بریده‌هایی از کتاب مانیفست یک فمینیست در پانزده پیشنهاد

متأسفانه زنان آموخته‌اند نسبت به کارهایی که از قدیم مخصوص زنان بوده است، شرمنده شوند. حرفه‌هایی مثل آرایشگری و مد نیز از همان دسته‌اند، اما جامعه ما هرگز انتظار ندارد مردان نسبت به حرفه‌های سنتی مردانه، مثل برخی ورزش‌های تخصصی شرمنده باشند. به همین نسبت، لباس پوشیدن مردان هرگز مانند لباس پوشیدن زن‌ها مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد. یک مرد خوش‌لباس هرگز نگران این نیست که دیگران در مورد هوش، توانایی‌ها یا جدیت او چیزی بگویند، ولی یک زن همیشه باید مراقب رژلب صورتی یا لباس‌هایی که به تن کرده است، باشد تا مبادا کسی او را سبک‌سر بخواند. هرگز ظاهر دخترت را به اخلاق ربط نده. به جای آنکه انتخاب لباس را به اخلاق و منش او ربط بدهی، به سلیقه و جذابیت او مرتبط بدان.

دنیای ما نقش همسری و مادری یک زن را بیش از هر چیز دیگر ارج می‌نهد.

مسئلهٔ مهم دیگر این است که باید ایدهٔ ازدواج به‌عنوان موهبت زندگی زنان را به‌طور کل زیر سؤال ببریم، چون اساس تمام مباحث این‌چنینی همین ایده است. اگر زنان را شرطی نکنیم که به ازدواج به‌عنوان یک موهبت بزرگ نگاه کنند، مباحثی که آشپزی و بسیاری از مهارت‌ها را شرط لازم برای این موهبت بزرگ می‌داند، به چالش کشیده‌ایم.

شاید فکر کنی که شوهرت آن‌طور که باید نمی‌تواند دخترت را حمام کند یا شاید نتواند آن‌طور که باید لباس‌های او را عوض کند. خُب که چه؟ چه اتفاق خیلی بدی خواهد افتاد؟ مطمئن باش اگر دخترت در دستان پدرش باشد، نمی‌میرد. واقعیت این است که پدرش او را دوست دارد. برای دخترت هم خوب است که گاهی پدرش از او نگهداری و مراقبت کند. پس دست از کمال‌گرایی بردار و حس وظیفه‌شناسی افراطی را کنار بگذار.

باید به جای طرح این سؤال که آیا زنی می‌تواند تمام کارها را به‌خوبی انجام دهد، این پرسش مطرح شود که یک زن به چه شکل می‌تواند از حمایت لازم برای کار در هر دو حوزهٔ خانه و محیط کاری بهره‌مند شود؟

لطف کن و این عقیده را که مادری‌کردن با کارکردن منافات دارد، ببوس و دور بینداز.

هنجارهای اجتماعی را ما انسان‌ها خلق کرده‌ایم، پس هیچ عرفی وجود ندارد که قابل‌تغییر نباشد.

به او یاد بده که همان‌قدر که باید عاطفه و عشق بدهد، باید عشق و عاطفه نیز بگیرد.

به او یاد بده که همان‌قدر که باید عاطفه و عشق بدهد، باید عشق و عاطفه نیز بگیرد.

به او یاد بده که بدنش فقط و فقط به خودش تعلق دارد، پس لزومی ندارد که اگر تحت فشار روحی قرار گرفت یا اگر خودش دوست نداشت، اجازه دهد کسی بدنش را لمس کند.

اگر عمویی را بشناسد که خوب آشپزی کند و فرقی بین زن و مرد قائل نباشد، آن‌وقت می‌تواند به حماقت کسی که می‌گوید: «آشپزی کاری زنانه است»، بخندد.

«به او یاد بده که دوست‌داشتنی بودن را فراموش کند.» وظیفهٔ او این نیست که خودش را دوست‌داشتنی کند، بلکه وظیفه دارد که خودِ خودش باشد؛

اجازه دادن، واژه‌ای مشکل‌ساز است. اجازه با قدرت سروکار دارد.

