بریدههایی از کتاب خودکامگی و خودکامگان در تاریخ ایران؛ تحلیلی اجتماعی فرهنگی از تاریخ سیاسی ایران
۳٫۴
(۹)
اندیشهٔ نادرست، عمل نادرست بهدنبال خود دارد؛ زیرا کژرَوَی از کژاندیشی نشأت میگیرد و آدمی مشکلی بیرون از خود ندارد جوامع نیز مشکلی بیرون از خود ندارند. اصولاً این خود از مشکلات است که کسی مشکل را به بیرون از خود نسبت دهد.
1258580
هرچند سیرهنگاران درباری، بعدها نسب خاندان صفوی را به امام موسی کاظم (ع) هفتمین پیشوای شیعیان رسانیدند، ولی ریشهٔ مذهبی خاندان صفوی شبههناک است. زیرا مادر شاه اسماعیل یک زن مسیحی از نوادگان امپراطور ونیز بود و اجدادش از شیخ صفی گرفته تا خواجه علی صوفیان سنی شافعی مذهب بودند و پیشوند نام همه آنها شیخ بود و خود شیخصفی کُرد تبار بود و اشعاری بهزبان آذری (زبان قدیم آذربایجان) بدو نسبت میدهند و این در زمان خواجه علی، نیای پنجم شاه اسماعیل بود که خاندان صفوی به شیعه گرویدند. بعداً که به سلطنت رسیدند، سید هم شدند. شاه اسماعیل که نیا، پدر و برادرش در جنگ اهل تسنن کشته شده بود حساسیت خاصی داشت.
1258580
در طول تاریخ ایرانی همواره از مرز و بوم و موجودیت خود دفاع کرده و هرگز آغازگر حمله به هیچ کشوری نبوده است حتی در تاریخ اساطیری، همیشه این تورانیان هستند که به ایران هجوم میآورند و ایرانیان به دفاع بر میخیزند.
maryam mafakheri
همواره جریانهای تندرو و بیمنطق و خشکاندیش پس از مدتی به ضدخود تبدیل میشوند. بهدیگر سخن تغییر ماهیت به ضد خود میدهند. خوارج در آغاز دشمن سرسخت و آشتیناپذیر بنیامیه و در رأس آنها معاویه بودند تا آنجا که بهخاطر قبول حکمیت از سوی امام علی (ع)، آن بزرگوار را سازشکار دانسته، تکفیر کردند؛ ولکن همین تندروان بهمرور به خدمت معاویه درآمدند و در راه تحکیم حکومت اموی دست به جنایت آلودند. سران قتلهٔ سیدالشهدا (ع)، افرادی همانند شبثبنربعی و شمربنذیالجوشن از خوارج بودند و عمربنسعد از بیطرفها بهشمار میرفت.
حزب توده که در آغاز شعارهای تند ضد سرمایهداری و سلطنت میدادند و شادروان دکتر محمد مصدق را نوکر استعمار و سرسپردهٔ دربار میخواندند، بهمرور بسیاری از آنها به خدمت نظام سلطنت در آمدند و حتی شماری از تودهایها از تئوریسینهای نظام پهلوی شدند و با ساواک همکاری کردند.
1258580
قزلباش که پیش از ظهور صفویه در عرصهٔ سیاست. دراویش خانقاهها بودند از جمله غلاه شیعه بهشمار میرفتند که به اولوهیت ائمهٔ اطهار سلامالله اجمعین بهخصوص حضرت علیبنابیطالب (ع) قائل بودند. اینان هر چند در انجام واجبات دین همانند اقامهٔ نماز و گرفتن روزه و غیر هم سستی و کاهلی بلکه بیاعتنائی میکردند ولکن در اظهار محبت به خاندان عصمت و طهارت و انجام عزاداری بهخصوص برای سیدالشهداء (ع) افراط مینمودند. اکنون که نزدیک چهارصد سال از سقوط صفویه میگذرد، لکن تأثیر این سلسله و حاکمیت ۱۵۰ سالهٔ قزلباش در این کشور، بر فرهنگ این جامعه هنوز هم کاملاً محسوس و ملموس است و هماینک نیز هستند کسانی که ظرف سال نه یک رکعت نماز میخوانند و نه پایشان به مسجد میخورد و نه مهر در خانهشان پیدا میشود و نه قبلهٔ خانه خود را میشناسند ولکن در دههٔ محرم و عاشورا در سینهزنی و عزاداری و علامتبرداری به افراط میگرایند.
