بریده‌هایی از کتاب در برابر استبداد

اگر در خدمت حکومت هستید و اسلحه با خود حمل می‌کنید، خدا به شما عمر بدهد. ولی بدانید که در شُرور گذشته مأموران پلیس و سربازانی هم دست داشته‌اند که ناگهان روزی شروع کرده‌اند به کارهای غیرمعمول. آمادهٔ نه گفتن باشید.

تاریخ برای ما ساختارهایی را به تصویر می‌کشد که می‌توانیم در درون آن‌ها به دنبال آزادی بگردیم. تاریخ لحظاتی را برابر چشمان ما عیان می‌سازد که هر یک با دیگری متفاوت است و هیچ‌کدام‌شان کاملاً منحصربه‌فرد نیستند. درک یک لحظهٔ تاریخی مترادف است با پی بردن به فرصت خلق لحظه‌ای دیگر. تاریخ به ما اجازه می‌دهد مسئولیت‌پذیر باشیم: نه بابت همه‌چیز، اما دست‌کم بابت چیزی.

در پرمخاطره‌ترین دوران‌ها، اغلبِ کسانی که توانستند بگریزند و جان سالم به در ببرند آشنایانی داشتند که می‌توانستند به آن‌ها اعتماد کنند. داشتن دوستان قدیمی استراتژیِ آخرین راه چاره است و یافتن دوستان جدید نخستین گام در مسیر تغییر.

تمامیت‌خواهی تفکیک میان امر خصوصی و امر عمومی را از بین می‌برد و نه‌فقط برای این‌که آزادی را از افراد بگیرد بلکه همچنین می‌خواهد کل جامعه را از سیاست عادی جدا ساخته و به سمت نظریه‌های توطئه سوق دهد.

اعتراضات را می‌توان از طریق رسانه‌های اجتماعی سازمان داد. ولی هیچ‌چیز واقعی نخواهد بود مگر این‌که کارش به خیابان‌ها بکشد. اگر حاکمان مستبد در دنیای سه‌بُعدی با عواقب اقدامات خویش روبه‌رو نشوند، هیچ‌چیز تغییر نخواهد کرد.

موفقیت مقاومت مستلزم این است که از دو مرز بگذریم. نخست، ایده‌های تغییر باید مورد قبول افراد مختلف با پیشینه‌های مختلف قرار بگیرند؛ افرادی که در همه‌چیز با هم اتفاق‌نظر ندارند. دوم این‌که مردم باید در جایی غیر از خانه‌های خویش و در میان کسانی قرار بگیرند که پیش از این هیچ دوستی و آشنایی با آن‌ها نداشته‌اند.

"اگر ستون اصلیِ نظام دروغ باشد، پس عجیب نخواهد بود که تهدید اساسیِ آن راستگویی باشد."

پساحقیقت همان پیشافاشیسم است.

اخلاقیات حرفه‌ای را فراموش نکنید وقتی رهبران سیاسی الگوی نادرست و نامطلوبی هستند، تعهد حرفه‌ای به عمل عادلانه و درست اهمیت بیشتری می‌یابد. برانداختن یک حکومت قانونْ بدون وکلا، یا برگزاریِ دادگاه‌های فرمایشی بدون قضّات، دشوار است. اقتدارگرایان به کارمندان مطیع نیاز دارند و رؤسای اردوگاه‌های کار اجباری دنبالِ کاسب‌کارانی هستند که نیروی کار ارزان می‌خواهند.

۱. در اطاعت پیش‌دستی نکنید بیشترِ قدرتی که در اختیار اقتدارگرایی قرار می‌گیرد داوطلبانه به آن داده شده است. در چنین زمانه‌ای افراد پیشاپیش به این فکر می‌کنند که حکومت سرکوبگرتر چه خواهد خواست و بعد بدون این‌که آن چیز از آن‌ها خواسته شده باشد آن را در اختیار حکومت می‌گذارند. شهروندی که چنین رفتاری را در پیش گرفته است در واقع به قدرت می‌آموزد که با وی چه‌ها می‌تواند بکند.

حاکمان شوروی که دهقانان فقیر را به جان ثروتمندترها انداختند، پس از آن شروع کردند به غصب زمین همه در مزارع اشتراکی جدید. اشتراکی‌سازی که کامل شد، بیشتر دهقانان شوروی را گرفتار قحطی و گرسنگی کرد. از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۳ میلیون‌ها نفر در اوکراین شوروی، قزاقستان شوروی و روسیهٔ شوروی به مرگی دهشتناک و رقت‌انگیز مُردند. و در اواخر کار شهروندان شوروی اجساد هم‌نوعان‌شان را سلّاخی می‌کردند تا گوشتی برای خوردن به دست آورند.

