بریده‌هایی از کتاب پیش‌بینی‌های سیاسی

این معیار در بارهٔ تروریست‌های انتحاری امروزی نیز صادق است. آن‌ها دیوانه یا مجنون نیستند، بلکه انسان‌هایی بسیار مصمم، حسابگر و عبوسند که در صدد یافتن راه‌هایی‌اند تا از آن طریق توجه مردم را به دشمنان واقعی یا دشمنانی که آن‌ها می‌پندارند دشمنان واقعی‌اند، جلب کنند. اگر آن‌ها را صرفاً با اتهام جنون یا دیوانگی قضاوت کنیم نکته اصلی را مغفول گذاشته‌ایم و برای مهار و کاهش تهدیدات آن‌ها تصمیمات بسیار اشتباه و مرگباری می‌گیریم. وقتی نمی‌توانیم اهداف و منافع دیگران را در کاری که انجام می‌دهند درک کنیم آن‌ها را مجنون می‌خوانیم، اما از این‌که آن‌ها را با چوب دیوانگی بنوازیم چیزی عایدمان نمی‌شود و هیچ کمکی به ما نمی‌کند. بهتر است به این توجه کنیم که آن‌ها چه می‌کنند، زیرا در آن صورت به احتمال قوی می‌توانیم رفتار و اقداماتشان را تغییر دهیم یا از اثر آن بکاهیم، گیریم قادر نیستیم نظر آن‌ها را نسبت به کاری که می‌کنند تغییر دهیم.

در طول تاریخ خاورمیانه که مسلمانان به طور عمده بر این منطقه حاکم بوده‌اند تا تقریباً آغاز جنگ جهانی دوم یهودیان بهترین و امن‌ترین زندگی را در میان مسلمانان تجربه کرده‌اند و چنین تجربه‌ای را در سایر نقاط جهان نداشته‌اند. زمانی که موروها (مسلمانان اسپانیا) قدرت را در اسپانیا به دست گرفتند یهودیان از تساهل و تسامح رهبران مسلمان آن دیار بسیار بهره بردند

رهبران سیاسی به همان اندازه به دنبال مفاهیم مقدسی همچون منافع ملی‌اند یا این مفهوم برای آن‌ها اهمیت دارد، که مدیران ارشد تجاری و اقتصادی یکتنه و مصمم به دنبال افزایش منافع سهامداران خودند. به نظر من هر کس آزاد است در راستای منافع خود و بر اساس آنچه می‌خواهد با سایرین ائتلاف کند، اما باید بدانیم رهبران سیاسی همانند مدیران تجاری که یکتنه برای منافع سهامداران تصمیم می‌گیرند به مفهوم واقعی کلمه آزادند به دنبال منافع خودشان باشند و آن را در قالب منافع ملی یا خیر جمعی به مردم معرفی کنند.

عاشق اینم که ابتدای کلاس‌هایم به دانشجویانم بگویم به این جملاتی که با «در واقع» شروع می‌شود خیلی مشکوکم، چون معمولاً آنچه در پی این عبارت می‌آید واقعیت نیست و هیچ دلیلی برای آن واقعیت اقامه نمی‌شود. این عبارت‌ها معمولاً جایگزین فرایندی می‌شوند که نویسنده باید با اقامه دلیل و برهان ثابت کند نتیجه‌ای که می‌گیرد از تمام فرضیاتی که پیش از آن مطرح کرده است منتج می‌شود. معمولاً پس از عبارت «در واقع» به جای آن‌که یک واقعیت بیان شود نویسنده به بیان افکار و عقاید شخصی خود می‌پردازد. همیشه مراقب این جملات و عبارات باشید. این نوع جملات خطابه‌ای به راحتی می‌تواند نحوه تفکر افراد را به گمراهی بکشاند، زیرا فرد به درستی چیزی باور پیدا می‌کند که ممکن است درست نباشد.

کسانی که فکر می‌کنند تروریست‌ها آدم‌های غیرمنطقی و متعصبان خشک مذهبی‌اند که به مسائل مادی و معنوی اهمیت نمی‌دهند کافی است ببینند که تنها روزی ده دلار کافی بود تا هزاران نفر از این افراد به دوستان ایالات متحد آمریکا تبدیل شوند.

البته تمام فلسفه وجودی پیش‌بینی کردن، مشاهدهٔ نادیدنی‌هاست و هنر پیش‌بینی آن است که بتواند مطالبی را ببیند که به چشم کسی نمی‌آید.

دشوارترین بخش هر پیش‌بینی و مهندسی فرایندهای شکل‌دهی آینده برای حل مسئله، صورت‌بندی درست و دقیق مسئله است.

از آن‌جا که هر بازیکنی که به نحوی از انحا در رویدادی گرفتار می‌آید تنها به فکر حفظ منافع و مطالبات خویش است، بنابراین رفتارها و اولویت‌های آن‌ها را می‌توان با درصد بسیار بالایی پیش‌بینی کرد. تک‌تک آن افراد به گونه‌ای عمل می‌کنند که نتیجه نهایی تا حد ممکن به خواسته‌ها، منافع و مطالبات آن‌ها نزدیک باشد.

