بریده‌هایی از کتاب چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟

خیلی‌ها نمی‌دانند کوچه‌ای که باید از آن عبور کنند تا به خانۀ «عشق به خدا» برسند، کوچه‌ای است که در آن کوچه باید اول احساس عظمت خدا در دلشان بنشیند. هر کسی عظمت خدا به دلش نشست، عشق و علاقه‌ای به خدا پیدا می‌کند که دیگران فقط حرفش را می‌زنند.

ما آدم‌ها نیاز اصلی‌مان به خود خداوند است، نه اینکه نیاز اصلی ما به نعماتی باشد که می‌خواهیم از او بگیریم. ما نیاز به خود او داریم و باید مستقیماً از خود او انرژی و حیات بگیریم؛ و الا باطری روحمان ضعیف می‌شود و کم‌کم می‌میریم؛ یعنی دل‌مرده می‌شویم.

اما اتفاقاً خداوند متعال دستور نماز را به گونه‌ای صادر کرده که حال ما را هم بگیرد! یعنی مواقعی که برای ما سخت هم هست مجبوریم نماز بخوانیم.

نماز بخوان تا با همۀ رنج‌هایی که در دنیا هست از زندگی خودت لذت ببری و احساس رضایت کنی

اما هر کسی که انسان مؤمن و معتقدی است بداند که امام باقر (ع) فرمود: «مَنْ کسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَکسَل؛ هرکس در امور زندگی‌اش بی‌حال باشد و سرزنده نباشد در امور اخروی و معنوی‌اش بی‌حال‌تر و کسل‌تر است»

عبادت به معنای خاص کلمه یعنی از همۀ کارها دست برداری و جلوی خدا، هر طور که او گفت بایستی، به فکر او باشی، به ذکر او مشغول باشی و تمام حرکاتت در اختیار اوامر او باشد. عبادت به معنای خاص کلمه یعنی نماز.

شما یک شیعۀ مؤمن باید برای رفع اضطراب و افسردگی قرص بخورد؟! اصلاً چرا یک مؤمن باید به خاطر اعصاب‌خُردی زخم معده یا زخم اثناعشر بگیرد؟! مگر چه خبر است؟ مگر ما خدای آرامش‌بخش نداریم؟ مگر خداوند نمی‌فرماید: «أَلا بِذِکرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب؛ آگاه باشید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دلهاست» لابد این قلوب

خدا نگوییم «خدایا، نماز برای ما تکراری و ملال‌آور شده است.» به خدا نگوییم که «عبادت دیگری را به ما پیشنهاد بده تا برایمان جذاب‌تر باشد و ما با لذت عبادت کنیم!» به این فکر کنیم که چرا خدا نماز را تا این اندازه تکراری، با یک روال ثابت، به سوی یک قبله ثابت، و با یک‌سری اذکار ثابت برای ما قرار داده است؟ درِ خانۀ خدا بایستیم و بگوییم: خدایا! می‌خواهی نماز برای ما تازگی نداشته باشد؟ پس می‌خواهی برای ما چه خاصیتی داشته باشد؟ همان را به ما بده! نماز یک عمل جدید نیست که از بابت جدید بودنش برای ما لذت‌بخش باشد، عملیات نماز از بس که تکراری است، لذتش از بین می‌رود. این یعنی تو خواسته‌ای ما عملی انجام دهیم که به خاطر جدید و تازه بودنش برای ما لذت و حلاوت نداشته باشد؟

با هوای نفس خودت لج کن. به این می‌گویند «جهاد با نفس». جهاد با نفس برای عبادتی مثل نماز چقدر شیرین خواهد بود!

شرط اینکه نماز به آدم ادب بدهد، این است که آدم سختی آن را بپذیرد.

دنبال شیرینی‌اش نباش! که اگر دنبال شیرینی‌اش باشی، می‌گویی هر موقع شیرین شد می‌خوانم. تلخی نماز را بپذیر.

جایگاه نماز در دین، مانند جایگاه سر در بدن

حالا اگر من، یک استاد به شما معرفی کنم، قبول می‌فرمایید؟ اگر قبول دارید، بدون معطلی به شما یک استاد خوب معرفی کنم: «نماز»! همۀ ما استادی به نام نماز داریم؛ نماز استاد رساندن انسان به خداست. نماز زنده است، شعور دارد، متحرک است، فعال است، بصیر است، آگاه است. نماز مثل یک عادت شخصی یا یک مراسم عمومی نیست. نماز یک فعالیت مردۀ بی‌روح نیست، که خاصیتی برای ما نداشته باشد. نماز هر کسی متناسب با خود او برایش کار می‌کند. اگر من حب مقام دارم، نماز من، حب مقام مرا برطرف می‌کند. اگر حبّ مال دارم، حبّ مال مرا برطرف می‌کند. اگر حبّ شهوت دارم، حبّ شهوت مرا برطرف می‌کند. اگر تکبر دارم، تکبرم را زائل می‌کند. اگر محبت به خدا ندارم، محبت به خدا می‌آورد. نماز هر کسی می‌داند با او چکار کند تا اصلاح شود.

خداوند بدون دلیل کاری را عمود خیمۀ دین قرار نمی‌دهد. از اینکه خداوند نماز را عمود خیمۀ دین قرار داده است، معلوم می‌شود در این نماز اسرار زیادی وجود دارد. اگر ما نمازمان را درست کنیم، به چیز دیگری احتیاج نداریم، چرا که خود نماز بقیه کارها را درست می‌کند.

هر کسی نمازش را خواند و بدون خواندن تعقیبات بلند شد و رفت، خدا به ملائکه می‌فرماید نمازش را به او پس دهید. من به او گفته‌ام بعد از نماز یک دعای مستجاب داری و هر چه از من بخواهی به تو می‌دهم اما او بلند شد و رفت. کجا می‌رود؟ تعقیبات نخوانده، می‌خواهد کدام امر دنیایش را برود درست کند؟

نماز زنده است، شعور دارد، متحرک است، فعال است، بصیر است، آگاه است. نماز مثل یک عادت شخصی یا یک مراسم عمومی نیست. نماز یک فعالیت مردۀ بی‌روح نیست، که خاصیتی برای ما نداشته باشد. نماز هر کسی متناسب با خود او برایش کار می‌کند. اگر من حب مقام دارم، نماز من، حب مقام مرا برطرف می‌کند. اگر حبّ مال دارم، حبّ مال مرا برطرف می‌کند. اگر حبّ شهوت دارم، حبّ شهوت مرا برطرف می‌کند. اگر تکبر دارم، تکبرم را زائل می‌کند. اگر محبت به خدا ندارم، محبت به خدا می‌آورد. نماز هر کسی می‌داند با او چکار کند تا اصلاح شود.

همۀ بدبختی‌های ما نتیجه دل بستن به دنیاست. همۀ گرفتاری‌ها، همۀ اعصاب خُردی‌ها، همۀ افسردگی‌ها نتیجۀ دل بستن به دنیاست. به نظر شما یک شیعۀ مؤمن باید برای رفع اضطراب و افسردگی قرص بخورد؟! اصلاً چرا یک مؤمن باید به خاطر اعصاب‌خُردی زخم معده یا زخم اثناعشر بگیرد؟! مگر چه خبر است؟ مگر ما خدای آرامش‌بخش نداریم؟ مگر خداوند نمی‌فرماید: «أَلا بِذِکرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب؛ آگاه باشید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دلهاست»

«شاکرانه بندگی کردن» زیباترین نوع عبادت است.

نماز یک عبادت مؤدبانه است

بالاخره خدایی که چشم و دست دارد چرا نگوییم که دل هم دارد؟!