۱۸. در اتفاقات غیرمنتظره خونسرد باشید استبداد مدرن مدیریت وحشت است. به وقت حملات تروریستی یادتان باشد که حاکمانِ اقتدارگرا از همچو رخدادهایی برای تحکیم قدرت‌شان سوءاستفاده می‌کنند. این‌که فاجعه‌ای ناگهانی رخ داده و حالا باید مثلاً قیود و موازنه‌ها را برداشت، احزاب مخالف را منحل کرد، آزادیِ بیان را به حالت تعلیق درآورد، و حقِ محاکمهٔ عادلانه و حقوق دیگر را برچید، قدیمی‌ترین حقّهٔ کتاب راهنمای سیاستِ هیتلری است. "فریبش را نخورید."

آن‌جا که حاکمان مستبد از افراطیّون سخن به میان می‌آورند، منظورشان کسانی است که در جریان اصلی و خط فکریِ غالب جای ندارند، همین و بس ــ و البته که خود این حاکمان مستبد جریان اصلی و خط فکریِ غالب در هر زمان معیّن را تعیین می‌کنند.

هیچ بعید نیست که آزادی را فروگذاریم و امنیت بیشتر هم به دست نیاوریم. احساس تبعیت و تمکین در برابر مقام حاکم شاید آرامش‌بخش باشد، ولی این با امنیت واقعی فرق دارد. از طرف دیگر به دست آوردن کمی آزادی شاید ترسناک و اضطراب‌آور باشد، ولی این ناخوشی و اضطراب موقت خطرناک نیست

وقتی سعی می‌کنند ما را جوری تعلیم دهند که آزادی را به نام امنیت فروبگذاریم، باید حواس‌مان را جمع کنیم و تسلیم ایشان نشویم. برای داشتن یکی از این دو لزوماً نباید دیگری را فدا کرد. درست است که گاهی اوقات یکی را به بهای از دست دادن دیگری به دست می‌آوریم، اما گاهی اوقات هم چنین نیست. کسانی که با اطمینان به شما می‌گویند که فقط به بهای از دست دادن آزادی می‌توانید به امنیت دست یابید معمولاً می‌خواهند هم آزادی و هم امنیت را از شما سلب کنند.

هوشمندترین نازی‌ها، یعنی کارل اشمیت، نظریه‌پرداز حقوق، با زبانی ساده جوهر حکمرانیِ فاشیستی را توضیح داده بود. او گفته بود که راهِ از میان برداشتن همهٔ قواعد تمرکز بر استثناءهاست. رهبران نازی با جعل اعتقادی عمومی مبنی بر این‌که زمانهٔ فعلی زمانه‌ای استثنایی است از مخالفان خویش جلو می‌افتند و بعد آن وضعیت استثنایی را به یک وضعیت اضطرار دائم تبدیل می‌کنند. این‌جاست که شهروندان آزادیِ واقعی را در ازای امنیت ساختگی فرومی‌گذارند

۱۷. گوش‌به‌زنگ واژه‌های خطرناک باشید گوش‌تان به شنیدن واژه‌های "افراطی‌گری" و "تروریسم" حساس باشد. حواس‌تان به مفاهیم مهلک "اضطرار" و "استثنا" باشد. عصبانی شوید اگر جایی شنیدید که مصطلحاتِ میهن‌پرستانه، خائنانه، در معنای دیگر به کار گرفته می‌شوند.

مخالفان کمونیسم‌ستیز اروپای شرقی، که با شرایطی بسیار حادتر از شرایط امروز ما مواجه بودند، فعالیت‌های به‌ظاهر غیرسیاسیِ جامعهٔ مدنی را نوعی نمایش آزادی و حراست از آزادی می‌دانستند. حق با آن‌ها بود. در قرن بیستم همهٔ دشمنان بزرگ آزادی با سازمان‌های غیردولتی و خیریه‌ها و نهادهای مشابه سرِ جنگ داشتند. کمونیست‌ها همهٔ چنین گروه‌هایی را ملزم به ثبت رسمی کرده بودند و از آن‌ها نهادهای کنترل‌چی ساختند. فاشیست‌ها نظامی خلق کردند که خودشان آن را نظام "صنفی" می‌خواندند و در آن تک‌تک فعالیت‌های انسانی جای خاص خودش را داشت، و همه تحت سلطه و تابع حکومت و حزب بودند. حاکمان مستبد امروز (در هند، ترکیه و روسیه) هم اصلاً تاب تحمل تجمعات آزاد و سازمان‌های غیردولتی را ندارند.

پذیرش سهمی از یک تعهد و در دست گرفتن بخشی از یک کار به ما می‌آموزد که می‌توانیم به مردمی بیرون از حلقهٔ محدود دوستان و خانواده‌های‌مان اعتماد کنیم، و به ما کمک می‌کند کسانی را که می‌توانیم از آن‌ها درسی بگیریم بشناسیم. قابلیت اعتماد و یادگیری می‌تواند از آشفتگیِ زندگی و رمزآلودگی‌اش بکاهد و سیاست دموکراتیک را شدنی‌تر و جذاب‌تر سازد.

عوام‌فریبان از آزادیِ بیان سوءاستفاده می‌کنند تا خودشان را در مقام حاکمان جبارِ مستبد بر تخت قدرت بنشانن