بریده‌هایی از کتاب سه خواهر

ایرینا: شما از زیبایی زندگی صحبت می‌کنید. ولی اگر این زیبایی فقط یک تصور باشد چه؟ ما سه خواهر تا به حال با زیبایی زندگی روبه‌رو نشده‌ایم. زندگی مانند علف هرزی دارد ما را خفه می‌کند

فرض کنیم در میان صد هزار جمعیت عقب‌افتاده و خشن و بی‌سواد، افرادی نظیر شما فقط سه نفر باشد. خودبه‌خود معلوم است که شما نمی‌توانید بر توده تاریک اطرافتان غالب شوید. در طی زندگی کم‌کم مجبور به عقب‌نشینی می‌شوید و در توده صد هزار نفری گم می‌شوید. زندگی شما را در خود غرق می‌کند، ولی به هر حال از بین نمی‌روید و بر دیگران تأثیر می‌گذارید. بعد از شما کسانی مانند شما پیدا خواهند شد. شاید این بار تعدادشان شش نفر باشد. سپس دوازده نفر و همین‌طور زیاد می‌شوند تا این‌که افرادی چون شما اکثریت جامعه را شامل خواهند شد. بعد از دویست سیصد سال زندگی بر روی زمین به‌طور غیرقابل تصوری، عالی و شگفت‌انگیز خواهد شد.

«در هر زندگی مهم شکل آن است... آن‌چه که شکل خود را از دست بدهد از بین رفته به شمار می‌آید.»

ورشینین: بله، سرنوشت همین است، فراموشمان خواهند کرد. هیچ کاری نمی‌شود کرد. تمام آن‌چه را که جدی، بزرگ و پراهمیت می‌دانیم ـ با گذشت زمان ـ فراموش و بی‌اهمیت خواهد شد.

باید بروم. دیر شده! قبلاً انسان‌ها درگیر جنگ بودند و تمام زندگی خود را به لشکرکشی و تاخت‌وتاز و فتوحات می‌گذراندند، ولی حالا این‌ها دیگر کهنه شده و از خود خلأ عظیمی بر جای گذاشته است که اکنون جای آن با هیچ چیزی پر نمی‌شود. البته انسان با اشتیاق در جستجوی جایگزین برای آن است که حتماً آن را پیدا خواهد کرد

مثلاً درباره آن زندگی که دویست، سیصد سال بعد از مرگ ما خواهد بود، حرف بزنیم. توزنباخ: چه می‌خواهید بشود؟ پس از ما سوار بالن هوایی خواهند شد، فرم کت‌ها عوض خواهد شد. شاید حس ششم شناخته شود و توسعه‌اش بدهند. ولی زندگی همان زندگی سخت، پر از رازها و سرشار از خوشبختی‌ها باقی خواهد ماند. حتی هزار سال دیگر هم انسان باز آه و ناله‌کنان خواهد گفت: «آه زندگی چه‌قدر سخت است!...» و باز هم مثل امروز ترس از مرگ وجود خواهد داشت.

بله، سرنوشت همین است، فراموشمان خواهند کرد. هیچ کاری نمی‌شود کرد. تمام آن‌چه را که جدی، بزرگ و پراهمیت می‌دانیم ـ با گذشت زمان ـ فراموش و بی‌اهمیت خواهد شد. (سکوت) جالب اینجاست، که در حال حاضر نمی‌دانیم چه چیزی پراهمیت و چه چیزی ناچیز و بی‌اهمیت و مسخره است.

شعر لرمونتف را به یاد دارید: «آن سرکش در جستجوی کولاک است، گویی که آرامش را در کولاک می‌جوید»...

با گذشت زمان مثلاً دویست سیصد سال دیگر، آیندگان، زندگی امروز ما را با وحشت و شاید هم با تمسخر نگاه خواهند کرد. آن‌چه امروز اتفاق افتاده، به نظرشان ناجور، سخت و بسیار نامناسب و عجیب خواهد آمد. واقعاً زندگی آن‌ها چگونه خواهد بود؟

خوشبختی هیچ‌وقت وجود نداشته و در دسترس ما نخواهد بود. ما فقط همیشه آرزوی آن را داریم.