بریده‌هایی از کتاب سلطان جدید (اردوغان و بحران ترکیه مدرن)

در صحنه داخلی اردوغان به‌طور فزاینده دین را در زندگی روزانه مردم گنجانده است و از جمله در مدت ده سال در فاصله سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ تعداد ۹۰۰۰ مسجد در کشور بنا کرده است.

اردوغان در اواسط سی سالگی چهره شاخص حزب شد. برای بسیاری از مردم اردوغان با آن اسلام‌گرایانی که کاریکاتورهایشان در جراید سکولار به چاپ می‌رسید، تفاوت داشت. قامت بلند و جثه چهارشانه و سبیل‌های آرایش شده و لباس رسمی‌اش، شمار کثیری را به او جلب می‌کرد. اردوغان به خانه‌های بستگان و همسایگان می‌رفت و با آن‌ها درباره مسائل روز کشور بحث می‌کرد. او رهبران و نخبگان حکومت را سرزنش می‌کرد که به مشکلات مردم عادی توجه ندارند.

بارزترین ویژگی رهبری اردوغان، کسانی بودند که حامی او به شمار می‌آمدند؛ فقرا و دینداران. اردوغان برنامه‌ای چید که مناطق و محلات مخروبه و فقیرنشین را نونوار کند. هدف او این بود که برای میلیون‌ها ترک فقیر خانه‌سازی کند. این ابتکار که در شرایط حزب عدالت و توسعه رشد و بسط فراوان یافت، سبب شد که مهاجران فقیر که پدر اردوغان هم یکی از آن‌ها بود، شهرنشین شوند. اردوغان سعی کرد این مناطق را قابل زیست کند. به اهالی این مناطق با ارقام درشت سوبسید داده می‌شد. آموزش خیاطی و کار با دستگاه‌های رایانه بدون هزینه در اختیار مردم قرار می‌گرفت.

به اعتقاد من ترکیه سه راه پیش روی خود دارد که در هر کدام اردوغان شخصیت اصلی است. او می‌تواند به سیاست‌های قطبی کردن خود ادامه دهد که در این صورت ترکیه در شرایط بحران دائم به سر خواهد برد. دیگر آنکه او می‌تواند به رفتار اقتدارطلبانه خود ادامه دهد و مردم را مجبور کند که در برابر این رفتارش تسلیم شوند و از او اطاعت کنند. و سوم که از راه دوم نشئت می‌گیرد اینکه با وجود نیمی از مردم ترکیه به عنوان مخالف، ضدیت گروه‌های جهادی و کردها در یک جنگ فراگیر داخلی قرار بگیرد.