. از سوی دیگر این متفکران به من کمک کردند تا فلسفه را به عنوان شیوه‌ای برای غنی کردن و اتخاذ یک زندگی آگاهانه انتخاب کنم.

زمانی که ما ــ افکار ما ــ محصول فرهنگ جامعهٔ پیرامون‌مان باشد نمی‌توانیم ارزش‌ها و باورهای آن را زیر سؤال ببریم.

«چه تضادی! این‌که بتوانی دربارهٔ کل جهان و هستی نظر دهی و قضاوت کنی درحالی‌که ذره‌ای ناچیز از آنی.»

هربار که معنای زندگی را فهمیدم، عوضش کردند.

بسیاری از متفکران اگزیستانسیالیست معتقدند که مواجههٔ مستقیم با مرگ تنها راه مطمئن زیستن در اکنون است،

میشل دو مونتانی، فیلسوف قرن‌شانزدهمی، داشته باشم: «زندگی من سرشار از بدبختی‌ها و مصایب هولناکی بود که تقریباً هیچ‌کدام‌شان رخ نداد.»

که بخش اعظم احساسات و خلق‌وخوی ما ورای کنترل خودآگاه‌مان هستند.

پدر و مادرت دمار از روزگارت درآوردن. شاید قصدش رو نداشتن اما این کار رو کردن. هر چی عیب‌وایراد داشتن تو وجودت ریختن. به‌اضافهٔ چندتا عیب‌وایراد دیگه که خودشون نداشتن. They fuck you up, your mum and dad. They may not mean to, but they do. They fill you with the faults they had. And add some extra, just for you.

در جریان این پروسه، اکثر ما کشف می‌کردیم که اکثر اختلالات و عادات عصبی و وسواس‌های عملی ما میراث شومی است که پدر و مادرمان به صورت ژنتیک یا به واسطهٔ رفتار و گفتارشان با ما برای‌مان به یادگار گذاشته‌اند. با بغض و ناراحتی صحنه‌ها و خاطراتی از دوران کودکی‌مان را به یاد می‌آوردیم که طی آن‌ها تحقیر شده بودیم یا از لحاظ روحی و روانی صدمه دیده بودیم. نتیجهٔ طبیعی‌اش این بود از دست والدین‌مان عصبانی می‌شدیم و کینه‌شان را به دل می‌گرفتیم

تخیلات ما دربارهٔ این زندگی‌های تجربه‌نشده به مرور زمان پُررنگ‌تر و تأثیرگذارتر و قدرتمندتر از تفکرات‌مان دربارهٔ زندگی می‌شود که در حال تجربهٔ آن هستیم. حال را از دست می‌دهیم، وجودمان سرشار می‌شود از خیال‌بافی‌های حسرت‌خوارانه دربارهٔ زندگی‌هایی که قادر نبوده و نیستیم که تجربه‌شان کنیم.

انسان مدرن چنان گرفتار و شیفتهٔ زندگی‌هایی که تجربه نکرده ــ زندگی افراد مشهور، بازیگران و خوانندگان جذاب و اشخاص ثروتمند ــ شده که نمی‌تواند قدر زندگی خود را بداند و آن را واقعاً تجربه کند.

زندگی بدون تفکر مطمئناً ارزش زیستن دارد اما آیا تفکر دربارهٔ شیوهٔ زندگی که هیچ‌گاه تجربه‌اش نمی‌کنید ارزشی دارد؟

فرانکل می‌نویسد: «هر روز، هر ساعت فرصتی است برای اتخاذ تصمیم. تصمیمی که مشخص می‌کند آیا شما در برابر قدرت‌هایی که تهدیدکنندهٔ جان و شخصیت و هویت شما هستند قدرت‌هایی که می‌خواهند همه‌چیز را از شما سلب کنند خود را می‌بازید و تسلیم می‌شوید یا نه. مشخص می‌کند که آیا شما بازیچه و اسیر دست شرایط می‌شوید یا خیر.»

نمی‌دانم این مشکل من است یا نه. ولی شخصاً ترجیح می‌دهم در تفکراتم دربارهٔ عالم ماورا و جهان روح بیشتر از اندیشه‌های متفکران منطقی الهام بگیرم تا تعالیم خاخام‌ها و کشیش‌ها و سایر علمای مذهبی.