بریده‌هایی از کتاب زندگی ۳.۰؛ انسان‌بودن در عصر هوش مصنوعی

دو دهه بعد، در ۹ سپتامبر ۱۹۸۳، دوباره تنش‌ها میان دو ابرقدرت بالا گرفته بود: کمی پیشتر رئیس جمهور آمریکا، رانلد ریگان، اتحاد شوروی را «امپراتوری شیطانی» خوانده بود و درست یک هفته قبل، اتحاد شوروی هواپیمای مسافربری خطوط هواییِ کره را که به‌اشتباه وارد حریم هوایی آنها شده بود هدف حمله قرار داده و ۲۶۹ نفر -از جمله یک نمایندهٔ کنگرهٔ آمریکا- را کشته بود.

مثلاً اگر هوش مصنوعی بتواند از شما تصاویر جعلی اما با ظاهری کاملاً واقعی در حال ارتکاب جرم بسازد، آیا به نظامی رأی نمی‌دهید که در آن دولت بتواند محل حضور همهٔ افراد را در همهٔ زمان‌ها ثبت کند تا بتواند در صورت نیاز سندی محکم برای تبرئهٔ شما در اختیارتان بگذارد؟

ایمیل‌هایی دریافت کردند با عنوان «دوستت دارم» و آن دسته از کاربران مایکروسافت ویندوز که بر فایل پیوست ایمیل با نام «LOVE-LETTER-FOR-YOU.txt.vbs» کلیک کردند، بدون اینکه بدانند، برنامه‌ای را اجرا کردند که به رایانه‌شان آسیب می‌زد و آن ایمیل را برای همهٔ آشنایانشان هم می‌فرستاد. این کرم نرم‌افزاری را دو برنامه‌نویس جوان در فیلیپین ساخته بودند، و درست مانند کرم موریس، ۱۰٪ از کل رایانه‌های متصل به اینترنت را آلوده کرد،

اگر جهت حرکت را زود عوض نکنیم، سرانجام به همان جایی که می‌رویم خواهیم رسید. اروین کوری

(این عدد از تعداد اتم‌ها در کل جهان (۱۰۷۸) بسیار بیشتر است)

دیوید دُویچ، این ادعای مناقشه‌برانگیز را مطرح کرده است که «رایانه‌های کوانتومی اطلاعات را با تعداد بسیار بزرگی نسخه‌های مختلف خودشان در مالتی‌وِرس (چندجهان) به اشتراک می‌گذارند» و می‌توانند به یک معنا با کمک گرفتن از دیگر نسخه‌های خودشان پاسخ‌ها را در این جهان سریع‌تر به دست آورند.

ما هنوز نمی‌دانیم که آیا در طول چند دههٔ آینده امکان ساخت رایانه‌ای کوانتومی که از نظر تجاری قابل‌رقابت باشد وجود دارد یا خیر

قیمت محاسبه تقریباً هر دو سال یک‌بار نصف شده است، و این روند اکنون بیش از یک قرن است که ادامه داشته و سبب شده است که قیمت رایانه به رقمِ شگفت‌انگیزِ یک میلیون میلیون میلیون (۱۰۱۸) برابر ارزان‌تر از زمانی که مادربزرگ من به دنیا آمد برسد. اگر همه‌چیز یک میلیون میلیون میلیون برابر ارزان‌تر می‌شد، آنگاه با یک‌صدمِ یک سنت می‌توانستید همهٔ کالاها و خدماتی را که امسال در کل زمین تولید شده است بخرید.

به تعبیر دیگر می‌توان گفت سخت‌افزارْ ماده است و نرم‌افزارْ الگو. استقلال محاسبه از بستر مادی به معنای آن است که هوش مصنوعی امکان‌پذیر است: هوشی که به گوشت و پوست، یا به اتم‌های کربن نیاز ندارد.

عقیدهٔ عمومی در میان پژوهشگران حوزهٔ هوش مصنوعی این است که مسئلهٔ هوش اساساً با اطلاعات و محاسبات ارتباط دارد نه با گوشت یا پوست یا اتم‌های کربن. معنای این سخن آن است که هیچ دلیل بنیادی‌ای وجود ندارد که روزی ماشین نتواند دست کم به اندازهٔ ما باهوش باشد.

هیدروژن...، اگر زمان کافی داشته باشد، سرانجام به انسان تبدیل می‌شود. ادوارد رابرت هریسن

خواهش می‌کنم به من اجازه دهید که در چند دقیقه، ۱۳.۸ میلیارد سال تاریخ کیهانی را خلاصه کنم. در آغاز، نور بود.

زمانی که دانشجوی مقطع کارشناسی بودم، در این باره بحث می‌کردیم که آیا جهان ما ۱۰ میلیارد ساله است یا ۲۰ میلیارد ساله، اما امروز با بهره‌مندی از آمیزه‌ای از تلسکوپ‌های بهتر و رایانه‌های بهتر و درک بهتر، در این باره بحث می‌کنیم که سن جهان ۱۳.۷ میلیارد سال است یا ۱۳.۸ میلیارد سال.

شاید بتوان گفت حال کنونی ما شبیه نخستین جرقهٔ کمرنگِ خودآگاهی است که امروز صبح وقتی که از خواب بیدار شدید حس کردید: نوعی پیش‌آگاهی از یک آگاهیِ بسیار بزرگ‌تر که وقتی چشمانتان را باز کردید و کاملاً خودآگاه شدید فرا می‌رسد. شاید حیات میلیاردها یا تریلیون‌ها سال در سراسر کیهان ما گسترش یابد و ببالد -و شاید علت این امر تصمیم‌هایی باشد که ما در سیارهٔ کوچکمان و در دوران زندگی‌مان اتخاذ می‌کنیم.

اگر جهان ما هرگز بیدار نشده بود، از نگاه من کاملاً بی‌معنا و بیهوده می‌بود -چیزی نمی‌بود جز هدر دادنِ فضا در ابعاد عظیم. اگر جهان ما بر اثر فاجعه‌ای کیهانی یا دردسری خودساخته، دوباره و برای همیشه به خواب برود، متأسفانه بی‌معنا خواهد شد. از سوی دیگر، وضع از اینکه هست بهتر هم می‌تواند بشود. هنوز نمی‌دانیم که آیا ما انسان‌ها تنها موجودات، یا حتی نخستین موجودات اخترشناس در کیهانمان هستیم یا نه، اما به اندازه‌ای دربارهٔ جهانمان آموخته‌ایم که بدانیم قابلیت آن را دارد که بسیار بیش از آنچه اینک می‌بینیم بیدار شود.