بریده‌هایی از کتاب دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز

یکی از مزیت‌های آلل ۷R آن است که افراد حامل این ژن را وادار می‌کند در پی کشف محیط‌های جدید برآیند و برای دسترسی به منابع و فرصت‌های جدید کوشش کنند. به عبارتی این آلل موجب ارتقاء نوجویی در افراد می‌شود. مثلا ممکن است قبییله‌ای در مکانی با اقلیم یکنواخت زندگی کند. اما همین قبیله اگر به مکان جدیدی کوچ کند که آب و هوای بارانی و مرطوب داشته باشد باید از غذاهای متفاوتی استفاده کند. همه این‌ها نیاز به خطرپذیری و گرایش به تجربه‌های تازه دارند.

دوپامین افراد را وادار به جستجوی «بیشتر» می‌کند. این افراد بی‌قرار و ناآرام و ناراضی‌اند. دوپامین باعث می‌شود افراد مدام در آرزوی رسیدن به موقعیتی بهتر باشند. افراد دارای دوپامین بالا معمولا از جامعه باثباتی که در آن زندگی می‌کنند فاصله می‌گیرند و به جستجوی سرزمین‌های ناشناخته می‌روند. اما توضیح دیگری هم برای این سوآل وجود دارد که می‌تواند قانع‌کننده باشد.

که ژن‌ها دارای انواع گوناگونی به نام آلل هستند. آلل‌ها از تنوع‌های ناچیز در رمزبندی ژن‌ها به وجود می‌آیند و موجب بروز صفات معینی می‌شوند. کسانی که دارای شکل طولانی ژن DR۴ مانند آلل ۷R هستند به رفتارهای پرخطر روی می‌آورند. این افراد تحمل کمی نسبت به ملال و یکنواختی دارند و مدام در پی تجربه‌های تازه هستند. شیفته مکان‌ها، ایده‌ها، غذاها، داروها و روابط جنسی جدید هستند. از ماجراجویی خوششان می‌آید. در سراسر جهان از هر پنج نفر یک نفر دارای آلل ۷R هستند، اما بسته به مکان‌های مختلف پراکندگی این آلل متفاوت است.

دانشمندان با توجه به فراوانی برخی از شاخص‌های ژنتیک در انسان‌های کنونی تخمین می‌زنند که انسان‌های نخستین آسیا را در ۷۵.۰۰۰ سال قبل ترک کردند. به استرالیا در ۴۶.۰۰۰ سال قبل و به اروپا ۴۳, ۰۰۰ سال قبل رسیدند. مهاجرت به آمریکای شمالی مدت‌ها بعد یعنی بین ۳۰۰۰ و ۱۴.۰۰۰ سال قبل اتفاق افتاد. امروزه انسان‌ها در چهارگوشه جهان پراکنده شده‌اند - اما موضوع این نبود که انسان‌ها خطر بقای گونه را درک کردند و دست به مهاجرت زدند.

یکی از مشخصات نامعمول ژنوم انسان این است که بین اعضای گونه انسان در مقایسه با سایر پریمات‌ها مانند شمپانزه یا گوریل تفاوت‌های ناچیزی وجود دارد. این سطح بالای شباهت ژنتیکی نشان می‌دهد ریشه مشترک همه ما گروهی کوچک از اجداد انسانی بوده است. در ابتدای تاریخ تکاملی انسان، وقایع ناشناخته‌ای موجب نابودی تعداد زیادی از اعضای گونه شد و جمعیت انسان‌ها به کمتر از ۲۰.۰۰۰ نفر رسید که با خطر نابودی نوع بشر توأم بود.

انسان‌های مدرن حدود ۲۰۰.۰۰۰ سال پیش در آفریقا زندگی می‌کردند و حدود ۱۰۰.۰۰۰ سال بعد مهاجرت به سایر نقاط دنیا را آغاز کردند. این مهاجرت برای بقای گونه انسان نقش اساسی داشت و طبق شواهد ژنتیکی انسان‌ها توانستند در این کار موفق شوند.

اراده منبعی محدود و پایان‌پذیر است.

اراده تنها اسلحه زرادخانه دوپامینِ کنترل برای ایستادگی در برابر آرزوها نیست.

