بریده‌هایی از کتاب خبرنویسی پیشرفته به زبان ساده

۱. به‌موقع‌بودن خبر. ۲. مجاورت و نزدیک‌بودن محل رویداد به مخاطب از بُعد جغرافیایی و فرهنگی. ۳. ابعاد خبر به‌لحاظ فراوانی و تعداد (قدرو اندازه). ۴. میزان دربرگیری مخاطب و این‌که این خبر برچه تعداد از مردم تأثیر می‌گذارد. نام این چهار فاکتور را هم " تراز ارزش‌ها" گذاشیم

- گفتیم: برای آن‌که بتوان شکلاتی درست کرد که مردم حاضر به مصرفش باشند باید ذائقهٔ خریداران را شناسایی کرد. خبر هم همین‌طور است. اسمش را گذاشتیم، علائق مردم. - گفتیم: علائق مردم در یک جمع‌بندی کلی می‌تواند به‌شرح زیر باشد: پول و نفع شخصی؛ روابط؛ درگیری و ستیز؛ عجیب و استثنایی‌بودن؛ شهرت؛ پیشرفت‌های علمی یا توسعه؛ هیجان و حادثه؛ مسائل انسانی.

چگونه؟ رویداد موردنظر چگونه رُخ داد؟ این اتفاق چگونه بر مسائل تأثیر می‌گذارد؟ این گزارش چگونه به مخاطب یا جامعه کمک می‌کند؟ این اطلاعات را چگونه به‌دست آورده‌ام؟ آیا موضوعات نسبت‌داده‌شده روشن و واضح هستند؟ این گزارش را مخاطب چگونه برای دیگری بازگو خواهد کرد؟

چرا؟ چرا چنین رویدادی رُخ می دهد؟ آیا تنها یک اتفاق مجزاست یا بخشی از یک سلسله حوادث؟ چرا مردم این‌گونه رفتار می کنند؟ انگیزهٔ آن‌ها چیست؟ این موضوع چرا اهمیت دارد؟ چرا باید برای مخاطب جالب باشد؟ چرا اطمینان دارم که گزارش صحیح است؟

چه زمان؟ رویداد چه زمان رُخ داد؟ نقطهٔ عطف رویداد چه زمانی رُخ داد؟ برای گزارش این رویداد چه زمانی مناسب‌تر است؟

کجا؟ رویداد در کجا رُخ داد؟ برای تکمیل گزارش به کجا باید رفت؟ رویداد چگونه ادامه می‌یابد و سرانجام آن چگونه خواهد بود؟

چه (چه چیز؟ کدام؟) چه اتفاقی افتاده؟ نکتهٔ مهم این گزارش چیست؟ واقعاً در پی بیان چه چیزی هستم؟ خوانندهٔ این خبر برای فهم این گزارش به چه چیزی احتیاج دارد؟ چه چیزی مرا غافلگیر کرد؟ مهم‌ترین حقیقتی که دریافتم چه بود؟ تاریخچهٔ موضوع چیست؟ اتفاق بعدی چیست؟ در این‌باره از دست مردم چه کاری برمی‌آید؟

چه کسی؟ چه کسی در این رویداد دخالت دارد؟ چه کسی متأثر از این رویداد است؟ چه کسی بهتر می‌تواند رویداد را شرح دهد؟ نام چه کسی در این رویداد ذکر نشده است؟ چه کسی اطلاعات بیش‌تری دربارهٔ این رویداد دارد؟ چه کسی در ستیز با این رویداد است؟ آیا وجه مشترکی میان افراد درگیر وجود دارد؟ با چه کس دیگری می‌توان دربارهٔ این رویداد صحبت کرد؟

" ... به صدای بلند شروع می‌کند به خواندن بخش‌هایی از نوشته‌های‌مان؛ ویرایش زبانی مختصری پیشنهاد می‌کند. بعضی جمله‌ها خیلی بلندند و گابو (مارکز) موقع خواندنِ آن‌ها وانمود می‌کند نفسش بند آمده. می‌گوید: باید از ویرگول‌های تنفسی استفاده کنیم وگرنه هیپنوتیزم درست از کار درنمی‌آید. یادتان نرود که هرجا تپقی وجود داشته باشد،‌ خواننده بیدار می‌شود و فرار می‌کند. و یکی از چیزهایی که خواننده را از هیپنوتیزم بیرون می‌آورد، از نفس‌افتادن است"

فرض کنید، صبح که به قصد شروع کار روزانه از منزل خارج شده‌اید، متوجه حضور پلیس و اجتماع افرادی مقابل منزل همسایه می‌شوید. با کنجکاوی جلو می‌روید و از پسر همسایه که در آن‌جا حضور دارد، برای برطرف‌کردن کنجکاوی‌تان سؤال‌هایی می‌پرسید.

دانستن علائق مردم چراغ راهنمایی در دست خبرنگاران است،‌ که مسیرشان را گم نکنند. این کوتاه‌ترین تعریف که می‌گوید: " خبر مردم است".

تشبیه خبر به شکلات کاکائو و بعد هم تشبیه کار خبرنگاری به پخت‌وپز ماهی، ظاهراً مخاطبانی را هدف قرار داده است که هیچ آشنایی با مقولهٔ خبر ندارند ـ البته این مخاطب هم مورد هدف است ـ در حالی‌که مطالعه و تداوم و پی‌گیری کتاب به‌مرور به ما نشان می‌دهد که اگرچه زبان کتاب ساده و با مثال‌های زندگی روزمره بیان شده، اما در نهایت سعی شده است، اصول درست‌نویسی خبری با توجه به پیچیدگی‌های کار خبرنگاری در این حوزه آموزش داده شود. دوم. در بخش ارزش‌های خبری ـ بدون آن‌که