بریده‌هایی از کتاب شرح آن الف

می‌گوید: «یارب! آخر سوختم از این بنده چه می‌خواهی؟» فرمود: «همین که می‌سوزی!»

بنگر که تو دورِ نزدیکی و یا نزدیکِ دوری؟

خاک با او خوش‌تر که زَر با دگران

می‌گوید: «یارب! آخر سوختم از این بنده چه می‌خواهی؟» فرمود: «همین که می‌سوزی!»

کافران را دوست می‌دارم از این جهت که دعویِ دوستی نمی‌کنند می‌گویند: «آری کافریم دشمنیم» اما این که دعوی می‌کند که «من دوستم» و نیست پر خطر است.

«من» کو؟ مرا خبر نیست اگر مرا بینی سلام برسان!

عادت نبشتن نداشته‌ام هرگز سخن را چون نمی‌نویسم در من می‌مانَد

تو می‌رنجی ضعیف می‌شوی مرا اگر هزار برنجانند هیچ جز قوی‌تر نشوم و جز عظیم‌تر نشوم.

چون در دریا افتادی و شنا نمی‌دانی مرده شو تا آبت بر سر نهد!

کافران را دوست می‌دارم از این جهت که دعویِ دوستی نمی‌کنند می‌گویند: «آری کافریم دشمنیم» اما این که دعوی می‌کند که «من دوستم» و نیست پر خطر است.

مرد آن باشد که در ناخوشی خوش باشد زیرا داند که آن مُراد در بی‌مرادی در پیچیده است.

دو کسی کشتی می‌گیرند یا نبردی می‌کنند از آن دو کس هر که مغلوب و شکسته شد حق با اوست نه با آن غالب؛ زیرا که «انا عندالقلوبِ المنکسِره»

اول بود که ماهی سوی آب می‌رفت این ساعت هر کجا که ماهی می‌رود آب می‌رود.

با خویشتنم خوش است؛ زین پس من وُ من.

آن بنده‌ی نازنین ما میان قوم ناهموار گرفتاراست

روی به هر که آریم او روی از همه جهان بگرداند.

شادی مرا طاقت ندارند غمِ مرا کی طاقت دارند؟

شادی را رها کرده غم می‌پرستند

شناخت خدا عمیق است؟ ای احمق! عمیق تویی اگر عمیقی هست تویی.

خوشی‌های عالَم را قیمت کرده‌اند که هر یکی به چند است ای جان این ناخوشی به چند است؟