انتخاب‌های منطقی ما نه‌تنها بیانگر تفکرات و خطرپذیری‌اند، بلکه همواره در کش و قوس محاسبه و هزینه_ فایده‌اند و این مسئله را نیز به خوبی نمایان می‌سازند.

اگر به این بیندیشیم که انسان‌ها همواره به دنبال منافع شخصی‌اند بسیار کم‌تر از زمانی آسیب می‌بینیم که بخواهیم دائماً و به غلط به خیرخواهی و نیت خیر دیگران باور داشته باشیم و روند زندگی خود را بر آن مبنا قرار دهیم (مگر آن‌که افراد با رفتار و کردار خود خلاف آن را ثابت کنند). اگر کسی به این گفته حکیمانه دونالد ریگان عمل کند که می‌گفت «اعتماد کن، اما دقت کن» کم‌تر ضرر می‌کند و کم‌تر در مکافات اقدام و تصمیمات شخصی خود آسیب می‌بیند.

رهبر دموکرات زمانی از قدرت بیرون می‌افتد که مردم احساس کنند رقیب او کمی بهتر است و می‌تواند منافع بیش‌تری برای آن‌ها به ارمغان آورد.

به طور کلی همگان در این دو هدف با هم مشترکند: ۱. نتایج دلخواه خود را بگیرند. ۲. از هر نتیجه‌ای که می‌گیرند احساس غرور کرده، اعتبار کسب کنند.

برخی‌ها به میزان اعتباری که از رهگذر به سرانجام رساندن توافقنامه یا قراردادی به دست می‌آید بسیار اهمیت می‌دهند، اما اگر دریابند که تغییر موضع و امتیاز دادن به نفع آن‌هاست و باعث ارتقای شرایط قرارداد می‌شود حاضرند موضع خود را ۱۸۰ درجه تغییر دهند. اما عده دیگری نیز هستند که حاضرند در آتش کسب اعتبار و شکوه و جلال بسوزند، اما از موضع ضعیف و غیر قابل دفاع خود عدول نکنند و هیچ امتیازی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات ندهند.

در حالت کلی و بسیار عمومی مردم عموماً چه اهدافی را دنبال می‌کنند؟ فارغ از این‌که رویداد مورد بحث چیست، همیشه با این فرضیه به انتخاب‌های مردم می‌نگرم که هر کس زمانی که تصمیم می‌گیرد دو چیز را می‌خواهد. حالا ممکن است هر کس به هر یک از این دو مقوله اهمیت بیش‌تر یا کم‌تری بدهد، اما در کل وقتی شخصی تصمیم به کاری می‌گیرد دو چیز طلب می‌کند. آن‌ها در قدم اول تصمیمی اتخاذ می‌کنند که با انتخاب و اولویتی که در پی آنند بسیار نزدیک باشد. دومین چیزی که می‌خواهند اعتبار و شکوه و جلال است. این‌که فرد از سوی دیگران تأیید و تمجید شود و این‌که دیگران بگویند او در عقد یک قرارداد یا انجام کاری نقش بسیار عمده‌ای داشته است میل و شهوت منیّت فرد را سیراب می‌کند.

«انسان هنگامی که داغ می‌کند نمی‌داند چه کاری به نفع اوست و اجازه می‌دهد احساسات و غرایز راهی برای برون‌رفت از بحران بیابد و عنان اختیار آدمی را به دست بگیرد.»

موقعیت‌هایی وجود دارد که به رغم وجود تنها دو بازیگر، چندین برنامه اقدام متقابل می‌توان برای آن‌ها طراحی کرد که هر کدام از آن‌ها می‌تواند سرنوشت متفاوتی برای هر بازی رقم بزند.

مورخان بیش‌تر عمر خود را صرف این مسئله می‌کنند که چه اتفاق‌هایی در جهان روی داده است. آن‌ها با تمام وجود می‌خواهند با مشاهدهٔ سلسله وقایعی که در اسناد تاریخی مشاهده می‌کنند رویدادهای تاریخی را شرح دهند. اما نظریه‌پردازان نظریهٔ بازی‌ها به این می‌اندیشند که چه اتفاق‌هایی در تاریخ روی نداده است. آن‌ها باور دارند نتایج آثار آنچه اتفاق نیفتاده، علت اصلی وقایعی است که روی داده است.

این واقعیت که بسیاری از تصمیمات به واسطه تبعات بسیار گزاف و سنگینی که دارند تغییر می‌کنند موارد کاربردی بسیار گسترده‌ای دارد

بر خلاف تصور عمومی، اکثر تقلب‌ها و تخلفات سازمان‌یافته ابتدا به سبب حرص و طمع مدیران به وجود نیامده‌اند. یا این‌که بهترین راه برای مهار اثر گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای کره زمین شاید این همه معاهدات و توافقنامه‌های بین‌المللی نیست و باید چاره دیگری جست.

ما نمی‌توانیم زیاد مطمئن باشیم که واقعاً منافع و مضرات یک اقدام چه می‌تواند باشد و این بزرگ‌ترین محدودیتی است که می‌تواند بر تصمیمات منطقی‌ای که می‌گیریم اثر بگذارد.