بریده‌هایی از کتاب در برابر استبداد

نمادهای امروز راه به واقعیت‌های فردا می‌گشایند. حواستان به صلیب‌های شکسته و دیگر نمادهای نفرت باشد. نگاه‌تان را برنگیرید و به آن‌ها عادت نکنید. خودتان دست‌به‌کار شوید و از بین ببریدشان، و سرمشق دیگران شوید که آن‌ها هم همین کار را بکنند.

شکی در این نیست که روس‌هایی که در سال ۱۹۹۰ رأی دادند فکرش را نمی‌کردند که آن آخرین انتخابات آزاد و منصفانه در تاریخ کشورشان خواهد بود، چنان که (تا به همین امروز) همین‌طور بوده است.

بعضی از آلمانی‌هایی که در سال ۱۹۳۲ به حزب نازی رأی دادند بی‌شک می‌دانستند که ممکن بود تا مدت‌ها بعد از آن دیگر انتخابات واقعاً آزاد دیگری نداشته باشند، ولی بیشتر آن‌ها این را نمی‌دانستند.

قهرمان یکی از رمان‌های دیوید لاج می‌گوید هیچ‌کس این را نمی‌داند که وقتی اولین‌بار دارد عشق‌بازی می‌کند، در واقع آخرین‌بار است که عشق‌بازی می‌کند.

در قرن بیستم شاهد پرشورترین تلاش‌ها برای بسط حق رأی و تأسیس دموکراسی‌های دیرپا بوده‌ایم. با این حال، دموکراسی‌هایی که پس از جنگ جهانی اول (و دوم) بنا شدند اغلب با قبضهٔ قدرت در دستان یک حزب واحد در ترکیبی از انتخابات و کودتا فروریختند.

وِندال فیلیپس، الغاگرای آمریکایی، بود که گفت "دائم گوش‌به‌زنگ بودن بهای آزادی است"، و افزوده بود که "نعمت آزادی مردمی باید هر روز برداشت شود، وگرنه می‌گندد و از بین می‌رود." تاریخ دموکراسی جدید اروپا تأییدی است بر صحت این گفته.

وِندال فیلیپس، الغاگرای آمریکایی، بود که گفت "دائم گوش‌به‌زنگ بودن بهای آزادی است"، و افزوده بود که "نعمت آزادی مردمی باید هر روز برداشت شود، وگرنه می‌گندد و از بین می‌رود."

ذات بشر به گونه‌ای است که باید از دموکراسی آمریکایی در برابر آمریکایی‌هایی دفاع کرد که از آزادی‌های این دموکراسی در جهت پایان دادن به آن بهره خواهند گرفت.

از حکومت تک‌حزبی بر حذر باشید احزابی که کشور را از نو بنا کردند و رقبا را سرکوب کردند، از ابتدای کار قدرت مطلقه نداشتند. بلکه از فرصتی تاریخی بهره گرفتند تا حیات سیاسیِ رقبای‌شان را غیرممکن سازند. لذا از نظام چندحزبی پشتیبانی و از قواعد انتخابات دموکراتیک دفاع کنید. تا وقتی این فرصت در اختیارتان هست در انتخابات محلی و ملّی رأی بدهید. و حتا به نامزد شدن هم فکر کنید.

نهادها هستند که به ما کمک می‌کنند منزلت و شأن‌مان را حفظ کنیم. اما آن‌ها هم به کمک‌مان نیاز دارند. از "نهادهای ما" دم نزنید مگر این‌که واقعاً با تلاش در جهت حفظ و تقویت‌شان، آن‌ها را مال خود کنید. نهادها نمی‌توانند از خودشان دفاع و محافظت کنند. اگر از همان ابتدای کار از آن‌ها دفاع نکنیم یکی پس از دیگری فروخواهند ریخت.

