بریده‌هایی از کتاب واقع نگری

همهٔ غرایز غم‌انگیزتان را کنترل کنید. جهان بیش‌ازحد غم‌انگیز به‌نظر می‌رسد؛ کم‌تر به‌خاطر این مشکلات استرس داشته باشید و حواس‌تان بیش‌تر به مشکلات واقعی و راه‌حل آن‌ها باشد.

رسانه بی‌طرف نیست و نمی‌تواند باشد؛ ما هم نباید چنین انتظاری از آن داشته باشیم.

اگر دوست دارید بر پایهٔ یک مادهٔ شیمایی خطرناک، نتیجه بگیرید که تمام مواد شیمیایی خطرناک‌اند، آیا آماده‌اید بر پایهٔ بی‌خطربودن یک مادهٔ شیمیایی، نتیجه بگیرید همهٔ مواد شیمیایی بی‌خطرند؟

برای این‌که این کرهٔ خاکی به ثبات مالی، صلح و منابع طبیعی حفاظت‌شده برسد، همهٔ جهان باید براساس درکی مشترک و واقعیت‌محور، همکاری و مشارکت کنند.

قورت‌دادن شمشیر همیشه نشان داده است که آن‌چه به‌ظاهر غیرممکن به‌نظر می‌رسد، ممکن است عملی باشد. این، انسان‌ها را ترغیب می‌کند به ورای بدیهیات بیندیشند.

درعین‌حال، وقتی با شواهد جدیدی روبه‌رو می‌شویم، همیشه باید آماده باشیم که پیش‌فرض‌های سابق خود را زیر سؤال ببریم و آن‌ها را دوباره ارزیابی کنیم و اشتباه‌مان را بپذیریم.

فعالان اجتماعی سعی کرده‌اند با گفتن این‌که همه‌چیز دارد بدتر می‌شود، آگاهی مردم را بالا ببرند. در عرصه‌هایی چون حقوق بشر، حفاظت از حیوانات، تحصیلات زنان، آگاهی‌رسانی اقلیمی، امدادرسانی پس از وقوع بلایای طبیعی و بسیاری زمینه‌های دیگر، این اتفاق افتاده و پیشرفت‌هایی حاصل شده است. این پیشرفت اغلب به‌لطف همین فعالان اجتماعی تحقق یافته است. اما شاید آن‌ها می‌توانستند به نتایج بهتری هم برسند؛ البته اگر چنین دیدگاه یگانه‌ای نداشتند، و اگر از پیشرفت‌شان آگاه‌تر بودند و می‌خواستند این موضوع را به گوش کسانی برسانند که خواهان همکاری با آن‌ها هستند.

تمایل غریزی شدیدی به تفکر دوتایی دارد و دلش می‌خواهد چیزها را به دو دسته‌ی متمایز تقسیم کند؛ طوری‌که چیزی جز شکافی خالی بین‌شان نباشد. ما عاشق دوتایی‌کردن چیزهاییم: خوب در برابر بد، قهرمان‌ها در برابر شرورها، کشور من در برابر سایر کشورها. تقسیم‌کردن جهان به دو قسمتِ مجزا کاری ساده و غریزی است. البته مشکل‌ساز نیز است؛ چراکه این نوع تقسیم‌بندی باعث تعارض می‌شود و ما این کار را همیشه بدون فکر انجام می‌دهیم.

معلوم است که بعضی جنبه‌های بسیار باارزش و مهمِ توسعه‌ی بشر را اصلاً نمی‌توان با اعداد، اندازه‌گیری کرد. می‌توانیم مبتلایان به بیماری را با اعداد تخمین بزنیم. می‌توانیم پیشرفت شرایط مادی زندگی را با اعداد اندازه‌گیری کنیم. اما هدف نهایی رشد اقتصادی عبارت است از آزادی فردی و فرهنگ، و این ارزش‌ها را به‌سختی می‌توان با اعداد نشان داد.

