بریده‌هایی از کتاب نجیب‌زاده‌ای در مسکو

تاریخ، حرفهٔ تشخیص حوادث خطیر از آسایشِ یک صندلیِ پشتی‌بلند است. مورخ با بهره‌جستن از زمان به گذشته نظر می‌اندازد و به شیوهٔ سپهبدی سپیدمو که به پیچ رودخانه‌ای روی نقشه اشاره می‌کند به تاریخی اشاره می‌کند: می‌گوید اینجا بود، نقطهٔ عطف. عامل تعیین‌کننده. روز شومی که تمام آنچه که باید از پسِ آن می‌آمد را دگرگون کرد.

برای کسی که به وطن خود تبعید شده است (چه به سیبری تبعید شده باشد و چه به مِنهای شش محکوم شده باشد) عشق به وطنش کم‌رنگ نمی‌شود یا غبار زمان بر آن نمی‌نشیند. درحقیقت، چون ما به گونه‌ای بدل شده‌ایم که نهایت توجهمان را به چیزی معطوف می‌کنیم که کاملاً خارج از دسترس ماست این افراد ممکن است بیش‌ازحد غرق فکرکردن به زرق‌وبرق مسکو شوند، بیش‌از هر شهروند مسکویی که آزادانه می‌تواند از آنها لذت ببرد.

در مجموع، تبعید مجازاتی بود که خداوند دُرُست در اولین فصل کمدی انسانی آن را برای آدم حکم کرده بود؛ همان مجازاتی که چند صفحه بعد آن را برای قابیل حکم کرد. بله، قدمت تبعید به قدمت بشر است اما روس‌ها اولین ملتی بودند که در مقولهٔ فرستادن شخص به تبعید در وطن خودش چیره‌دست شدند.

«اما هنوز حادثهٔ دیگری هست که بازگو کنم: فردا، ده سال از وقتی در پاریس بودم و خواهرم مرد می‌گذرد.» «از قلب شکسته؟» «دختران جوان فقط در رمان‌ها به‌خاطر دل شکسته می‌میرند چارلز. مخملک گرفت و مرد.» چارلز از حیرت سری تکان داد.

. از آداب سنتی پذیرایی این است که پیشخدمت غذا را از سمت راست روی میز مهمان بگذارد و از سمت راست هم ظروف را جمع‌آوری کند.

اگر مردی بر اوضاع خود مسلط نشود محکوم است به اینکه اوضاع بر او مسلط شود.

یخ نصفه‌ونیمه آب شده بود و دمای آب دقیقاً ۱۰ درجه بود.

اگر مردی بر اوضاع خود مسلط نشود محکوم است به اینکه اوضاع بر او مسلط شود.

خردمندان معمولاً اندرز می‌دهند که اگر کسی در جایی که زمانی آن را عزیز می‌داشت چندین دهه غایب باشد نباید دوباره به آنجا بازگردد.

کنت با نشان‌دادن حس خویشتن‌داری‌ای که تقریباً جزء شخصیت او نبود خود را به دو نصیحت پدرانهٔ مختصر محدود کرده بود: اولی این بود که اگر کسی بر شرایط خود مسلط نباشد محکوم است به اینکه شرایط بر او مسلط شود؛ و دومی قاعدهٔ مونتنی بود که براساس آن مهم‌ترین نشانهٔ خرد، شادمانی دائمی است.

این بزرگ‌ترین ابتکار لنین بود: خطی که مانند خودِ طبقهٔ کارگر، همه‌گیر و نامحدود بود. او آن را طی حکمی در سال ۱۹۱۷ برقرار کرد و شخصاً سر صف ایستاد و رفقایش به یکدیگر تنه می‌زدند تا پشت سر او در صف جای بگیرند. نفربه‌نفر هر روسی در صف جای گرفت و این خط بلندتر و بلندتر شد تااینکه تمام مظاهر زندگی را دربرگرفت. در آن دوستی‌ها شکل گرفتند و عاشقانه‌ها برافروخته شدند، صبوری پرورانده شد، نزاکت تمرین شد و حتی خِرد نائل آمد.

مدرسه، لباس و رفتار) دست‌آخر مسئولیت پدر و مادر به همین سادگی ختم نمی‌شود: باید کودک را به سلامت به بزرگسالی رساند تا این فرصت را داشته باشد که زندگی هدفمند و، به‌خواست خدا، رضایتمندانه‌ای را تجربه کند.

می‌توانی اثری فراگیرتر از جنگ‌وصلح را تصور کنی؟ اثری که زبردستانه از اتاق نشیمن به میدان جنگ می‌رود و دوباره برمی‌گردد؟ اثری که تمام‌وکمال تفسیر می‌کند که چگونه تاریخ فرد را و فرد تاریخ را می‌سازد؟

انسان‌ها، به‌واسطهٔ ماهیتشان آن‌قدر دمدمی‌مزاج، آن‌قدر پیچیده، و به‌نحو دلپذیری آن‌قدرمتناقض هستند که نه‌تنها شایستهٔ توجه ما، بلکه شایستهٔ توجهات دوباره و دوبارهٔ ما و عزم راسخ ما هستند برای اینکه در موردشان نظر ندهیم؛ مگراینکه در تمام مکان‌های ممکن و در تمام زمان‌های ممکن با آنها نشست‌وبرخاست کرده باشیم.

تمام خانواده‌های شاد مانند یکدیگر هستند؛ اما هر خانوادهٔ غمگینی به شیوهٔ منحصر به خود غمگین است.

شاید گریزی نیست از اینکه وقتی زندگی‌هایمان در نوسان است، به‌رغم‌اینکه تختمان هم راحت نیست مجبوریم خود را بیدار نگه داریم و با نگرانی‌ها دست‌وپنجه نرم کنیم (فرقی نمی‌کند چقدر بزرگ یا کوچک باشند، واقعی باشند یا خیالی)

تمام خانواده‌های شاد مانند یکدیگر هستند؛ اما هر خانوادهٔ غمگینی به شیوهٔ منحصر به خود غمگین است.

شکسپیری یعنی به‌شیوهٔ داگبری در هیاهوی بسیار برای هیچ، بله، هیاهوی بسیار برای هیچ.

اما تمایلی ندارم برای چیزایی که هرگز تقاضا نکردم از کسی تشکر کنم.

کنت معتقد بود که مرد یا باید به اوضاع خود مسلط شود یا به سلطهٔ آن درآید؛ او با خود می‌اندیشید این موضوع ارزش فکرکردن دارد که وقتی کسی به حبس ابد محکوم شده باشد چگونه باید به این هدف برسد.