بریده‌هایی از کتاب فارسی عمومی؛ دریچه‌ای بر شاهکارهای ادبیات فارسی

غزل سعدی در اوج عاشقانگی، بیشتر معشوقی عینی و زمینی را متصور می‌سازد و زبان آن روان و معنای آن روشن است. ایهام و دوپهلوگویی در این شعر جز در خدمت لذت ادبی صرف قرار نمی‌گیرد. معشوق غزل حافظ اما در ابرهای تیرهٔ تردید و چندگونگی سرگردان است و کلام حافظ سرشار از ایهام و تلاش برای خلق چندمعنایی در راستای اهداف غیرادبی، سیاسی و اجتماعی است.

مهم‌ترین اثر مولوی مثنوی معنوی در شش دفتر و حدود ۲۶ هزار بیت است. مولانا در مثنوی فارغ از هر دین و آیین و نژادی به نوع بشر درس مهربانی، آزادگی، و انسانیت می‌دهد و به بسیاری از پرسش‌های ذهن آدمی درخصوص مذهب و معنویت پاسخ می‌دهد.

وی بی‌شک در بلندای قله‌های گونه‌گون شعر عرفانی فارسی با صلابتی کم‌نظیر ایستاده است و پرچم‌داری می‌کند. ویژگی‌های شعری او عبارت است از موسیقی قوی، باورپذیری، نشاط و غم‌ستیزی، زبان نمادین، وفور تلمیح و تازگی داشتن.

سبک عراقی اوج شیوع عرفان و شعر شرعی است. غزل به‌ویژه در شعر عطار و حافظ به سمت غزل عرفانی پیش می‌رود و به قالب محبوب شاعران بدل می‌شود.

الیاس بن یوسف نظامی گنجوی در حدود سال ۵۳۵ ه.ق در گنجه از توابع ارّان به دنیا آمد. وی استاد بزرگ داستان‌سرایی و یکی از قله‌های بلند ادبیات فارسی است.

خاقانی را به دلیل سرودن ابیات متعددی دربارهٔ خورشید و طلوع صبح، شاعر صبح نیز نامیده‌اند.

ای بس که نباشیم و جهان خواهد بود نی نام ز ما و نی نشان خواهد بود زین پیش نبودیم و نبد هیچ خلل زین پس چو نباشیم همان خواهد بود

خیام یکی از مشهورترین شاعران فارسی‌زبان در نزد غیرفارسی‌زبانان است. مضامین رباعیات او که خوش‌باشی و اغتنام فرصت را سفارش می‌کند، در نزد اهالی مغرب‌زمین بسیار محبوب است.

گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست، اما وی بیشتر به سبب سرایش رباعیات شهرت جهانی دارد.

معشوق به سامان شد تا باد چنین باد کفرش همه ایمان شد تا باد چنین باد زان لب که همی زهر فشاندی به تکبر اکنون شکرافشان شد تا باد چنین باد