بریده‌هایی از کتاب اوضاع خیلی خراب است

قهرمانانْ چرایی بزرگ مطرح می‌کنند، آرمان و اعتقادی خارق‌العاده که در هر شرایطی استوار باقی می‌مانَد

شجاعت امری رایج است. انعطاف‌پذیری هم امری رایج است. اما قهرمانی یک روی فلسفی دارد. قهرمانانْ چرایی بزرگ مطرح می‌کنند، آرمان و اعتقادی خارق‌العاده که در هر شرایطی استوار باقی می‌مانَد. برای همین است که امروزه به‌لحاظ فرهنگی این‌طور تشنهٔ قهرمانیم: لزوماً نه به این دلیل که مشکلات زیادی وجود دارد، بلکه به این دلیل که ما به‌وضوح، آن "چرا"یی را که محرکِ نسل‌های قبلی بود از یاد برده‌ایم.

هر چقدر جهان بهتر شود، ما هم چیزهای بیش‌تری برای ازدست‌دادن داریم و هر چقدر چیزهای بیش‌تری برای ازدست‌دادن داشته باشیم، احساس می‌کنیم چیزهای کم‌تری برای امیدبستن به آن‌ها داریم.

«شما و تمام کسانی که دوست‌شان دارید، روزی خواهید مُرد. تنها بخش کوچکی از چیزهایی که گفته‌اید یا کارهایی که انجام داده‌اید برای تعداد کمی از مردم اهمیت خواهند داشت، آن‌هم صرفاً برای یک مدت کوتاه. این حقیقتِ ناخوشایندِ زندگی‌ست.

خوب‌زندگی‌کردن به‌معنای اجتناب از رنج‌ها نیست؛ بلکه به‌معنای رنج‌کشیدن برای هدفِ درست است. چون اگر صرفاً به‌خاطر زیستن محکوم به رنج‌کشیدن هستیم، شاید باید درست‌رنج‌کشیدن را هم یاد بگیریم.

حالا ممکن است شما این‌طور فکر کنید: «خیلی خب مارک! فکر می‌کنم همهٔ ما به یه دلیلی این‌جاییم و هیچی اتفاقی نیست و همه مهم‌ان، چون کارهای ما بالاخره روی کسی تأثیر می‌ذاره. اگه ما بتونیم حتی به یه نفر کمک کنیم، باز هم ارزشش رو داره. مگه نه؟» آخی! چقدر بامزه!

او اظهارات خود را این‌طور به پایان رساند: «همیشه تلاش کردم طوری زندگی کنم که لحظهٔ مرگم به جای ترسْ احساسِ شادی کنم.» و اگر این تکان‌دهنده‌ترین چیزی‌که شنیده‌اید نیست، پس لطفاً آدرس ساقی‌تان را به من هم بدهید!

علائم افسردگی و اضطراب در ایالات متحده بین جوانان رشد هشتاددرصدی و بین افراد بالغ رشدی بیست‌درصدی داشته است. در هر نسل نه‌تنها تعداد بیش‌تری از افراد افسردگی را تجربه می‌کنند، بلکه این تجربه از سنین پایین‌تری هم آغاز می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهند که از سال ۱۹۸۵ تاکنون، مردان و زنان مرتباً سطوح پایین‌تری از رضایت از زندگی را تجربه کرده‌اند. احتمالاً بخشی از این مسئله به این دلیل است که طی سی سال گذشته سطح استرس افزایش یافته. موارد سوءمصرف مواد در سال‌های اخیر به بالاترین میزان خود رسیده و در همین حال بحران مصرف انواع تریاکْ بخش عظیمی از ایالات متحده و کانادا را به زانو درآورده است. احساسِ تنهایی و انزوای اجتماعی بین شهروندانِ ایالات متحده افزایش یافته. حالا تقریباً نیمی از مردم امریکا از احساسِ انزوا، طردشدن یا تنهاماندن در زندگی شکایت دارند.

همان‌طور که ماهی به آب نیاز دارد، روانِ ما هم برای بقا به امید نیاز دارد.

تشریفات، تشریفات، تشریفات! این‌را بخورید! آن‌جا بایستید! فلان جملات را تکرار کنید! تعظیم کنید! زانو بزنید! هورا بکشید! برقصید و بچرخید! همه‌اش فقط همین است! لذت‌بخش‌ترین قسمتِ یک آیین، ابداع‌کردنِ مسائلِ احمقانه‌ای‌ست که همه توافق می‌کنید معنای خاصی دارند.

