بریده‌هایی از کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟

آنچه موجب می‌شود انسان بتواند از حداقل‌های نعمات دنیا لذت ببرد و احساس نیاز به معصیت پیدا نکند، همین عبادت است.

خداوند قلب انسان را پاک و صاف آفریده و ذکر خدا و تفکر در صفات پروردگار و توجه به هیبت و عظمت خدا را غذای آن قرار داده است»(مصباح الشریعه/ص ۱۲۴).

إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا عَجَّلَ فَقَامَ لِحَاجَتِهِ یقُولُ اللهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی أَمَا یعْلَمُ عَبْدِی أَنِّی أَنَا اللهُ الَّذِی أَقْضِی الْحَوَائِج؛ اگر بنده‌ای عجله کند و (از درِ خانۀ خدا زود بلند شود) تا به دنبال حاجتش برود، خداوند می‌گوید: آیا بنده‌ام نمی‌داند که من باید حوایج را بر آورده کنم؟!»

هرچقدر نماز انسان او را از بدی‌ها بازدارد، به همان اندازه، نمازش خوب بوده است

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: «بدان که تمام اعمالت تابعی از نمازت است (سایر اعمالت به نسبت قبولی نمازت ارزش پیدا می‌کند) پس کسی که نماز خود را ضایع کند، سایر اعمال خود را ضایع‌تر خواهد کرد.»

. اگر ما نمازمان را درست کنیم، به چیز دیگری احتیاج نداریم، چرا که خود نماز بقیه کارها را درست می‌کند.

اولین فلسفۀ نماز تکراری این است که به آدم «ادب» یاد می‌دهد. خیلی‌ها بلد هستند وقتی به یک غریبه می‌رسند، لبخند بزنند. امّا هنر این است که وقتی به کسانی که برایت تکراری شده‌اند می‌رسی، احترام بگذاری و لبخند بزنی؛

من که الان درِ خانۀ تو صورت بر زمین گذاشته‌ام، موجود مهم و باارزشی هستم. ابلیس به خاطر اینکه به من سجده نکرد بیچاره شد. من پیش تو قیمت دارم، ولی زمین خورده‌ات هستم. ببین صورتم را روی خاک گذاشته‌ام!

امیرالمؤمنین (ع) دربارۀ متقین می‌فرماید: «عَظُمَ الْخَالِقُ فِی أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِی أَعْینِهِم؛ خدا در جان‌هایشان عظمت پیدا کرد، و به همین خاطر هر چیزی غیر از خدا، در چشم‌هایشان خرد و حقیر شد.‌»

اما هر کسی که انسان مؤمن و معتقدی است بداند که امام باقر (ع) فرمود: «مَنْ کسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکسَل؛ هرکس در امور زندگی‌اش بی‌حال باشد و سرزنده نباشد در امور اخروی و معنوی‌اش بی‌حال‌تر و کسل‌تر است»

«دیدم که شیطان بر جایی که انسان در نماز می‌خاراند، بوسه می‌زند.»

ما آدم‌ها نیاز اصلی‌مان به خود خداوند است، نه اینکه نیاز اصلی ما به نعماتی باشد که می‌خواهیم از او بگیریم. ما نیاز به خود او داریم و باید مستقیماً از خود او انرژی و حیات بگیریم؛ و الا باطری روحمان ضعیف می‌شود و کم‌کم می‌میریم؛ یعنی دل‌مرده می‌شویم.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «مبادا کارهای دنیا شما را از نماز خواندن در وقتش باز دارد، که خداوند گروه‌هایی را به خاطر بی‌اعتنایی به وقت نماز نکوهش کرده، و فرموده: "وای بر آن نمازگزاران که از نمازشان غافلند" یعنی آنهایی که نسبت به وقت‌های نماز غفلت می‌ورزند و آن را سبک می‌شمارند.»

امام صادق (ع) می‌فرماید: «ما یمنَعُ اَحَدَکم اِذا دَخَل عَلَیهِ غَمٌّ مِن غُمُومِ الدُّنیا اَن یتَوَضَّاَ ثُمَّ یدخُلَ مَسجِدَهُ وَ یرکعَ رَکعَتَینِ فَیدعُوَ الله فیهِما اَما سَمِعتَ الله یقُولُ: وَاستَعینوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاةِ؛ چه چیز مانع می‌شود که هر گاه بر یکی از شما غم و اندوه دنیایی رسید، وضو بگیرد و به سجده‌گاه خود برود و دو رکعت نماز بگزارد و در آن دعا کند؟ مگر نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: "از صبر و نماز کمک بگیرید"؟»

وقتی خواستی سرِ نماز در مقابل پروردگارت بایستی، مثل بندۀ گنهکاری که مولایش می‌خواهد او را تنبیه کند، در مقابل خداوند بایست (این ادب نماز است؛

نماز خیلی روکم‌کنی است.

این‌همه احکام سخت‌گیرانه برای چیست؟ آیا جز برای این است که خدا در نماز، در درجۀ اول از ما ادب خواسته است؟!

درست است که محبت زوری نمی‌شود، امّا ادب که زوری می‌شود!

یک روز در خانه با پسرم مشغول توپ‌بازی بودم که وقت اذان شد. به او گفتم: ـ خُب، الان اذان گفتند، باید بروم نماز بخوانم. ـ اِی بابا؛ بیا ادامه بدهیم! ـ نه دیگه، الان اذان شده باید بروم نمازم را بخوانم. بعد می‌آیم ادامه می‌دهیم. ـ من هم بیایم؟! ـ نمی‌دانم. اگر می‌خواهی بیا! ـ آخه الان برایم سخت است نماز بخوانم، بازی شیرین است. ـ اتفاقاً من هم برایم سخت است. من هم بازی برایم شیرین است. ولی چون خدا خواسته، باید بگویم چشم. ـ واقعاً برای تو هم سخت است؟ ـ بله! ـ اگر برایت سخت است، پس چرا الان می‌خواهی بروی نماز بخوانی؟! ـ تا آدم کار سخت نکند که آدم نمی‌شود. می‌خواهم آدم شوم. ـ پس من هم می‌آیم نماز بخوانم.

یک روز در خانه با پسرم مشغول توپ‌بازی بودم که وقت اذان شد. به او گفتم: ـ خُب، الان اذان گفتند، باید بروم نماز بخوانم. ـ اِی بابا؛ بیا ادامه بدهیم! ـ نه دیگه، الان اذان شده باید بروم نمازم را بخوانم. بعد می‌آیم ادامه می‌دهیم. ـ من هم بیایم؟! ـ نمی‌دانم. اگر می‌خواهی بیا! ـ آخه الان برایم سخت است نماز بخوانم، بازی شیرین است. ـ اتفاقاً من هم برایم سخت است. من هم بازی برایم شیرین است. ولی چون خدا خواسته، باید بگویم چشم. ـ واقعاً برای تو هم سخت است؟ ـ بله! ـ اگر برایت سخت است، پس چرا الان می‌خواهی بروی نماز بخوانی؟! ـ تا آدم کار سخت نکند که آدم نمی‌شود. می‌خواهم آدم شوم. ـ پس من هم می‌آیم نماز بخوانم.