بریده‌هایی از کتاب دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز

فرق گذاشتن بین چیزهایی که می‌خواهیم و چیزهایی که دوست داریم دشوار است. بارزترین شکل تفاوت بین خواستن و دوست داشتن را در افراد معتاد می‌توان دید.

وقتی تصمیم به خرید چیزی داریم و به آینده‌ای فکر می‌کنیم که در آن خرید مطلوب انجام شده، سیستم دوپامینی مغز ما که معطوف به آینده است فعال می‌شود. اما وقتی تملک انجام شد، شیء مطلوب از فضای فراشخصی به فضای پیراشخصی و از آینده که قلمرو سلطه سیستم دوپامین است به مرحله حال و وصال که قلمرو سلطه سیستم «اینجا و اکنون» است می‌رسد.

آینده واقعی نیست. مجموعه فرصت‌ها و امکان‌هایی است که فقط در ذهن ما وجود دارند و معمولا آرمانی جلوه می‌کنند. ما معمولا دوست داریم به بهترین عوالم ممکن فکر کنیم و به این ترتیب آینده در نظرمان جذاب‌تر است.

شیفتگان دوپامین شعارشان این است امیدوارانه سفر کردن بهتر از رسیدن به مقصد است.

مدار دوپامین به تجربه‌های دنیای واقعیت کاری ندارد. فقط فرصت‌های خیالی آینده نزدش اهمیت دارد

فعالیت دوپامین نوعی واکنش در برابر پیشامدهای شگفتی‌زا و رویدادهای محتمل و پیش‌بینی‌هاست.

دوپامین استانداردی برای خوب ندارد و دنبال رسیدن به هیچ خط پایانی نیست.

از دید دوپامین، داشتن مهم نیست، به دست آوردن مهم است.

به زبان عام «مهم» بودن چیزی به معنی ارتباط داشتن آن با ترشح دوپامین است.

این ایده ساده می‌تواند پاسخ علمی مناسبی برای آن سوآل قدیمی باشد: چرا عشق با گذشت زمان رنگ می‌بازد و سستی می‌گیرد؟ مغز انسان طوری طراحی شده که شیفته امور غیرمنتظره و چشم به راه امور آینده باشد. آینده‌ای که آبستن رویدادهای هیجان‌انگیز بسیار است. اما وقتی همه چیز عادی و روزمره شود و از هیجان عاری باشد، مغز به مسایل جدیدتر گرایش می‌یابد.

به قول هری ترومن «اگر در واشینگتن دنبال یک دوست واقعی می‌گردید، بهتر است یک سگ بخرید.»

اگر ۵۰۰ لیبرال به خیابان بریزند احتمالا می‌خواهند به چیزی اعتراض کنند. اما اگر ۵۰۰ محافظه‌کار به خیابان بیایند، احتمالا فقط جنبه نمایشی و سرکاری دارد.

محققان برای بررسی رابطه بین محافظه‌کاری و تهدیدهای کوچک از گروهی از دانشجویان خواستند تا بر مبنای عقاید سیاسی خود پرسشنامه‌ای را پر کنند. نیمی از داوطلبان موقع پر کردن فرم‌ها نزدیک محل ضدعفونی کنندهٔ دست که نماینده خطر بروز عفونت بود نشستند و نیمی دیگر را به محل دیگری بردند. در عمل پاسخ‌های کسانی که نزدیک محل ضدعفونی کنندهٔ دست نشسته بودند درجات بالاتری از محافظه‌کاری در عرصه‌های اخلاق، اجتماعی و مالی را نشان می‌داد. همین نتیجه وقتی از گروهی از دانشجویان خواستند پیش از نشستن پای کامپیوتر برای پاسخگویی به سوآل‌ها از دستمال حاوی ماده میکروب‌کُش استفاده کنند، اتفاق افتاد. باید توجه کنیم که انتخابات معمولا در فصل آنفلولانزا انجام می‌شوند و دستگاه‌هایی که صفحه لمسی دارند می‌توانند موجب انتقال میکروب‌ها شوند و به همین دلیل است که ظرف محتوی مواد شوینده را در مکان‌های رأی‌گیری در دسترس همه قرار می‌دهند

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند کمک کردن به دیگران روند پیری سلول‌ها را کند می‌کند.