اما لطفاً اشتباه برداشت نکنید. این کتاب استدلالی برای پوچ‌گرایی نیست. این کتاب مخالف پوچ‌گرایی‌ست؛ هم پوچ‌گراییِ درونِ ما و هم پوچ‌گراییِ روبه‌رشدی که به‌ظاهر برخاسته از جهانِ مدرن است

خوب‌زندگی‌کردن به‌معنای اجتناب از رنج‌ها نیست؛ بلکه به‌معنای رنج‌کشیدن برای هدفِ درست است. چون اگر صرفاً به‌خاطر زیستن محکوم به رنج‌کشیدن هستیم، شاید باید درست‌رنج‌کشیدن را هم یاد بگیریم.

«همیشه تلاش کردم طوری زندگی کنم که لحظهٔ مرگم به جای ترسْ احساسِ شادی کنم.»

ذهن عاطفی کله‌شق است و اگر بخواهد به سمتی برود، به آن‌طرف خواهد راند، صرف‌نظر از این‌که ذهن عقلانی چقدر اطلاعات یا حقیقت در اختیارش بگذارد

متضاد خوشحالیْ عصبانیت یا ناراحتی نیست. اگر شما عصبانی یا ناراحت هستید، یعنی هنوز دغدغهٔ چیزی را دارید. این یعنی هنوز چیزی اهمیت دارد. این یعنی شما هنوز امید دارید. نه. متضادِ خوشحالی، ناامیدی‌ست، افقی خاکستری و بی‌پایان از تسلیم‌شدگی و بی‌تفاوتی. یعنی اعتقاد به این‌که همه‌چیز به فنا رفته! پس اصلاً چرا خودمان را به زحمت بیندازیم؟!

حقیقت این است که ذهنِ انسان از هر رازی پیچیده‌تر است، و شما نه می‌توانید به‌سادگی خودتان را تغییر دهید و نه دلیلی دارد که همیشه احساس کنید نیازمندِ تغییرید.

بنابراین خودتان را در جست‌وجوی امید خسته نکنید. درعوض، این کار را بکنید: امید نداشته باشید. ناامید هم نباشید. درواقع باور نکنید که چیزی می‌دانید. همین فرضیهٔ دانستن ـ آن‌هم با این اطمینانِ کور و احساسی و ملتهب ـ است که در وهلهٔ اول ما را در دام چنین دردسری می‌اندازد. به چیزهای بهتر امیدوار نباشید. خودتان بهتر باشید. چیزِ بهتری باشید: مهربان‌تر، انعطاف‌پذیرتر، فروتن‌تر، منظم‌تر. خیلی‌ها این جمله را هم اضافه می‌کنند که «انسان‌تر باش»، اما نه، انسانِ بهتری باش. آن‌وقت، شاید اگر خوش‌شانس باشیم، روزی "بیش از انسان" شویم.

اگر امید را در زمینه‌هایی پَست پیدا کنید بهتر از این است که اصلاً امیدی نداشته باشید. ما بدون انگیزه‌های سرکشانه‌مان، هیچ نیستیم.

دردْ اجتناب‌ناپذیر است؛ اما رنج‌کشیدن همیشه یک انتخاب است.

«شما و تمام کسانی که دوست‌شان دارید، روزی خواهید مُرد. تنها بخش کوچکی از چیزهایی که گفته‌اید یا کارهایی که انجام داده‌اید برای تعداد کمی از مردم اهمیت خواهند داشت، آن‌هم صرفاً برای یک مدت کوتاه. این حقیقتِ ناخوشایندِ زندگی‌ست. تمام مسائلی که به آن‌ها فکر می‌کنید یا کارهایی که انجام می‌دهید، تنها گریزِ استادانه‌ای از این حقیقت‌اند. ما غبارهای کیهانیِ بی‌اهمیتی هستیم که در یک نقطهٔ آبی پرسه می‌زنیم و به هم برخورد می‌کنیم. عظمتی برای خودمان تجسم می‌کنیم و اهدافی برای خودمان می‌سازیم. اما راستش را بخواهید، ما هیچ نیستیم. پس از قهوهٔ لعنتی‌تان لذت ببرید!»