بریده‌هایی از کتاب عربی را نمی‌فهمم

بعدها که توانستم در صرف و نحو نیز به مهارت پیدا کنم، متوجه شدم که حقیقتا در وقتِ مطالعه متون عربی به بخش بسیار زیادی از قواعد نیاز نداریم.

بارها این عبارت را شنیده‌ام که فردی می‌گوید من تا حد خیلی خوبی قواعد زبان عربی را یاد دارم، اما نمی‌توانم یک متن عربی را به سادگی و به طور کامل متوجه بشوم، یا ترجمه کنم و این مسئله باعث شده است که من احساس بدی نسبت به خودم و توانمندی‌هایم در زبان عربی داشته باشم.

اگر شما به عنوان یکی از علاقمندان به زبان عربی وقت خود را صرف مطالعه و از آن بدتر صرف به خاطر سپردن تک‌تک تبصره‌های این کتاب و حفظ موارد نادر نوشته شده صرفی و نحویی در آن بکنید، از روح زبان عربی معاصر به شدت دور خواهید شد و این حتی بر فهم شما از متون نیز تاثیر منفی به جا خواهد گذاشت.

من دوستان مترجم متعددی دارم که برخی از آن‌ها استاد دانشگاه هستند و کتاب‌های مختلفی را هم ترجمه کرده‌اند. شاید جالب باشد بدانید که این دوستان همیشه از زمان بسیاری که صرف یادگیری قواعد کرده‌اند، ابراز پشیمانی و ناراحتی می‌کنند. آن‌ها از این مسئله شکایت دارند که علی‌رغم زمان طولانی که برای یادگیری و به خاطر سپردن قواعد عربی به کار برده‌اند، اما این قواعد نه تنها به آن‌ها در فهم متون کمک نکرده است که در بسیاری از اوقات باعث نامفهوم شدن متن هم شده است.

- زبان عربی از نظر دانشگاه هاروارد غنی‌ترین و کامل‌ترین زبان جهان معرفی شده است.

در واقع می‌توان گفت بزرگترین هنر شما به عنوان خواننده متون عربی در این است که این دو جمله _ پایه و پیرو _ را از هم تشخیص بدهید.

اگر بتوانیم جملات پایه و پیرو را از هم تشخیص بدهیم، می‌توانیم در فهم متن عربی بسیار موفق باشیم. چون این زبان، شیوه نگارشی خاصی دارد که در آن جمله اصلی با جمله‌های فرعی، درهم تنیده می‌شود. اگر خواننده نتواند مفهوم اصلی را از مطالب فرعی بشناسد، به شدت سردرگم خواهد شد

یکی از ویژگی‌های مهم زبان عربی این است که جمله‌های مختلف بدون حرف ربطی که آن‌ها را به هم پیوند دهد، در کنار هم قرار می‌گیرند.

برای دوست شدن با زبان عربی هم پیش از هر چیزی باید با ویژگی‌های این زبان آشنا شد. وقتی تفاوت‌های این زبان را با فارسی درک کنیم، مانند این است که کلید درهای یک سرزمین جدید به شما داده می‌شود.

آشنا شدن با زمان‌های مختلف در زبان عربی در زبان عربی برخلاف زبان فارسی که انواع مختلفی از فعل‌های ماضی و مضارع وجود دارد، به هر فعلی که بر گذشته دلالت کند به طور کل ماضی و به هر فعلی که به حال و یا آینده دلالت کند، به طور کل فعل مضارع گفته می‌شود. تقسیم‌بندی‌هایی که در زیر به آن اشاره می‌شود، صرفا برای آن است که ما بتوانیم این زبان را شبیه زبان فارسی درنظر بگیریم و آن را بهتر درک کنیم.

قواعد را از کم شروع کنید. همان مقدار کم را در متن به کار ببرید و هر زمان که نیاز پیدا کردید به سراغ یادگیری قواعد بیشتر بروید.

در این بخش از کتاب، حداقل قواعد لازم برای درک متون عربی را آورده‌ام.

شما نیاز ندارید در همان ابتدا و زمانی که هنوز خیلی با زبان عربی آشنایی ندارید، تمام موارد و حالات استثنائی زبانی را حفظ کنید.

قبل از هر چیزی باید بدانیم هدفمان از خواندن یک متن عربی چیست؟ آیا می‌خواهیم به یک درک معنای کلی از متن دست پیدا کنیم؟ و یا این که می‌خواهیم آن را ترجمه کنیم؟

پس از آگاهی باید به مغزمان این اطمینان خاطر را بدهیم که بعد از ۹۰ دقیقه مطالعه زبان عربی به آن استراحت خواهیم داد و اجازه خواهیم داد تا مغز پستاندار و مغز خزنده‌امان هم کمی تفریح کنند و یک کار مورد علاقه خود را انجام بدهند. مثلا به گلدان‌ها آب خواهیم داد و یا برنامه سرگرم‌کننده‌ای را خواهیم دید و یا هر کاری که برایمان لذت‌بخش باشد.

با دعوای مغزهای سه‌گانه چکار کنیم؟ خب، اکنون می‌دانید که وقتی می‌خواهید بروید سر وقت کتاب عربی چه درگیری‌هایی در سرتان به وجود می‌آید. الان که متوجه شدید ذهن ما از چه بخش‌هایی تشکیل شده است و هر کدام خواست‌های مختلفی دارد، نیمی از راه را رفته‌اید و همین خودآگاهی به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهتر و راحت‌تر با آن چه در ذهنتان روی می‌دهد، روبرو شوید.

کامل بودن قواعد عربی این تصور نادرست را در بسیاری از ما به وجود آورده است که برای فهم متون عربی باید قواعد این زبان را کامل خواند و از هیچ نکته و تبصره‌ای نگذشت. بگذارید آب پاکی را روی دست همه بریزم. شما با خواندن و حفظ کردن قواعد قادر به درک فهم متون عربی نخواهید شد! شما برای درک متون عربی به تعداد کم و محدودی قواعد نیاز دارید!

زبان عربی معاصر و حتی متون عربی نوشته‌شده در دوره‌های مختلف تاریخی همه و همه نوشته دست بشر هستند. اگر یک متن توسط یک انسان نوشته شده باشد، طبیعتا توسط یک انسان دیگر هم قابل فهم خواهد بود.

گاهی اوقات نیز ما به دلیل دست کم گرفتن دانش و اطلاعاتی که داریم در فهم متون عربی دچار مشکل می‌شویم. چون فکر می‌کنیم زبان عربی بسیار سخت است و هر کسی نمی‌تواند آن را درک کند.

در این کتاب با ساختارهای مهم زبان عربی آشنا می‌شویم و با عبور از این مرحله، فهم و درک متون زبان عربی برایمان بسیار بسیار آسان‌تر از پیش خواهد شد.