بریده‌هایی از کتاب کم عمق‌ ها

با وجود این، فرض ساده آنان بر این که اگر مغزمان با یک هوش مصنوعی کامل شود یا حتی جایگزین گردد، «اوضاع‌مان بهتر خواهد شد»، همان قدر که افشاکننده است، ناراحت کننده هم هست. بنیان این ایده، ثبات و قطعیتی است که گوگل در عقیده تیلوگرایانه‌اش دارد؛ عقیده‌ای مبنی بر این که هوش خروجی برآمده از یک فرآیند مکانیکی و یک سری گام‌های مجزا است که می‌توان تفکیک، اندازه‌گیری و بهینه‌سازی‌اش کرد. زمانی، گونتر آندرِس، فیلسوف قرن بیستمی، بیان کرده بود که «بشر از این که به جای ساخته شدن، زاده می‌شود، شرمگین است.» در سخنان بنیان‌گذاران گوگل، می‌توان هم چنین شرمی را دید و هم جاه‌طلبی‌ را که از آن زاده می‌شود. [247] در دنیای گوگل، که دنیایی است که وقتی برخطیم واردش می‌شویم، جای کمی برای تفکر آرامِ ژرف‌اندیشانه یا بیراهه مه‌آلود تعمق هست. در این دنیا، ابهام گشایشی برای بصیرت نیست، بلکه ایرادی است که باید تصحیح شود.

. نتیجه‌گیری او بدین صورت بود که «هر رسانه‌ای یک سری مهارت‌های شناختی را به بهای مهارت‌های دیگر رشد می‌دهد.» استفاده رو به رشد ما از اینترنت و دیگر فناوری‌های نمایشگرمحور «به رشد مهارت‌های بصری / فضایی گسترده و پیچیده در ما منجر شده است.» برای مثال، خیلی بهتر از سابق می‌توانیم شکل اشیا را در ذهن‌مان بچرخانیم. اما «نقطه قوت جدیدمان در هوش بصری / فضایی» دوشادوش کاهش ظرفیت‌مان در آن نوع پردازش ژرفی پیش می‌رود که سنگ بنای «کسب دانش اندیشمندانه، تحلیل قیاسی، تفکر انتقادی، تخیل و تعمق» است. [188] اینترنت باهوش‌ترمان می‌کند؛ در صورتی‌که هوش را با استانداردهای خود اینترنت بسنجیم. اما اگر دیدگاهی فراخ‌تر و سنتی‌تری از هوش را مد نظر داشته باشیم و به جای سرعت صرف، به عمق تفکرمان هم فکر کنیم آنگاه به نتیجه‌ای متفاوت و بسیار تاریک‌تر می‌رسیم.

ناتوانی از دیدن این که چگونه تغییر در قالب یک رسانه، محتوای آن را نیز تغییر می‌دهد.

امروزه، ما، همچون اجدادمان در آخرین سال‌های قرون وسطی، خودمان را بین دو دنیای فناورانه می‌بینیم. اکنون، پس از 550 سال، صنعت چاپ و محصولاتش از مرکز زندگی فکری بشر به حاشیه رانده می‌شوند. این انتقال از سال‌های میانی قرن بیستم و از زمانی آغاز شد که ما وقت و توجه‌مان را هر چه بیشتر به نخستین موج محصولات ارزان، فراوان و بسیار سرگرم کننده رسانه‌های الکتریکی و الکترونیکی از قبیل رادیو، سینما، گرامافون و تلویزیون معطوف کردیم. اما این فناوری‌ها همیشه مقید به ناتوانی در انتقال کلام نوشتاری بوده‌اند. شاید جای کتاب را تنگ‌تر کردند، اما جایش را نگرفتند. جریان اصلی فرهنگ، همچنان از راه صنعت چاپ می‌گذرد. اکنون، این جریان به سرعت و قاطعانه به آبراهه جدیدی تغییر مسیر می‌دهد. همچنان که کامپیوتر رومیزی، لپ‌تاپ و دستی همراه دایمی ما و اینترنت به رسانه برگزیده‌مان برای ذخیره‌سازی، پردازش و تسهیم اطلاعات به هر شکلی، از جمله متن، بدل می‌شود، انقلاب الکترونیک هم به قله خود می‌رسد. مسلما، جهان جدید جهانی سوادمند و پر از نمادهای الفبایی آشنا خواهد ماند. ما دیگر قادر نیستیم به جهان گم شده شفاهی برگردیم، همان طور که نمی‌توانیم عقربه‌ها را به زمان قبل از اختراع ساعت برگردانیم.

مغز، با زبردست‌تر شدن در رمزگشایی متن و تبدیل آن از یک فعالیت حل مسئله طاقت‌فرسا به فرآیندی که در اساس خودکار انجام می‌شود، می‌تواند منابع بیشتری را به تفسیر معنا اختصاص بدهد. در نتیجه، آن‌چه که امروزه ما مطالعه عمیق (ژرف‌خوانی) می‌خوانیم ممکن می‌شود.

اینترنت، جدیدترین رسانه‌ای است که یک بار دیگر به این بحث دامن زده است. برخورد بین هواداران و شکاکان اینترنت، طی دو دهه اخیر، از طریق ده‌ها کتاب و مقاله، هزاران وبلاگ، کلیپ ویدیویی و پادکست‌ در جریان بوده و مثل همیشه به صورت دوقطبی درآمده است. گروه اول منادی عصر طلایی نوینی از دسترسی و مشارکت است و دسته دوم به خاطر آغاز قرون وسطای جدیدی از میان‌مایگی و خودشیفتگی مویه می‌کند.

نقشه و ساعت، غیرمستقیم و با عرضه استعاره‌های جدیدی برای توصیف پدیده‌های طبیعی، زبان را هم تغییر داده‌اند. فناوری‌های فکری دیگری هم، با تغییر شیوه حرف زدن، گوش کردن، خواندن و نوشتن، سرراست‌تر و عمیق‌تر زبان را دگرگون کرده‌اند؛ گاهی واژه‌نامه‌مان را کوچک‌تر یا بزرگ‌تر، گاه هنجارهای دیکته یا ترتیب کلمات را جرح و تعدیل و گاهی هم دستور زبان را ساده‌تر یا برعکس پیچیده‌تر کرده‌اند. از آن جایی که زبان، برای ابنای بشر، اصلی‌ترین وسیله ارائه افکار آگاهانه است به خصوص اشکال متعالی‌تر افکار فناوری‌هایی که ساختار زبان را عوض می‌کنند تاثیر قوی‌تری بر زندگی فکری ما می‌گذارند. چنان‌چه دانشور کلاسیک، والتر جی. آنگ، این مسئله را چنین بیان می‌کند که «فناوری‌ها نه ابزارهای کمکی بیرونی صرف، بلکه وسایل استحاله درونی آگاهی هم هستند، و این دگرگونی هیچ گاه بیش از زمانی نیست که فناوری‌ها کلام را متاثر می‌کنند.» [56] تاریخ زبان، تاریخ ذهن نیز هست.