بسیاری از افراد باهوش و موفق و خلاق که دارای سطح بالای ترشح دوپامین هستند اغلب نسبت به نوع بشر رفتاری توام با مهربانی دارند، اما نمی‌توانند تک‌تک انسان‌ها را مشمول لطف و توجه خود قرار دهند: هر اندازه که به انسانیت به طور کلی علاقه‌مند می‌شوم کمتر می‌توانم با تک‌تک افراد مهربان باشم. معمولا در رؤیاهایم در پی خدمت به نوع بشر هستم ... اما حتی دو روز هم نمی‌توانم با یک نفر دیگر در یک اتاق سر کنم ... به محض آنکه دیگران به من نزدیک می‌شوند از آن‌ها بدم می‌آید.

پرورش رؤیا: چگونه می‌توانیم جواب مسائل را حین خواب پیدا کنیم؟ اگر مسئله‌ای در ذهن کسی باشد هرچه بیشتر تمایل به حل کردن آن داشته باشد احتمال پیدا کردن جواب آن مسئله حین دیدن رؤیا بیشتر است. در صورت امکان نخست باید مسئله را به شکل بصری درآورد. اگر مسئله مربوط به یک رابطه انسانی است باید شخصی را که رابطه مربوط به اوست در ذهن خود مجسم کنیم. اگر در پی کسب الهام هستیم باید به صفحه کاغذ سفیدی فکر کنیم. اگر درگیر پروژه‌ای باشیم باید شیئی را که نماینده آن پروژه است در ذهن خود مجسم کنیم. بعد باید چنین تصویری را تا زمان خواب در ذهن خود نگاه داریم. باید کنار محل خواب خود قلم و کاغذ بگذاریم و به محض بیدارشدن رؤیای خود را اعم از اینکه به مسئله ربط داشته یا نداشته باشد ثبت کنیم. رؤیاها می‌توانند فریبنده باشند و در عین حال شاید جواب را در خود داشته باشند. باید به محض بیدار شدن رؤیا را بنویسیم

آرتور شوپنهاور فیلسوف آلمانی می‌نویسد: «رؤیا جنونی کوتاه مدت و جنون رؤیایی درازمدت است.»

روش افزایش انگیزه تا حدی بر پایه فریب است. مثلا اگر بیمار حین مصاحبه حرفی بزند که مورد تأیید درمانگر باشد (به اینگونه سخنان جمله‌های «آغازگر تغییر» می‌گویند) همان خط صحبت را ادامه می‌دهد. فرض کنید بیمار می‌گوید «گاهی که شب‌ها الکل می‌خورم، صبح حال ندارم از جایم بلند شوم.» در اینجا درمانگر او را تشویق و تأیید می‌کند. اما اگر بیمار حرفی بزند که خلاف ایجاد تغییر مثبت باشد، مثلا بگوید «چون روزها سخت کار می‌کنم، حق دارم شب‌ها کمی مواد بزنم و بی‌خیال باشم.» درمانگر سکوت می‌کند. چون اگر بخواهد رو در روی بیمار بایستد او حرف‌ها و دلیل‌های دیگری را پیش می‌کشد و بحث کش پیدا می‌کند. در اینگونه موارد بهتر است درمانگر موضوع بحث را عوض کند. بیماران معمولا به این ترفند پی نمی‌برند و در واقع درمانگر با این تکنیک دفاع آگاهانه بیمار را دور می‌زند و می‌تواند بخش عمده زمان صحبت را به سخنان «آغازگر تغییر اختصاص دهد.»

بزرگترین تفاوت مغز افراد نوجوان با بزرگسال مربوط به لب‌های پیشانی است که کامل شدن آن‌ها تا بیست سالگی به طول می‌انجامد. این یکی از نقاط ضعف مغز افراد نوجوان است، چرا که وجود همین لب‌های پیشانی تکامل یافته است که به بزرگسالان امکان قضاوت صحیح را می‌دهد. این لب‌ها به هنگام انجام کارهایی که شاید پیامدهای خوبی نداشته باشند به ما هشدار می‌دهند و مثل ترمز عمل می‌کنند. در افراد نوجوان که لب‌های پیشانی هنوز درست کار نمی‌کنند، فرد حتی در صورت داشتن آگاهی کافی دست به انجام رفتارهای تکانه‌ای و خطرناک می‌زند و تصمیم‌های غلط می‌گیرد

در میان انواع تصاویر موجود در اینترنت، تصاویر زنان برهنه با درصد بالاتری افراد را به تمرکز و پیگیری وسواس‌گونه وادار می‌کند. نیز دریافتند که نشان دادن «تصاویر تحریک‌کننده جنسی» به افراد، هنگامی که در پی انجام کار دیگری هستند می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. (آماتورها می‌توانند این مسئله را در منزل امتحان کنند.) در پایان این مطالعه دانشمندان نتیجه گرفتند که رفتار وسواس‌گونه جنسی می‌تواند با مشاهده تصاویر مستهجن در اینترنت تقویت شود.