بریده‌هایی از کتاب نهج البلاغه موضوعی (کتاب نهم: جامعه و فرهنگ ۱)

در حقیقت، خدا حال قومی را تغییر نمی‌دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند (رعد/۱۱).

در نهج‌البلاغه می‌فرماید: هر که رابطه میان خود و خدا را نیکو سازد، خداوند نیز، رابطه او را با مردم نیکو سازد (حکمت ۸۶).

آگاه باشید ذکر خیری که خدا از انسان در میان مردم منتشر کند بسی بهتر از ثروتی است که برای کسی به ارث گذارد که از او ستایش نکند.

...پس به سوی دانش شتابید پیش از آنکه گیاهش بخشکد، و پیش از آنکه به خود سرگرم شوید و از باغ دانشمندان محروم گردید...

بزودی در باره من دو گروه به هلاکت رسند: دوستدار تندرو که حق را زیر پا نهد، و دشمن کینه‌توز که به غیر حق کشانده شود. و بهترینِ مردم نسبت‌به من کسی است که راه میانه پوید، پس شما هم ملازم همین راه و هماهنگ با توده عظیم مردم باشید، که دست خدا یاور توده‌هاست...

«شبهه» را بدان جهت نام نهاده‌اند که شبیه حق است. امّا دوستان خدا، هنگامه تاریکی شبهه، در پرتو نور یقین حرکت کنند و راهنمایشان راه و روش هدایت باشد.

بهوش باشید آن که از حق سود نبرَد، از باطل زیان خواهد برد

.ای مردم، هیچ کس هر چند توانگر باشد، از خویشان خویش و حمایت و دفاع آنان با دست یا زبان بی‌نیاز نیست، و آنان بیش از هر کس هوای او را دارند و پشتیبان و غم خوار و یاور اویند و آنگاه که مشکلی برای او پیش آید مهربان‌ترین‌اند...

فزونی باطل چیز تازه‌ای نیست، ولی طرفداری از حق چه بسا که افزایش یابد و اهل حق بر باطل چیره گردند...

همان گونه که موسای کلیم از چیرگی نادانان و حاکمیت گمراهان بیم داشت، من نیز از همان در هراسم