بریده‌هایی از کتاب کاندید ساده دل

سگ‌ها، میمون‌ها و طوطی‌ها هزار بار کمتر از ما بدبختند.

صدها بار خواستم که خودکشی کنم ولی همیشه زندگی را بیشتر دوست داشتم

ــ ولی مگر رضایت در انتقاد از همه‌چیز نیست، در دیدن زشتی‌هایی که دیگران فکر می‌کنند زیبایی است؟ ــ یعنی رضایت، در نداشتن رضایت؟

هرحال آنچه را می‌گویم که به آن باور دارم و خیلی کم اهمیت می‌دهم که دیگری با من موافق باشد.

کاندید در کشتی هلندی آه کشید: آه، پانگلوس! پانگلوس! آه، مارتین! مارتین! آه، کونه‌گوند عزیزم! این چه دنیایی است؟ مارتین جواب داد: چیزی دیوانه، پلشت.

صدها بار خواستم که خودکشی کنم ولی همیشه زندگی را بیشتر دوست داشتم. این مرض مسخره، شاید از بدترین غرایز باشد؛ چیزی احمقانه‌تر از این هست که باری را که می‌توانی روی زمین بگذاری بر دوش بکشی یا در ترس و وحشت زندگی کنی و همواره به آن بچسبی یا ماری را نوازش کنی که تو را می‌بلعد تا قلبت را نیز بخورد؟

من متوجه شده‌ام که در جهان ما همه چیز بر خطاست؛ کسی جا و وظیفه‌اش را در جامعه نمی‌داند، این‌که دارد چه می‌کند یا چه باید بکند، و جدا از موقعِ غذاخوردن، که مردم به قدر کافی خوش‌مشرب و دمساز هستند، تمام روز به جروبحث‌های بیفایده سپری می‌شود

در این کشور گاهگاهی لازم است برای دلگرمی دیگران دریاسالاری را بکشند.

اگر این بهترین دنیای ممکن است، دنیاهای دیگر چگونه‌اند؟

ــ کاملا حق با توست، چرا که وقتی انسان به باغ عدن قدم گذاشت؛ در آنجا تخم کار کاشت تا بتواند کار کند؛ این اثبات می‌کند که انسان به‌دنیا نمی‌آید تا استراحت کند. مارتین گفت: بیایید بدون نظریه‌پردازی، کار کنیم. این تنها روش قابل تحمل کردن زندگی است.

کاندید ادامه داد: تو از عشقی که دو دختر به میمون‌ها نشان می‌دادند؛ در آن سرزمین اوریون‌ها که برایت تعریف کردم، شگفت‌زده نشدی؟ ــ نه اصلا، من چیز عجیبی در این احساسات نمی‌بینم، من آن‌قدر چیزهای خارق‌العاده دیده‌ام که دیگر چیزی به نظرم عجیب نمی‌آید. ــ تو فکر می‌کنی که همیشه انسان‌ها مثل امروز هم‌دیگر را قتل‌عام خواهند کرد؟ که همیشه دروغگو، خیانتکار، ناسپاس، دزد، ضعیف، آب‌زیرکاه، بزدل، بدگو، شکم‌پرست، باده‌خوار، خسیس، جاه‌طلب، حسود، خونخوار، تهمت‌زن، هوس‌ران، کهنه‌پرست، ریاکار و احمق باقی خواهند ماند؟ مارتین گفت: قبول داری که همیشه هرجا باز، کبوتری یافت شکارش می‌کند؟ ــ البته. ــ خوب، اگر بازها همیشه طبیعت خود را حفظ می‌کنند، پس چطور گمان می‌کنی که انسان تغییر خواهد کرد؟ ــ اُه، اینجا اختلاف عمیقی جود دارد، به دلیل آزادی خواسته...