دوپامین از طریق مدار آرزو منشأ آرزو و از طریق مدار کنترل منشأ سرسختی و سماجت است. آرزو، شور و شوقی است که راه را به فرد می‌نمایاند و اراده نیرویی است که او را به هدف نزدیک می‌کند. معمولا این دو باید در کنار هم کار کنند تا مؤثر واقع شوند. اما وقتی آرزویی مانند پرخوری، رابطه نامشروع یا مصرف هروئین در دل جای می‌گیرد که سرانجامی جز تباهی ندارد، اراده دوپامینی می‌تواند در برابر آن بایستد و با مدار آرزو مبارزه کند.

هیجان نوعی تجربه «اینجا و اکنون» است. حالتی است که در زمان حال و اینجا آن را درست و منطقی می‌دانیم. هیجان برای درک جهان توسط ما اهمیت بسیار دارد، اما گاهی نیز چنان ما را دست‌خوش خود می کند که تحت تأثیر آن تصمیم‌های غیرمنطقی می‌گیریم.

دوپامین در سال ۱۹۵۷ توسط کاتلین مونتاگو یکی از محققان بیمارستان رانول در نزدیکی لندن در مغز کشف شد.

از نظر تاریخی تنها راه جلوگیری از گسترش قدرت و سلطه آن است که به جای بروز تغییرات ناگهانی به شکل انقلاب‌های خونین و فاجعه‌بار به تغییرات تدریجی تن در دهیم.

طبق مطالعه‌ای در مورد مجردهای آمریکا، داده‌های حاصل از ۵۰۰۰ داوطلب توسط مؤسسه تحقیقات تکاملی دانشگاه بینگامتون مورد بررسی قرار گرفت معلوم شد که محافظه‌کارها بیشتر از لیبرال‌ها حین آمیزش به ارگاسم می‌رسند.

طبق گزارش نیویورک تایمز «اگر کسی دوره کودکی خود را در شهرهای لیبرال مانند نیویورک، سان فرانسیسکو، شیکاگو، بوستون و واشینگتن بگذراند احتمال ازدواج او نسبت ساکنان سایر مناطق کشور ۱۰ درصد کمتر می‌شود.» بگذریم از اینکه لیبرال‌ها وقتی هم که ازدواج می‌کنند احتمال بیشتری دارد که همسر خود را فریب دهند.

مغز افراد نوجوان فاقد تکامل کافی بوده و شبیه مغز بزرگسانی است که دچار آسیب مغزی شده باشند. بزرگترین تفاوت مغز افراد نوجوان با بزرگسال مربوط به لب‌های پیشانی است که کامل شدن آن‌ها تا بیست سالگی به طول می‌انجامد. این یکی از نقاط ضعف مغز افراد نوجوان است، چرا که وجود همین لب‌های پیشانی تکامل یافته است که به بزرگسالان امکان قضاوت صحیح را می‌دهد.

مغز انسان طوری طراحی شده که شیفته امور غیرمنتظره و چشم به راه امور آینده باشد. آینده‌ای که آبستن رویدادهای هیجان‌انگیز بسیار است. اما وقتی همه چیز عادی و روزمره شود و از هیجان عاری باشد، مغز به مسایل جدیدتر گرایش می‌یابد.

مدار دوپامین به تجربه‌های دنیای واقعیت کاری ندارد. فقط فرصت‌های خیالی آینده نزدش اهمیت دارد. برای بسیاری از افراد این حالت مایه اندوه و ملال است. اینگونه افراد به حدی به تحریک دوپامین وابسته هستند که از دنیای حال فرار می‌کنند و به دنیای آسوده خیال‌های خود پناه می‌برند.

دوپامین می‌تواند منطق انسان را فلج کند و آرزوهای مخربی را در وجوش بیدار کند و سبب بروز شدیدترین رفتارهای آسیب‌زایی شود که در تصور می‌گنجد.

این ماده هم برکت است و هم نفرین. هم محرک است و هم پاداش. ماده‌ای است متشکل از کربن، هیدروژن و اکسیژن به علاوه یک اتم نیتروژن - ساختاری ساده دارد ولی نتایجی بس پیچیده به بار می‌آورد. این ماده، همان دوپامین است و داستان آن، داستان رفتار آدمی است.