اطاعت پیش‌دستانه تراژدی‌ای سیاسی است. شاید حاکمان از ابتدا ندانند که شهروندان حاضرند فلان ارزش یا بهمان اصل را فروگذارند. شاید رژیمی جدید از ابتدای کار ابزار مستقیم نفوذ و تأثیرگذاری بر شهروندان را در اختیار نداشته باشد.

در اطاعت پیش‌دستی نکنید بیشترِ قدرتی که در اختیار اقتدارگرایی قرار می‌گیرد داوطلبانه به آن داده شده است. در چنین زمانه‌ای افراد پیشاپیش به این فکر می‌کنند که حکومت سرکوبگرتر چه خواهد خواست و بعد بدون این‌که آن چیز از آن‌ها خواسته شده باشد آن را در اختیار حکومت می‌گذارند. شهروندی که چنین رفتاری را در پیش گرفته است در واقع به قدرت می‌آموزد که با وی چه‌ها می‌تواند بکند.

آمریکایی‌های امروز هیچ باهوش‌تر و خردمندتر از اروپاییانی نیستند که در قرن بیستم شاهدِ غلتیدن دموکراسی در دام فاشیسم، نازیسم یا کمونیسم بودند. مزیت ما در این است که شاید بتوانیم از تجربهٔ آنان درس‌هایی بگیریم.

تاریخ قرن بیستم اروپا به ما می‌آموزد که چطور ممکن است جوامع درهم بشکنند، دموکراسی‌ها سقوط کنند، اخلاقیات فروبپاشد و مردمان عادی یکباره خودشان را اسلحه‌به‌دست بالای سر گورهای دسته‌جمعی بیابند.

اعتراضات را می‌توان از طریق رسانه‌های اجتماعی سازمان داد. ولی هیچ‌چیز واقعی نخواهد بود مگر این‌که کارش به خیابان‌ها بکشد. اگر حاکمان مستبد در دنیای سه‌بُعدی با عواقب اقدامات خویش روبه‌رو نشوند، هیچ‌چیز تغییر نخواهد کرد.

رهبری که از پرس‌وجوگران خوشش نمی‌آید بالقوه مستبد است.

اگر باید مسلّح باشید خوب فکر کنید اگر در خدمت حکومت هستید و اسلحه با خود حمل می‌کنید، خدا به شما عمر بدهد. ولی بدانید که در شُرور گذشته مأموران پلیس و سربازانی هم دست داشته‌اند که ناگهان روزی شروع کرده‌اند به کارهای غیرمعمول. آمادهٔ نه گفتن باشید. رژیم‌های اقتدارگرا معمولاً نیروی پلیسیِ ضدشورش دارند که وظیفه‌اش پراکندنِ مردمی است که می‌خواهند اعتراض و تظاهرات کنند، و یک نیروی پلیس مخفی که در شرح وظایفش قتل مخالفان یا هر کسی که دشمن فرض می‌شود هم گنجانده شده است.

در راهپیمایی‌ها و ایدئولوژی طرد و محرومیت‌آفرینی به محافظان مسلّح آموزش داده شود. اینان ابتدا پلیس و ارتش را به چالش می‌کشند، بعد در پلیس و ارتش نفوذ می‌کنند، و سرآخر پلیس و ارتش را دگرگون می‌سازند.

۶. مراقب شبه‌نظامی‌ها باشید وقتی مردان مسلّحی که همیشه ادعا کرده‌اند مخالف نظام هستند اونیفرم بر تن می‌کنند و با مشعل و تصاویر یک رهبر رژه می‌روند، یقین کنید نابودی نزدیک است. وقتی شبه‌نظامیِ هوادارِ رهبر و پلیسِ رسمی و ارتش درهم بیامیزند، نابودی آغاز شده است.

۶. مراقب شبه‌نظامی‌ها باشید وقتی مردان مسلّحی که همیشه ادعا کرده‌اند مخالف نظام هستند اونیفرم بر تن می‌کنند و با مشعل و تصاویر یک رهبر رژه می‌روند، یقین کنید نابودی نزدیک است. وقتی شبه‌نظامیِ هوادارِ رهبر و پلیسِ رسمی