بریده‌هایی از کتاب خاقانی

خاقانی اگر رشوه دهد خال و لبش را ملک دو جهان خواهد و کمتر نپذیرد

دانی آسوده کیست در عالم؟ آنکه مقبول اهل عالم نیست

مهر تو بر دیگران نتوان نهاد گوهر اندر خاکدان نتوان نهاد مایهٔ من کیمیای عشق توست مایه در وجه زیان نتوان نهاد

خیره کشا، بد کنشا، ظالما! این همه نیکان مکش و بد مکن نیست شفیعت که گوید مکش نیست حریفیت که گوید مکن

ما به غم خو کرده‌ایم ای دوست ما را غم فرست تحفه‌ای کز غم فرستی نزد ما هردم فرست

رسول من سوی تو باد صبح‌دم باشد ازین قبل نفس باد صبح‌دم سرد است

به هفت آسمان هشتمین در فزایم ز دود دلی کاسمان‌وش فتاده است

در جهان هیچ سینه بی‌غم نیست غمگساری ز کیمیا کم نیست خستگی‌های سینه را نونو خاک پر کن که جای مرهم نیست

نالندهٔ فراقم وز من طبیب عاجز درماندهٔ اجل را درمان چگونه باشد

پیغام داده بودی گفتی که چونی از غم آن کز تو دور ماند می‌دان چگونه باشد

بس دیر همی زاید آبستن خاک آری دشوار بود زادن، نطفه ستدن آسان

مست است زمین زیرا خورده است بجای می در کاس سر هرمز خون دل نوشروان بس پند که بود آنگه بر تاج سرش پیدا صد پند نوست اکنون در مغز سرش پنهان کسری و ترنج زر، پرویز و به زرین بر باد شده یکسر، با خاک شده یکسان پرویز به هر بزمی زرین تره گستردی کردی ز بساط زر زرین تره را بستان پرویز کنون گم شد، زان گمشده کمتر گو زرین تره کو برخوان؟ روکم ترکوا برخوان

مست است زمین زیرا خورده است بجای می در کاس سر هرمز خون دل نوشروان

دندان من ار دوش لبت رنجان کرد تب با تن من به رنج صد چندان کرد چون دست درازی به لبت دندان کرد تب خال چرا لب مرا بریان کرد

امشب نه به کام روزگار است آن مرد ناخورده شراب در خمار است آن مرد آسیمه سر از فراق یار است آن مرد القصه به طول‌ها چه زار است آن مرد

گفتم که بر پرم سوی بام سرای او چه سود مرغ همت من بال و پر نداشت خاقانی ارچه نرد وفا باخت با غمش در ششدر اوفتاد که مهره گذر نداشت

دیدی که یار چون ز دل ما خبر نداشت ما را شکار کرد و بیفکند و برنداشت

ز میان برآر دستی مگر از میانجی تو به کران برد زمانه غم بی‌کران ما را

خدایان رهزن بسی یابی اینجا جدا زین خدایان خدایی طلب کن

جای تو در دل شکستهٔ ماست که تو ریحان و ما سفال توایم