بریده‌هایی از کتاب صلح کردند که جنگ بماند (جلد اول)

وینستون چرچیل با شروع جنگ در مدت زمان کوتاهی، به قهرمان ملی بریتانیا تبدیل شد.

اسکوئیت که تقریبا همانند همه می‌پنداشت جنگ ظرف مدت چند ماه به پایان خواهد رسید، جایگزینی برای کیچنر به‌عنوان عامل و فرماندار بریتانیا در مصر انتخاب نکرد. او فکر می‌کرد که فیلدمارشال به زودی بر سر منصب خود بازخواهد گشت

میزان حاکمیت مذهب بر زندگی روزمره در خاورمیانه چیزی بود که توجه بازدیدکنندگان اروپایی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم را به خود جلب کرد، زیرا قرن‌ها بود که مذهب چنین نقشی را در اروپا ایفا نمی‌کرد. در واقع، مردم اروپا بیشتر برای مشاهده گذشته به خاورمیانه سفر می‌کردند. آنها برای دیدن اماکنی که در انجیل به آنها اشاره شده بود یا ویرانه‌های حفاری‌شده جهان باستان یا چادرنشین‌هایی که مانند عصر حضرت ابراهیم (ع) زندگی می‌کردند، به خاورمیانه می‌آمدند.

تصرف سرزمین‌های دیگر تنها شیوه‌ای بود که آنها برای کسب ثروت بیشتر بدان متوسل می‌شدند. در قرون شانزده و هفده که کشورگشایی‌ها و پیروزی‌ها به شکست و عقب‌نشینی انجامید، امپراتوری عثمانی نیز علت وجودی خود را از دست داد.

امپراتوری عثمانی از سواحل خلیج فارس تا رودخانه دانوب دامن گستراند و تنها در پشت دروازه‌های وین بود که ارتش این امپراتوری متوقف شد. زمانی که جمعیت بریتانیا شاید به ۴ میلیون نفر می‌رسید، این امپراتوری حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیون نفر جمعیت داشت و بیش از ۲۰ ملیت مختلف را در بر می‌گرفت.

در سال ۱۹۱۳ - آخرین تاریخی که آمار مربوطه وجود داشته است- تنها یک درصد از یهودیان جهان پایبندی خود به صهیونیسم را اعلام کرده بودند.

سرهنگ هاوس در پیش‌گویی درباره نقشه تقسیم خاورمیانه اظهار داشت: «این اقدام بسیار نامطلوب است و من این موضوع را به بالفور گفته‌ام. آنها با این کار منطقه را بستری برای جنگ‌های آینده خواهند کرد.»

سیاستمداران از هر طیفی از اینکه مردم پتروگراد به چه آسانی دولت را ساقط کردند، شگفت‌زده شدند. به نوشته یکی از مورخان برجسته این وقایع، «احزاب انقلابی هیچ نقش مستقیمی در پیروزی انقلاب نداشتند. آنها انتظار آن را نداشتند ...».

افرادی که مسئولیت دولت، امور مالی و صنعتی روسیه را بر عهده داشتند نشان دادند که در مسیر فاجعه‌بار مشارکت روسیه در جنگ اروپا، منافع آنها از منافع توده مردم روسیه جداست.

پیامدهای اعمال محدودیت از سوی ترکیه در داردانل موجب شد که نبود حس میهن‌پرستی در برخی از عناصر طبقات حکومتی و ناتوانی در برخی دیگر از آنها پدیدار شود.

مشاهدات آنها به این حقیقت متناقض اشاره می‌کند که موفقیت‌های نظامی روسیه در قفقاز چندان اهمیت نداشت و جنگ واقعی به‌صورت مبارزه‌ای برای بقای اقتصادی و اجتماعی در جریان بود.

تنها به آن علت از قافله پیشرفت عقب مانده‌اند که قدرت سازمان‌دهی ضعیفی دارند و از ظرفیت انجام کارهای گروهی برخوردار نیستند. گونه‌های حکومتی آنها ناقص و سست و متاثر از روحیه ناشکیبایی است ...

