بریده‌هایی از کتاب رومی (جلال الدین محمد)

من دریافته‌ام درک انسان‌ها از خود و پیرامونشان درک کاملی نیست آدم‌ها فکر می‌کنند که همه‌چیز را فهمیده‌اند. در علوم حسی و غیر حسی، غذاها و مأکولات، فلاحت و سیاحت، نجوم و طبابت، همه و همه، درحالی‌که این‌طور نیست. درک ما از خود و پیرامونمان بسیار نسبی و کوچک است. ما تقریبی از واقعیت را می‌فهمیم نه تمام آن را، شهود دروازه دیگری است به واقعیت که گشوده نمی‌شود بلکه بینش و اشراق به دست می‌آید. چه کسی ثابت کرده و ضمانت داده است که روش ارسطو در فکر کردن درست است؟ حتی برفرض درست بودن کافی نیست. راه ارسطو یک‌بعدی است او فقط از عقل برای شناخت استفاده می‌کند و به خودسازی و تهذیب نفس اعتنایی ندارد. درحالی‌که برای درک واقعیت و اسرار خلقت، سیر و سلوک عرفانی و تهذیب نفس جایگاه مهم‌تری دارد همان که عرفا به آن دست یافتند.

"هرقدر گوهر را امر کنی که پنهان شود او را دغدغه خودنمایی بیشتر می‌شود. اگر گوهر را گوهری باشد که نخواهد فعل بد کند اگر منع کنی و نکنی او بر آن طبع نیک خود و سرشت پاک خود خواهد رفت پس فارغ باش و تشویش مکن."

آرمان شمس‌الدین، انسان کامل بود امّا انسانیت را می‌ستود

من در میان شما ابلهان کسی را لایق مصاحبت خود نمی‌بینم، و از شما طلب عفو نمی‌کنم مرا آرزوی دیدار موسی و حکیمان است، چه‌بهتر که زودتر از این دنیا بگذرم.

درونی که پر از چرب و شیرین است، حلاوت علم لدنی را نخواهد چشید.

فاطمه گفت: آری، او تو بودی، او بود که مرا به اینجا کشاند. در نگاه تو من آرام می‌گیرم و تو تن مرا نمی‌بینی، روحم را می‌بینی و با روحم حرف می‌زنی امّا مردان دیگر، حتی شیخ احمد، مرا نمی‌بیند، تنم را می‌بیند. مرا در بقچه و پرده می‌پیچد تا تنم را از نگاه دیگران پنهان کند. مردان باید نگاهشان را ببندند، نه تن مرا. امّا تو به تن من نگاه نمی‌کنی، تو به روحم نگاه می‌کنی.