1258580
تیمور با آگاهی از این تمایل جنگطلبانه و ستیزهجویانه اقوام طرفدار خود اغلب مسائلی بیمعنا و گاه نامفهوم و پیشِ پا افتاده و حتی خندهآور را دستآویز یورش خود به مناطق مختلف قرار میداد و صرفنظر از ظاهر دعوی تنها هدفش از این ایلغارها غارت و چپاول حاصل دسترنج مردمان بود و بس.
اصولاً افرادی مثل چنگیز و تیمور برای انحراف اذهان از تضادهای داخلی به کشورگشائی روی میآوردند و چون موفق میشدند تضادهای داخلی از میان میرفت ولکن اگر در مسیر خود با مانع جدی روبهرو میشدند قطعاً تضادهای درونی ادامه و استمرار حکومت آنها را با دشواری مواجه میساخت. این شیوهٔ خودکامگان در طول تاریخ است که برای انحراف اذهان از مشکلات داخلی به فرافکنی پرداخته به بحرانسازی در روابط خارجی میپردازند.
1258580
در یک جامعهٔ استبداد زده، هیچکس جرأت ندارد تا شخصیت واقعی خود را بروز دهد. همه نقش بازی میکنند و نمود هر کسی غیر از بودش است؛ همه تظاهر میکنند بهخصوص در مسائل سیاسی و مذهبی که در نهایت به زیان حاکمیت تمام میشود. در دوران ستمشاهی آنچه شاه و آمریکا را غافلگیر کرد این بود که از ظاهر رفتار و گفتار مردم به اشتباه میپنداشتند که همگان از اوضاع راضیاند.
maryam mafakheri
وقتی مذهب در خدمت سیاست قرار میگیرد و تقوا خادم سیاستمداران میشود، احزاب و گروهها، شورهزار جزمیت و دگماندیشی میشوند و هر استعداد و قابلیتی را جوانه نزده میخشکانند و چون کسی وارد هر جریان سیاسی شود باید عقل خود را بیرون گذاشته و با عشق و ایثار و دل سپردن به رهبران، وارد جریان شود؛ زیرا در ایران فکر کردن و تصمیمگرفتن و امریه صادر کردن، از آنِ رهبران است و مطیع محض بودن، ایثار کردن، از جان و جهان گذشتن، از آنِ پیروان؛ گویی تا کسی به رهبری نرسد فاقد عقل و فکر و حتی احساس و اندیشه است؛
samianoosheh
تراژدی غمبار و اسفناک بشر در این است که هرگز نمیتواند گذشته را باز گرداند و یا از نو بازسازی کند و یاحداقل از حافظهٔ تاریخ پاک و محو سازد.
سپیده دم اندیشه
از علل عمدهٔ قانونگریزی، بلکه قانونستیزی ایرانیان، همین ریشههای تاریخی است و علت اینکه تا کنون در این کشور نهادهای مدنی پا نگرفته، همین رخدادهای اسفناک تاریخ ماست. غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغولان و تیموریان که چندین قرن متوالی بر ایران حکمرانی کردند از ایرانیان فرهنگ و مدنیت فرا گرفتند ولکن به جامعهٔ ما سمِّ مهلک بیفرهنگی و خشونت را تزریق کردند. چه دنیای ما دنیای تأثیر و تأثر است. ایران به اینان فرهنگ آموخت و آنها برای ایران هنجارشکنی آوردند.
maryam mafakheri
حجم
۲٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۵
تعداد صفحهها
۳۵۸ صفحه
حجم
۲٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۵
تعداد صفحهها
۳۵۸ صفحه
قیمت:
۶۵,۰۰۰
۳۲,۵۰۰۵۰%
تومان