بریده‌هایی از کتاب گفتاری در شرح حکمی زیارت آل یاسین

خدا را نمی‌توان دید اما حضرت حجت را که می‌توان دید. آب جیحون را اگر نتوان کشید هم ز قدر تشنگی نتوان برید او تشنگی ما را رفع می‌کند احساس غربت نمی‌کنیم بلکه احساس قربت می‌کنیم. ما تا روز ظهور غریب هستیم روز ظهور از غربت درمی‌آییم و به قربت می‌رسیم چون حضرت حجت داعی الله است به نمایندگی آمده است

مقدم المأمول یعنی تو غایتی برای انسان، تو آرزویی و آن طلب درونی انسانی، انسانی که بتواند این کمالات را پیدا کند در قوس صعود و نزول قرار بگیرد برای این است که به تو برسد. به مقام انسان کامل، به مقام منا اهل‌البیتی برسد. به تعبیر زیارت عاشورا به مقام معیت برسد و در این مقاماتی که در زیارت عاشورا آمده است به مقام وجیه بالحسین برسد. با انسان کامل وجه پیدا کند

ویژگی‌های ظهور حضرت بقیة‌الله (روحی لمقدمه الفداه) این است که حضرت ظاهر و باطن را یکی می‌کند.

ما به‌سوی انسان کامل درحرکت هستیم تمام اجزاء عالم در این حرکت که به سمت تقرب می‌کند بنا به نظریهٔ محکم جناب صدرا رحمة الله علیه همه موجودات عالم دارند تقرب پیدا می‌کنند به سمت تقرب الی الله و به سمت قربت و نزدیکی به خداوند و برای اینکه به خداوند نزدیک بشویم باید به اشرف مخلوقات خداوند به خلیفةالله اعظم نزدیک‌ترین مرتبه به خدا برسیم که این می‌شود حقیقت انسان کامل.

ولایت اهل‌بیت و مقام ولایت انسان کامل در ذره‌ذره اجزاء عالم قرارگرفته است و هیچ موجودی نیست مگر تحت این ولایت باشد

عرفا وقتی می‌خواهند حرکت را تعریف کنند حرکت را با حب تعریف می‌کنند. می‌گویند حرکت ناشی از جذبهٔ محبوب است. ولایت هم تحقق جذبهٔ محبوب است. دلی که ولایت در آن قرار گرفت یعنی جذبهٔ محبوب قرار گرفته است و حرکت می‌کند و حیات دارد. موجودی که حیات ندارد حرکت هم ندارد. شرط حیات حرکت است و وقتی ولایت در دل کسی قرار گرفت آن دل اهل حرکت است.

بقیه‌الله است؛ یعنی باقی ظهور خدا، نه اینکه خدا نتوانسته ظهور کامل کند بلکه توان درک آن را نداشتیم؛ ولی وقتی حضرت بقیه‌الله می‌آید ظاهر و باطن را یکی می‌کند یعنی باقی ظهور خدا. «فی ارضه» یعنی خدا بقیه‌ای ندارد. مایی که در ملک زمین هستیم و جسمانی هستیم به این بقیه‌الله نیاز داریم. ما نمی‌توانیم ظهور را درک کنیم. حال حضرت حجت بر جسم ناقص زمینی هم ظهور کامل خدا را برملا می‌کند. پس بنابراین خدا در آخر زمان ظهور دارد و آن‌کسی که در آخرالزمان ظهور را درک می‌کند معرفتش هم کامل می‌شود

شیخ صدوق از امام صادق نقل می‌کند و هدی للمتقین الذین یؤمنون بالغیب، هدی للمتقین یعنی کسی که شیعه حضرت علی باشد. کسی حب امیرالمؤمنین در آن نیست یعنی هدایت قرآن در آن نیست. مدام در تردید و بی هدایتی است

ما مرگ را نباید نقطهٔ مقابل حیات بگیریم، مرگ همیشه همراه حیات است و کمال حیات است. می‌گویم کمال مزرعه برداشت آن است نه کاشت آن؛ کما اینکه کمال حیات هم مرگ آن است و مرگ نقطه مقابل حیات نیست به همین دلیل است «که کلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ؛ هر نَفْسی چشنده مرگ است»، می‌گویند انسان مرگ را می‌بلعد و مطابق ذائقه و مزاج انسان است. روح انسانی تمایل دارد به اینکه مرگ را بچشد و نکته اینکه خود مرگ هم مخلوق خدا است. وقتی می‌گوید ذائقه الموت. یعنی موت را می‌چشد. موت یک مخلوق و یک‌چیزی است که وجود دارد و نفس آن را طلب می‌کند. از جنس عدم نیست. خودش مخلوق است و خدا خلقش کرده است، مخلوق در عالم ماده است یا عالم غیرمادی؟ می‌گوییم مرگ مربوط به عالم ماده است در عالم ماورای ماده مرگ نیست پس هرچه در عالم ماده است حرکت می‌کند. یعنی آن به آن درحرکت است و تغییر می‌کند و این مرکب کمال پیدا می‌کند.