بریده‌هایی از کتاب پرورش زنبور عسل

تخم‌هایی که برای پرورش ملکه، به کار می‌روند، با تخم‌های مربوط به زنبور کارگر، هیچ‌گونه تفاوتی ندارد و هر دو، بارورشده هستند و عواملی که موجب تبدیل تخم به ملکه یا زنبور کارگر می‌شود، نخست اندازهٔ حجره و دیگری نوع و میزان تغذیه در دوران لاروی است.

ملکه‌های علامت‌گذاری‌شده بسیار آسان‌تر پیدا می‌شوند. برای علامت‌گذاری می‌توان از لاک ناخن که زود خشک می‌شود، استفاده کرد. علامت باید در قسمت وسط، پشت سینه زده شود

همیشه تعدادی زنبور کارگر (۱۰-۱۲ عدد) که ملازم نامیده‌می‌شوند، درحالی‌که سر همهٔ آن‌ها متوجه ملکه است، حلقه‌وار، ملکه را احاطه کرده، او را پرستاری و تغذیه‌می‌کنند

تفاوت ملکه با زنبور کارگر آن است که نسبت به کارگر، بزرگ‌تر، و فاقد کیسهٔ جمع‌آوری گرده در پاهای عقبی است. شکم ملکه، درازتر از زنبور نر است، درحالی‌که شکم زنبور نر، کوتاه و در قسمت انتهایی، کلفت است.

خصوصیات کندو مانند رنگ زنبورها، میزان جمع‌آوری شهد و گرده، تولید موم و آرام‌بودن در کندو، مقاومت در مقابل بیماری‌ها و زمستان‌گذرانی، بستگی به ملکهٔ آن دارد، بنابراین دانستن صفات و رفتار ملکه، برای زنبوردارها لازم و مهم است.

ملکه، چهار روز پس از تولد، به سن بلوغ می‌رسد و از روز پنجم قادر به جفت‌گیری است.

همهٔ صفات یک کندو، به ملکهٔ آن بستگی‌دارد. ملکهٔ خوب سبب‌می‌شود کندوی قوی‌تری ایجاد، و عسل بیشتری برداشت شود.

زنبورها روی گل‌ها می‌نشینند و شهد آن‌ها را می‌مکند و پس‌ازآنکه به اندازهٔ کافی شهد در عسل‌دانشان جمع کردند، به کندو برمی‌گردند و آن را در داخل سلول‌ها به همان حالت نارس می‌گذارند. شب‌هنگام که تاریکی، مانع خروج آن‌ها از کندو می‌شود، همهٔ کارگرها چه پیر و چه جوان با هم، شهد را از داخل سلول‌ها می‌مکند و مقداری از آب شهد را تبخیر، و آن را غلیظ می‌کنند، و پس‌ازآنکه تبدیل به عسل رسیده شد، آن را در سلول‌هایشان ذخیره می‌کنند و روی آن را با ورقهٔ نازکی از موم می‌پوشانند.

مواد مغذی موجود در گردهٔ گل به شدت فسادپذیرند، به محض ذخیرهٔ گرده در داخل سلول‌ها، زنبورهای کارگر آن‌قدر با سر، آن‌ها را فشار می‌دهند تا همهٔ هوا را از خلل‌وفرج آن خارج کنند و پس‌ازاینکه دوسوم سلول با گرده پر شد، روی آن را با یک قشر بسیار نازک از عسل می‌پوشانند.

گردهٔ گل حاوی مقادیر بالایی از پروتئین، چربی و ویتامین است، صرف تغذیهٔ نوزادها و زنبورها می‌شود.

زنبورهای کارگر با حمل آب به داخل کندو و با اسپری‌کردن آن، سعی در ثابت نگه‌داشتن دمای داخل کندو در ۳۵ درجهٔ سانتی‌گراد خواهند داشت، زیرا لاروها تنها در دمای ۳۵ درجهٔ سانتی‌گراد رشد و زندگی طبیعی خود را ادامه خواهند داد.

بره‌موم مثل الکل، خاصیت میکروب‌کشی و ضدعفونی دارد. زنبورها با آن، جدار داخلی سلول‌ها را خوب ضدعفونی می‌کنند تا نوزادها در محیطی آلوده، متولد، و درنتیجه، بیمار و تلف نشوند.

غذای ملکه، فقط ژلهٔ شاهانه است، فقط به وسیلهٔ زنبورهای جوانی تغذیه‌می‌شوند که سن آن‌ها بین ۲-۱۲ روز است.

طول عمر زنبور نر حدود سه ماه است.

زنبورهای نر مجازند از یک کندو به کندوی دیگر بروند. دورهٔ دگردیسی (مرحلهٔ تخم تا زنبور کامل) آن ۲۴ روز است. با تمام‌شدن شهد در منطقه، کارگرها، آن‌ها را از کندو می‌رانند. زنبورهای نر یادشده، بر اثر بی‌غذایی می‌میرند. به این عمل، نرکشی می‌گویند.

زنبور نر دارای تقریباً ۱۱ میلیون اسپرم است. عمر طبیعی زنبور نر، حدود ۶۰ روز است و تعداد آن‌ها در هر کندو، تقریباً به ‌۵۰۰-۶۰۰ عدد می‌رسد. زنبورهای نر مجازند از یک کندو به کندوی دیگر بروند. دورهٔ دگردیسی (مرحلهٔ تخم تا زنبور کامل) آن ۲۴ روز است

زنبور نر تا روز هشتم پس از تولد، در کندو به سر می‌برد و بیشتر اوقات را به استراحت می‌پردازد. از روز هشتم به بعد، زنبور نر قادر به جفت‌گیری است.

. به‌طور میانگین، در فصل بهار در یک کلنی متوسط، تعداد ۴۰-۶۰ هزار زنبور کارگر و ۲-۳ هزار زنبور نر می‌تواند وجود داشته‌باشد.

ملکه و کارگر هر دو ماده‌اند و در شکمشان، یک جفت تخمدان قرار دارد. کارگرها به علت ناقص‌بودن دستگاه تناسلی، هرگز قادر به جفت‌گیری نیستند، ولی دستگاه تناسلی ملکه، سالم است و جفت‌گیری می‌کند.

در زنبور عسل، معمولاً تخم‌هایی که اسپرم در آن واردمی‌شود و عمل لقاح صورت‌می‌گیرد، n۲ کروموزومی، و به زنبور ماده تبدیل‌می‌شود و تخم‌هایی که بدون عمل لقاح، یعنی بدون اسپرم رشدمی‌کنند، n کروموزومی، و به زنبور نر، تبدیل‌می‌شوند.