سرنوشت خاورمیانه بعد از دوره عثمانی در دست یک یا چند قدرت اروپایی قرار خواهد گرفت. در نتیجه، آن چیزی که رهبران بریتانیایی در سال ۱۹۱۴ به روشنی پیش‌بینی می‌کردند، وجود این نکته بود که ورود عثمانی به جنگ نخستین گام در مسیر بازتولید خاورمیانه - و در واقع ایجاد خاورمیانه نوین - خواهد بود.

سرنوشت خاورمیانه بعد از دوره عثمانی در دست یک یا چند قدرت اروپایی قرار خواهد گرفت.

هیچ انسانی نقشی به اهمیت و تعیین‌کنندگی - گاهی ناخواسته - وینستون چرچیل در پیدایش خاورمیانه‌ای که امروز با آن زندگی می‌کنیم نداشته است.

خاورمیانه اگرچه برای دیپلمات‌ها و سیاستمداران غربی قرن نوزدهم جولانگاهی بسیار مهم برای رقابت در «بازی بزرگ» تلقی می‌شد، ولی در سال‌های نخست قرن بیستم که به نظر می‌رسید این رقابت‌ها به پایان رسیده‌اند، اهمیت خود را از دست داد و به حاشیه رانده شد. خاورمیانه به مردابی سیاسی تبدیل شده بود و چنین تصور می‌شد که قدرت‌های اروپایی روزی کنترل این منطقه را به دست خواهند گرفت. ولی هیچ احساس فوریتی برای این امر احساس نمی‌شد.

این تصوری رایج به شمار می‌رفت که مردم اروپا همچنان و در خلال دوران طولانی و تا آنجا که چشم عقل توان دیدن آن را دارد، نقش برتر را در امور جهانی ایفا خواهند کرد. همچنین تصور این مساله معمول بود که مردم اروپا با انجام بخش اعظم آنچه که طبق باور بسیاری، ماموریت تاریخی غرب - در شکل دادن به سرنوشت سیاسی مردم جهان - تلقی می‌شد، در نهایت قادر به انجام این ماموریت خواهند بود. مهم‌ترین حوزه در میان مناطقی که باید مورد توجه قرار می‌گرفت، منطقه خاورمیانه بود که از معدود مناطق باقی مانده بر روی سیاره به شمار می‌رفت که در تصور اروپاییان، هنوز از نظر اجتماعی، فرهنگی و سیاسی از نو ساخته نشده بود.

تمدن، که ریشه‌های آن به هزاران سال پیش و به درون نظام‌های پادشاهی خاورمیانه که مدت‌ها پیش با خاک یکسان شدند در نهایت به اوج‌گیری و برتری جهانی مردم اروپا، آرمان‌ها و سبک زندگی آنها انجامیده است.

این دوره‌ای بود که اروپایی‌ها به واقع معتقد بودند ملی‌گرایی عرب و یهود می‌توانند متحدان طبیعی یکدیگر باشند، زیرا فرانسوی‌ها و نه اعراب، دشمنان خطرناک جنبش صهیونیست به شمار می‌رفتند و نفت عامل مهمی در سیاست خاورمیانه محسوب نمی‌شد. ولی در سال ۱۹۲۲ گزینه‌ها محدودتر و روند مسائل مشخص‌تر شد. خاورمیانه مسیری را شروع کرده بود که به جنگ‌های بی‌پایان (از جمله میان اسرائیل و همسایگانش و میان ستیزه‌جویان رقیب در لبنان) و اقدامات فزاینده تروریستی (هواپیماربایی، ترور و کشتارهای جمعی گاه‌وبیگاه) منتهی می‌شد و مشخصه زندگی بین‌المللی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی بود.

قدرت‌های اروپایی در آن دوران معتقد بودند که می‌توانند بنیادهای سیاسی موجود در آسیای مسلمان را تغییر دهند و در این تلاش خود، یک نظام حکومتی ساختگی را در خاورمیانه پیاده کردند که آن را به منطقه‌ای متشکل از کشورهایی تبدیل کرد که حتی امروزه نیز نتوانسته‌اند به یک ملت تبدیل شوند.