بریده‌هایی از کتاب خاقانی

شمارهٔ ۱۶۸ - هنگام عبور از مداین و دیدن طاق کسری هان ای دل عبرت بین از دیده نظر کن هان ایوان مدائن را آیینهٔ عبرت دان

خوش خوش خرامان می‌روی، ای شاه خوبان تا کجا شمعی و پنهان می‌روی پروانه جویان تا کجا؟

او چه داند که چیست حالت عشق که بر او عشق، تیر غم نزده است

هیچ اگر سایه پذیرد منم آن سایهٔ هیچ که مرا نام نه در دفتر اشیا شنوند

به زبان چرب جانا بنواز جان ما را به سلام خشک خوش کن دل ناتوان ما را ز میان برآر دستی مگر از میانجی تو به کران برد زمانه غم بی‌کران ما را

دل گرسنه درآمد بر خوان کائنات چون شبهی بدید برون رفت ناشتا

گوئی که نگون کرده است ایوان فلک‌وش را حکم فلک گردان یا حکم فلک گردان

من ز من چو سایه و آیات من گرد زمین آفتاب آسا رود منزل به منزل جا به جا

امروز جهان بستد و ما را غم این نیست ما را غم آن است که فردا چه ستاند

خوی او از خام‌کاری کم نکرد سینهٔ من سوخت چشمش نم نکرد

دردی است درد عشق که درمان پذیر نیست از جان گزیر هست و ز جانان گزیر نیست

این پرده کاسمان جلال آستان اوست ابری است کافتاب شرف در عنان اوست این ابر بین که معتکف اوست آفتاب وین آفتاب کابر کرم سایبان اوست

شام و سحر هست رصددار عمر زین دو رصد خط امان کس نیافت

دل روی مراد از آن ندیده است کز اهل دلی نشان ندیده است دل هر دو جهان سه باره پیمود یک اهل در این میان ندیده است

لعل تو یک خنده زد، مرده دلی زنده کرد حسن تو یک شعله زد، سوخته‌ای درگرفت

در هوای چمن ای مرغ گرفتار منال شب دراز است دمی در قفس و دام بخسب

ما بارگه دادیم، این رفت ستم بر ما بر قصر ستم‌کاران تا خود چه رسد خذلان

حق می‌کند ندا که به ما ره دراز نیست از مال لام بفکن و باقی شناس ما

ذره نماید آفتاب ار به جمال تو رسد عین کمال خسته باد ار به کمال تو رسد

بهار عام شکفت و بهار خاص رسید دو نوبهار کز آن عقل و طبع یافت نوا