بریده‌هایی از کتاب خاقانی

عشق تو چون درآید شور از جهان برآید دلها در آتش افتد دود از میان برآید در آرزوی رویت بر آستان کویت هر دم هزار فریاد از عاشقان برآید تا تو سر اندر آری صد راز سر برآری تا تو ببر درآئی صد دل ز جان برآید

در عشق تو عافیت حرام است آن را که نه عشق پخت خام است

به که نالم که اندر نسل آدم بدیدم آدمی خویی نمانده است

خرمگس برخوان گیتی صف زده است یک مگس را انگبین جستیم نیست گفتی از گیتی وفا جویم، مجوی کز تو و او ما همین جستیم نیست

وز طناب خیمه‌ها بر گرد لشکرگاه حاج صد هزار اشکال اقلیدس به برهان دیده‌اند

اشک آن طایفه طوفان دگر گشت ولیک عشق نوح است که اندیشهٔ طوفان نبرد

بهر کجا که رفیقی است دشمنی است مرا

شکسته دل تر از آن ساغر بلورینم که در میانهٔ خارا کنی ز دست رها

روزی هزار بار بخوانم کتاب صبر گوشم به توست لاجرم از بر نمی‌شود

شرط است که بر بساط عشقت آن پای نهد که سر ندارد

خاکیی را که یافت پایهٔ عشق سر به هفت آسمان فرو ناید

هر کو چو شمع پرورد از آتش تو جان را جانش هلاک تن شد خنده زنان برآمد

مرا باز تیغ صبر بفرسود و زنگ خورد مگر رنگ بخت داشت بر او زنگ از آن نشست

آن کز می خواجگی است سرمست بر وی نزنند عاقلان دست بی‌آنکه کسی فکند او را از پایهٔ خود فرو فتد پست

چه آتش سوخت بستان وفا را که از خشک و ترش بویی نمانده است

سوز غمها کار من کرده است خام خامی گردون روانم سوخته است

از مزاج اهل عالم مردمی کم جوی از آنک هرگز از کاشانهٔ کرکس همائی برنخاست

ای راحت سینه، سینه رنجور از تو وی قبلهٔ دیده، دیده مهجور از تو با دشمن من ساخته‌ای دور از من با دوری تو سوخته‌ام دور از تو

ز خاک کوی تو هر خار سوسنی است مرا به زیر زلف تو هر موی مسکنی است مرا برای آنکه ز غیر تو چشم بردوزم به جای هر مژه بر چشم سوزنی است مرا ز بسکه بر سر کوی تو اشک ریخته‌ام ز لعل در بر هر سنگ دامنی است مرا فلک موافقت من کبود درپوشید چو دید کز تو بهر لحظه شیونی است مرا از آن زمان که ز تو لاف دوستی زده‌ام بهر کجا که رفیقی است دشمنی است مرا هر آنکه آب من از دیده زیر کاه تو دید یقین شناخت که بر باد خرمنی است مرا به دام عشق تو درمانده‌ام چو خاقانی

اول جنبش که نو گلبن آدم شکفت میوهٔ غم بود و بس، نوبر بستان او و آخر مجلس که دهر میکدهٔ غم گشاد دور ز ما درگرفت ساقی دوران او