کشورهای پردرآمد و کشورهایی که درآمدشان متوسط است، درمجموع نودویک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند؛ یعنی کسانی که بیش‌ترشان وارد بازارهای جهانی شده‌اند و درراستای زندگی‌ای خوب و راضی‌کننده، به پیشرفت‌های قابل‌توجهی رسیده‌اند. برای بشردوستان، این کشفی خوشحال‌کننده است، و برای تجارت جهانی، کشفی بسیار حیاتی و مهم. این یعنی پنج‌میلیارد مشتریِ بالقوه در جهان وجود دارد که در کشورهایی با درآمد متوسط، در حال بهبود وضعیت زندگی‌های‌شان هستند

چرا تقسیم کشورها با دو برچسب «توسعه‌یافته» و «درحال‌توسعه» این‌قدر اشتباه است؟

تا همین دویست سال پیش، هشتادوپنج درصد جمعیت جهان هنوز در سطح یک قرار داشتند، یعنی فقر مطلق.

در دو سال گذشته

غریزهٔ ما می‌خواهد کسی را پیدا کنیم که مقصر بدانیم؛ اما به‌زحمت در آینه نگاه می‌کنیم.

این‌که فکر کنیم دانسته‌های‌مان تاریخ انقضا ندارند و همین که چیزی را آموختیم، آن دانش همیشه برای‌مان کاربرد دارد و لازم نیست چیز تازه‌ای به آن اضافه کنیم، تفکر راحت‌طلبانه‌ای است. در علومی مانند ریاضیات، فیزیک و هنر، معمولاً این درست است. در این موارد، چیزهایی که ما در مدرسه یاد گرفتیم (۴=۲+۲) هنوز هم صحت دارد و به‌کارمان می‌آید. اما در علوم‌اجتماعی حتی پایه‌ای‌ترین و ساده‌ترین دانش‌ها هم به‌سرعت از رده خارج می‌شوند. مثل شیر و سبزیجات، باید مدام تازهٔ آن‌ها را نگه دارید؛ چراکه همه‌چیز در حال تغییر است.

ارزش‌های منسوخی که این روزها در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی دیده می‌شود، نه ارزش‌های آسیایی‌اند و نه ارزش‌های آفریقایی. نه ارزش‌های اسلامی‌اند و نه ارزش‌های شرقی. آن‌ها صرفاً ارزش‌های مردسالارانه‌ای هستند که شصت سال پیش در سوئد نیز وجود داشت و با پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی، از بین می‌روند؛ همان‌طور که در سوئد از بین رفتند. این فرهنگ‌ها تغییرناپذیر نیستند.

روند کاهش خشونت صرفاً دستاوردی مثل بقیهٔ دستاوردها نیست؛ بلکه زیباترین روند موجود است. گسترش صلح در دهه‌های گذشته است که تمام پیشرفت‌های دیگر را ممکن کرده است. اگر می‌خواهیم به اهداف عالی خود، مانند همکاری برای رسیدن به آینده‌ای پایدار برسیم، باید از این موهبت ظریف و شکننده مراقبت کنیم. بدون صلح جهانی باید تمام پیشرفت‌های دیگرِ جهان را فراموش کرد.

خواهید توانست جهان‌بینی فوق‌دراماتیک‌تان را با جهان‌بینی واقعیت‌محور جایگزین کنید. خواهید توانست بدون این‌که از احساسات و دل‌تان کمک بگیرید، به درک درستی از جهان دست یابید.

خطای دید در چشم‌های ما اتفاق نمی‌افتد؛ در مغزهای‌مان رخ می‌دهد.

جهان را نمی‌توان بدون اعداد درک کرد و در مقابل، این درک تنها ازطریق اعداد به‌دست نمی‌آید. کشورها را نمی‌توان بدون حکومت اداره کرد؛ اما حکومت نیز نمی‌تواند تمام مشکلات را حل کند. نه بخش خصوصی همیشه پاسخ صحیح است و نه بخش دولتی. هیچ راه‌حل یگانه‌ای در جامعه‌ای خوب، نمی‌تواند هر جنبهٔ دیگری از توسعهٔ آن‌را پیش ببرد. پاسخ این سؤال، یا این یا آن نیست؛ هر دو مورد است و مسئله موردبه‌مورد فرق می‌کند