بریده‌هایی از کتاب من چگونه اروین یالوم شدم

«خود» شما مهم‌ترین ابزاری است که در دست دارید.

تو بین دو دنیای متفاوت گیر افتاده‌ای. نه می‌تونی دنیای قدیمی‌ات رو بپذیری و بهش احترام بگذاری و نه راه ورود به دنیای جدید و تازه رو بلدی و همین باعث می‌شه که دچار اضطراب و افسردگی بشی.

به این باور رسیدم که آنچه در درمان بیشترین اهمیت را دارد، صداقت و شفافیت است نه اقتدار و ظاهر و نام حرفه‌ای.

یکی از تضادهای زندگی روانپزشکان این است که آن‌ها در حین کار کردن هرگز تنها نیستند ولی خیلی از آن‌ها تنهایی عمیقی را در وجود خود تجربه می‌کنند.

خیلی وقت‌ها از من می‌پرسند آیا فقدان اعتقادات مذهبی در زندگی و کارم مشکلی ایجاد کرده یا خیر؟ و پاسخ من همیشه منفی است. من دین‌باور نیستم و این خیلی بهتر از دین‌ستیزی است.

من اغلب وقت‌ها آن جمله را به این شکل مطرح می‌کنم: «گرچه مرگ ما را نابود می‌کند و با مرگ از بین می‌رویم ولی فکر کردن به مرگ می‌تواند زندگی ما را نجات بدهد».

نه تحقیق بدون عمل و نه عمل بدون تحقیق

وایتهورن بلند شد و به سمت میکروفن رفت و با لحنی شمرده و رسمی گفت: گفته می‌شود که شخصیت هر کس را از طریق دوستان و آشنایان نزدیکش می‌توان قضاوت کرد، اگر این‌طور باشد، بنابراین... او سکوت کرد و خیلی آرام و تعمداً تمام جمعیت را از چپ به راست نگاه کرد و ادامه داد: نتیجه می‌گیریم که من حتماً آدم خیلی خوبی هستم.

«شما قادرید مخلوقی برتر و والاتر از خودتان خلق کنید ولی اول باید خودتان را بسازید. باید جسم و روحتان ستونی محکم باشد. در این صورت، نه‌تنها خودتان را خلق کرده‌اید بلکه چیزی والاتر از خودتان را هم آفریده‌اید.»

«اگر پزشک به خودش کمک کند، بدین‌شکل در واقع به بیمارانش هم کمک کرده است. بگذارید این بهترین کمک شما به بیمار باشد. اینکه او به چشم خودش ببیند که پزشکش خودش را التیام می‌دهد.»

آزادی عمل، اضطراب بسیار زیادی را به همراه می‌آورد، درنتیجه بسیاری از ما به آغوش خدایان یا دیکتاتورها پناه می‌بریم تا بار مسئولیت را از دوش خود برداریم و به گردن آن‌ها بیندازیم و در پاسخ به سارتر، این نویسندۀ بی‌چون‌وچرا، می‌توان گفت اعتقاد به اینکه هر چیزی در این جهان اتفاقی و تصادفی است، تمام عقاید تسلی‌بخش یا حقایق نابی را که بهشان رسیده‌ایم، یا هر سنگ‌بنای گناه و محکومیت‌هایمان، را از پایه فرو خواهد ریخت و ما را در مقابل اعمالمان بی‌گناه معرفی خواهد کرد.

حس بی‌ریشه‌بودن. من مهاجران زیادی را دیده‌ام که خیلی بااستعداد و سرآمدند ولی همیشه احساس می‌کنند نیلوفری روییده در مرداب‌اندـ گل‌های زیبایی که ریشه ندارند.

من از طرز برخورد آن‌ها با بیماران شگفت‌زده می‌شدم؛ پزشکانی علاقه‌مند و دلواپس و نگران و بخشنده و دلسوز...

حتی الان که در هشتاد و پنج سالگی این کلمات را دارم می‌نویسم، برای خواندن بقیۀ داستانی که شب‌ها می‌خوانم بی‌قرارم... دلم می‌خواهد تمام کتاب را یک‌شبه بخوانم ولی با این میل شدید می‌جنگم و کتاب را بخش‌بخش می‌کنم و هر شب بخشی از آن را می‌خوانم؛ مخصوصاً وقتی که داستانی حرفی بیشتر از حکایت سادۀ یک زندگی داشته باشد؛ داستان‌هایی که آرزوها و ترس‌های بشری را به رشتۀ تحریر درمی‌آورند یا نویسندگانی که معنای زندگی را جستجو می‌کنند. در این صورت، من شیفته و مفتون داستان می‌شوم چون این نوشته‌ها از دو جهت مرا بندۀ خود می‌کنند؛ آن‌ها نه‌تنها داستانی را خلق کرده‌اند بلکه همسو و موازی با جریانات فرهنگی و اجتماعی حرکت کرده‌اند مثل داستان «امپراتوری اتریش ـ مجارستان» که دربارۀ وقایع پیش از جنگ جهانی اول است.

یادم می‌آید کتابی دربارۀ نجوم از آنجا خریدم. اصلاً بحث‌های مربوط به عدسی‌ها را نمی‌فهمیدم ولی درواقع این کتاب را به منظور دیگری خریده بودم. کتاب را جایی گذاشتم که دوستان خواهرم آن را ببینند و امیدوار بودم با دیدن آن از رشد عقلانی زودهنگام من حیرت‌زده شوند.

یکی از بیمارانم در مطبم گریست. به او گفتم «اگر این اشک‌ها می‌توانستند حرف بزنند، چه می‌گفتند؟»

هربار که شب‌ها آسمان رو نگاه می‌کنم از عظمت آسمان و ستاره‌ها حیرت‌زده می‌شم و خودم رو ذرۀ ناچیزی در این خلقت بی‌کران می‌بینم. حتماً اجداد ما هم همین احساس ناچیز بودن رو داشتند و به خاطر همین، خدایانی برای خودشون خلق می‌کردند تا از نظر این خدایان، انسان مهم و باارزش جلوه داده بشه. بعد هم چون از مرگ می‌ترسیدند، بهشت و جهنم رو ساختند تا باور کنند که ما با مردن، نابود نمی‌شیم. و بعد از این دنیا به زندگی در جای دیگه‌ای ادامه می‌دیم.

مائده‌ای آسمانی برای رمان‌نویسی قحطی‌زده فرود آمده بود!

«بعضی‌ها نمی‌توانند خود را از زنجیر رها کنند، با این‌حال دوستانشان را از زنجیر رها می‌کنند.»

منتظرم تا خدا چوب مرا هم پرتاب کند.