به او اجازه بده سعی خودش را بکند. شاید به‌طور کامل موفق نشود، اما دست‌کم تلاشش را کرده است.

عبارت «چون تو دختر هستی»، هرگز دلیلی برای هیچ‌چیزی نیست؛ هیچ‌چیزی!

یکی از روزنامه‌نگاران پیش‌کسوت آمریکایی، به نام مارلین سَندرز به‌عنوان اولین زن گزارشگر جنگ ویتنام و کسی که فرزند پسری داشت، به گزارشگر جوان‌تری چنین توصیه کرد: «هرگز برای کار کردن از کسی عذرخواهی نکن. تو آنچه انجام می‌دهی دوست داری و دوست داشتنِ آنچه انجام می‌دهی، بزرگ‌ترین هدیه برای فرزندت است.» این عبارت به‌نظرم بسیار خردمندانه و تکان‌دهنده آمد. تو حتی مجبور نیستی عاشق شغلت باشی، فقط می‌توانی عاشق چیزهایی باشی که شغلت به تو هدیه می‌دهد؛ چیزهایی مثل اعتماد به خویشتن و عزت‌نفس که حاصل کار کردن و پول درآوردن است.

مردانی هستند که فقط زمانی با زن‌ها همدلی می‌کنند که آن‌ها را جای خواهر، مادر یا دختر خود می‌گذارند و هرگز نمی‌توانند زنان را به‌عنوان انسان‌هایی با حقوق مساوی در نظر گیرند. به دخترت یاد بده که آن‌ها را به چالش بکشد. آنان همان مردانی هستند که وقتی در مورد تجاوز صحبت می‌شود، می‌گویند: «اگر خواهر، همسر یا دختر خودش بود،...» اما اگر مردی قربانی رویدادی باشد دیگر نیازی نمی‌بینند او را برادر یا پسر خود فرض کنند تا با او همدل شوند.

به او یاد بده که بدنش فقط و فقط به خودش تعلق دارد، پس لزومی ندارد که اگر تحت فشار روحی قرار گرفت یا اگر خودش دوست نداشت، اجازه دهد کسی بدنش را لمس کند. به او یاد بده که «نه» گفتن، زمانی که حس می‌کند باید «نه» بگوید، نشانهٔ ضعف نیست، بلکه نشانهٔ قدرت و افتخار است.

«به دخترت خواندن بیاموز.» به او یاد بده که عاشق کتاب باشد. بهترین روش برای کتاب‌خوان شدن او این است که تو را در آن حال ببیند. وقتی تو مشغول خواندن باشی، درک می‌کند که خواندن ارزشمند است، حتی اگر او به مدرسه نرود و فقط کتاب بخواند، قول می‌دهم داناتر از کودکی شود که تحت محدودیت‌های آموزش‌وپرورش، درس و کتاب می‌خواند. کتاب‌ها به او کمک می‌کنند تا دنیا را بهتر بشناسد و آن را به چالش بکشد، به او کمک می‌کنند تا خودش را بهتر بیان کند و راحت‌تر بتواند رسالت آیندهٔ خویش را انتخاب کند.

فمینیسم مشروط از زبان اجازه گرفتن استفاده می‌کند. همان‌طور که می‌دانید ترزا مِی، نخست‌وزیر انگلستان است و یک روزنامهٔ مترقی انگلیسی، شوهر او را به این شیوه توصیف می‌کند: «فیلیپ مِی در سیاست به‌عنوان مردی شناخته شده است که در صندلی عقب نشسته و به همسرش ترزا اجازه داده است تا بدرخشد.» اجازه داده؟! چه عبارت خنده‌داری! حالا بیایید این جمله را برعکس کنیم. «ترزا مِی به شوهرش اجازه داده است که بدرخشد.» به‌نظرتان مفهومی دارد؟ اگر فیلیپ مِی نخست‌وزیر بود، شاید به جای این جمله می‌شنیدیم که همسر فیلیپ او را در پشت‌صحنه حمایت می‌کند یا پشت اوست، یا کنار او ایستاده است و از او حمایت می‌کند، اما هرگز نمی‌شنیدیم که ترزا به شوهرش اجازه داده است که بدرخشد.