بریده‌هایی از کتاب نیما یوشیج

بس که دیدم جور از یاران خود وز سراسر مردم دوران خود من شدم : رنگ پریده ، خون سرد پس نشاید دوستی با خلق کرد وای بر حال من بدبخت!‌وای کس به درد من مبادا مبتلای

گم شد از من ، گم شدم از یاد او ماند بر جا قصه ی بیداد او بی مروت یار من ، ای بی وفا بی سبب از من چرا گشتی جدا ؟ بی مروت این جفاهایت چراست ؟ یار ، آخر آن وفاهایت کجاست ؟ چه شد آن یاری که با من داشتی دعوی یک باطنی و آشتی ؟

افسانه : عاشق ! از هر فریبنده کان هست یک فریب دلاویزتر ، من کهنه خواهد شدن آن چه خیزد یک دروغ کهن خیزتر ، من رانده ی عاقلان ، خوانده ی تو کرده در خلوت کوه منزل عاشق : همچو من افسانه : چون تو از درد خاموش بگذرانم ز چشم آنچه بینم عاشق : تا بیابی دلی را همه جوش

آی آدم ها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید! یک نفر در آب دارد می سپارد جان.

در کنار رودخانه من فقط هستم خسته ی درد تمنا، چشم در راه آفتابم را. چشم من اما لحظه ای او را نمی یابد.

می توان چون غلامان ، به طاعت شنوا بود و فرمانبر ، اما عشق هر لحظه پرواز جوید عقل هر روز بیند معما و آدمیزاده در این کشکش

مهر او به سرشت با بنیاد من کودکی شد محو ، بگذشت آن ز من رفت از من طاقت و صبر و قرار باز می جستم همیشه وصل یار هر کجا بودم ، به هر جا می شدم بود آن همراه دیرین در پیم من نمی دانستم این همراه کیست قصدش از همراهی در کار چیست ؟ بس که دیدم نیکی و یاری او مار سازی و مددکاری او گفتم : ای غافل بباید جست او هر که باشد دوستار توست او شادی تو از مدد کاری اوست بازپرس از حال این دیرینه دوست

راست گویند این که : من دیوانه ام

صحبت شهری پر از عیب و ضر است پر ز تقلید و پر از کید و شر است شهر باشد منبع بس مفسده بس بدی ، بس فتنه ها ، بس بیهده تا که این وضع است در پایندگی نیست هرگز شهر جای زندگی

بنده ی تنهاییم تا زنده ام

این چنین هرشادی و غم بگذرد جمله بگذشتند ، این هم بگذرد

هر سری با عالم خاصی خوش است هر که را یک چیز خوب و دلکش است

آه! می گویند چون بگذشت روزی بگذرد هر چیز با آن روز. باز می گویند خوابی هست کار زندگانی ز آن نباید یاد کردن خاطر خود را بی سبب ناشاد کردن. بر خلاف یاوه مردم پیش چشم من ولیکن نگذرد چیزی بدون سوز می کشم تصویر آن را یاد می آرم از آن روز!

عاشقم من بر لقای روی دوست سیر من هممواره ، هر دم ، سوی اوست

خانه‌ام ابریست ... خانه ام ابری ست یکسره روی زمین ابری ست با آن. از فراز گردنه خرد و خراب و مست باد میپیچد. یکسره دنیا خراب از اوست و حواس من! آی نی زن که تو را آوای نی برده ست دور از ره کجایی؟

مرغ آمین درد آلودی است کاواره بمانده رفته تا آنسوی این بیداد خانه باز گشته رغبتش دیگر ز رنجوری نه سوی آب و دانه. نوبت روز گشایش را در پی چاره بمانده. می شناسد آن نهان بین نهانان ( گوش پنهان جهان دردمند ما) جور دیده مردمان را. با صدای هر دم آمین گفتنش، آن آشنا پرورد، می دهد پیوندشان در هم می کند از یاس خسران بار آنان کم می نهد نزدیک با هم، آرزوهای نهان را. بسته در راه گلویش او داستان مردمش را.

هنوز از شب دمی باقی است

هر کجا بودم ، به هر جا می شدم بود آن همراه دیرین در پیم

شب همه شب شکسته خواب به چشمم گوش بر زنگ کاروانستم

می کشد هر لحظه ام در بند سخت او چه خواهد از من برگشته بخت ؟ ای دریغا روزگارم شد سیاه آه از این عشق قوی پی آه ! آه کودکی کو ! شادمانی ها چه شد ؟ تازگی ها ، کامرانی ها چه شد ؟ چه شد آن رنگ من و آن حال من محو شد آن اولین آمال من شد پریده ،‌رنگ من از رنج و درد این منم : رنگ پریده ،‌خون سرد عشقم آخر در جهان بدنام کرد آخرم رسوای خاص و عام کرد