بریده‌هایی از کتاب نماز و مدیران

هنگامی که امیر مؤمنان (ع) محمدبن‌ابی‌بکر را به حکومت مصر گماشتند، در پیمان‌نامه‌ای که برای او نوشتند، تأکید فرمودند که: وَاعْلَمْ أَنَّ کلَّ شَیْ‌ءٍ مِنْ عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلَاتِک؛‌ «بدان که تمام اعمالت تابع نمازت خواهند بود».

سرچشمۀ بدبینی یا تنفر از نماز، ناآگاهی از فواید آن است

از امام صادق (ع) روایت شده است: «طولانی بودن سجده‌ها و رکوع‌های افراد را نبینید؛ شاید ازسرِ عادت چنین می‌کنند و اگر چنین نکنند، دچار ناراحتی شوند؛ بلکه به راست‌گویی و ادای امانت آنان بنگرید».

هرگاه فرد به نماز می‌ایستد و نمازش را سبک می‌شمارد، خداوند به فرشتگانش می‌فرماید: «بندۀ مرا می‌بینید؟ گویی برآوردن نیازهای خود را در دستان جز من می‌بیند! غافل از آنکه برآوردن نیازهای او در اختیار من است

نماز یک برنامۀ جامعه‌پذیری و نهادینه‌سازی نظم و انضباط در زندگی است.

مسئولان باید خود را برای پاسخ‌گویی به نخستین سؤال روز قیامت آماده نمایند که از نماز است، که اگر پذیرفته شد بقیۀ اعمال نیز پذیرفته می‌شود و الا همۀ اعمال رد می‌شود، و بدیهی است که سؤال از نماز دربارۀ مسئولان هم جنبۀ فردی دارد و هم جنبۀ اجتماعی.

خودنمایی با خوب‌نمایی تفاوت دارد و کسی که در نماز جماعت شرکت می‌کند، علاوه‌بر ادای فریضۀ نماز با خوب‌نمایی خود (شرکت در جماعت) باعث دعوت دیگران به نماز می‌شوند.

إنّ الإنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا * إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا * وَ إِذَا مَسَّهُ الخَیرْ مَنُوعًا * إِلاَّ الْمُصَلِّینَ؛ «به‌درستی که انسان بی‌تاب آفریده شده است. هرگاه شری متوجه او شود، ناراحتی میکند و هرگاه خیری به او روی آورد، بخل می‌ورزد؛ ولی نمازگزاران چنین نیستند».

وَ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تَسْأَلُنِی غَداً عَنْه؛‌ «خدایا مارا به آن مشغول کن که از ما سؤال می‌شود».

وظایف چاکری پادشاه قیام نمایم! گفتار محکم پر از حقیقت وزیر، شاه را سخت تحت تأثیر قرار داد و دیده‌اش را اشک‌بار کرد و به وزیر آفرین گفت و سفارش کرد که همواره به این روش ادامه بده و بندگی خدا را بر چاکری ما مقدّم بدار تا از برکت آن، امور کشور همواره بر نظم صحیح استوار بماند.

مأموران بی‌اعتنایی او را بهانه کردند و به عرض سلطان رساندند که وزیر نسبت به اوامر پادشاه احترام نکرد، و با این سخن، سلطان طغری را سخت خشمگین کردند. وزیر پس از فراغت از ذکر و دعا، سوار مرکب شد و به دربار آمد. به‌محض ورود، شاه با تندی به وی گفت: چرا دیر آمدی؟ وزیر در کمال قوت نفس و آرامش خاطر عرض کرد: ای پادشاه، من بندۀ خداوندم و چاکر سلطان طغری؛ تا از بندگی خدا فارغ نشوم، نمی‌توانم به

و درستکار بود. او در انجام دادن وظایف دینی مراقبت کامل داشت. معمولاً همه‌روزه پس از نماز صبح، مدت زمانی به ذکر و دعا مشغول می‌شد و پس از آنکه آفتاب طلوع می‌کرد، جامۀ وزارت می‌پوشید و به دربار می‌رفت. روزی سلطان طغری، وزیر را پیش از طلوع آفتاب احضار کرد. مأموران به منزل وی رفتند و او را در حال خواندن دعا دیدند. امر پادشاه را ابلاغ کردند، ولی وزیر به گفتۀ آنان توجهی نکرد و همچنان به خواندن دعا ادامه داد.

در آیات ۱۹ تا ۲۲ این سوره چنین آمده است: إنّ الإنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا * إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا * وَ إِذَا مَسَّهُ الخَیرْ مَنُوعًا * إِلاَّ الْمُصَلِّینَ؛ «به‌درستی که انسان بی‌تاب آفریده شده است. هرگاه شری متوجه او شود، ناراحتی میکند و هرگاه خیری به او روی آورد، بخل می‌ورزد؛ ولی نمازگزاران چنین نیستند».

وجدان کاری وزیر «خواجه منصور» وزیر «سلطان طغری»، مردی دانا، لایق، باشخصیت، خداپرست