بریده‌هایی از کتاب فرزانگی (کتاب دوم)

برترین ارزش‌ها این است: مسیح گفت، «فضیلت‌ها و ارزش‌های زیاد هست، ولی برترین آنها محبت یکی به دیگری است.» هیچ ارزشی بالاتر از عشق نیست. انسان، با عزیز خود در چادر زندگی کند، بهتر از آن است که تنها در یک عمارت زندگی کند. محبت به دیگری؛ یکی از بهترین تفسیرهای زندگی همین است.

مواد تشکیل‌دهندۀ یک زندگی خوب چیست؟! مقصود نهایی زندگی با درآمد بالا نیست. مقصود نهایی زندگی ماشین مرسدس بنز نیست. مقصود نهایی زندگی یک میلیون دلار یا حساب بانکی یا خانه نیست. در نگاهِ من مقصود نهایی زندگی داشتن یک زندگی خوب است. پیوسته باید از خود بپرسیم، «برای داشتن زندگی خوب چه کارهایی باید بکنم؟» باید فهرستی تشکیل داده و مدام به موارد آن اضافه کنید. این موارد باید در زمینه‌های معنوی، مالی، سلامتی، روابط و تفریح و سرگرمی باشد.

نباید در آموختن خوش‌گفتاری تنبلی کنید، وگرنه خسارت زیادی باید بپردازید. اگر به جای «مشکلت چی هست»، بگویید، «چه مرگته» مشکل را حل که نمی‌کنید هیچ، بر مشکل هم اضافه می‌کنید! شاید ده سال پیش چنین اشتباهی قابل اغماض بوده، ولی الان، خیر. شیوۀ بیان امروزتان باید بسیار بهتر از ده سال پیش باشد.

اگر با خانواده‌تان صرفاً صحبت کنید، فقط می‌توانید جلوی از هم پاشیده شدن کانون خانواده را بگیرید. ولی اگر با مهارت با فرزندان‌تان صحبت کنید، می‌توانید به آنها کمک کنید تا برای آینده‌شان رؤیاها ببینند. برای همین است که من در سمینارهای پایان هفته این همه روی ارتباط و این‌که چگونه دیگران را با واژگان خود تحت تأثیر قرار دهیم، تأکید می‌کنم.

بالاترین ارزش انضباط این است: احترامِ به خود یا همان عزت نفس

سرشت شما با نوع واکنش‌تان به رخدادهای زندگی ‌ساخته می‌شوید.

گلایه کردن. شاکی بودن از چیزی تا حدّی مجاز است، ولی اگر از حدّ خود فراتر رود به نوعی بیماری کشندۀ نگرش تبدیل می‌شود که وجودتان را در بر خواهد گرفت. مدام شاکی بودن، زندگی‌تان را نابود کرده و چیزی برای‌تان باقی نمی‌گذارد.

پرسش مهم دربارۀ شغل؛ این نیست که، «چه چیز دارم به دست می‌آورم؟» بلکه این است که، «به چه کسی دارم تبدیل می‌شوم؟»

باید با نگرانی این کار را کرد: آن را به یک گوشه برده و همانجا زندانی‌اش کنید.

چه فقیر است کسی که برای خود رستوران مورد علاقه دارد ولی نویسندۀ مورد علاقه ندارد.

یاد بگیرید متواضع باشید، نه کمرو. نمی‌توانید کمرو باشید و به مراتب بالا برسید. برخی تواضع را با کمرویی اشتباه می‌گیرند. متواضع صفتی از صفات خدا است. تواضع، احساس شکوه، احساس شگفتی و رسیدن به شناخت روح و روان آدمی است. فهم اینکه آدمی در مقایسه با دیگر پدیده‌های جهان بی‌نظیر است. تواضع، درک فاصلۀ بین ما و ستارگان است، در عین حالی که احساس می‌کنیم بخشی از ستارگان هستیم. بنابراین، تواضع حُسن است، ولی کمرویی نوعی بیماری است. کمرویی نوعی درد است که البته قابل درمان است. کمرویی برای شخص مبتلا مشکل‌ساز می‌شود.

در زندگی پی برده‌ام که اگر معجزه می‌خواهید، نخست باید هر کاری از دست‌تان بر می‌آید انجام دهید؛ اگر کاشتن است، بکارید؛ اگر خواندن است، بخوانید؛ اگر تغییر کردن است، تغییر دهید، اگر مطالعه است، مطالعه کنید؛ اگر عمل است، عمل کنید؛ هر کاری که باید بکنید، انجام دهید. در این صورت است که در مسیری قرار می‌گیرید که با کارهاتان معجزه‌ها می‌کنید.

شاید داستان پرندۀ کوچک را شنیده باشید. پرندۀ کوچک بالش را روی چشمش کشیده بود و گریه می‌کرد. جغد به او گفت، «داری گریه می‌کنی؟» پرندۀ کوچک گفت «آره،» و بالش را از روی چشمش کنار کشید. جغد گفت، «هان، فهمیدم. برای این گریه می‌کنی که پرندۀ بزرگ‌تر چشمت را در آورده است.» پرندۀ کوچک گفت، «نه، برای این گریه نمی‌کنم که پرندۀ بزرگ‌تر چشمم را در آورده است. برای این گریه می‌کنم که گذاشتم این کار را بکند.» کاری ندارد که بگذاریم تأثیر و نفوذ دیگران زندگی‌مان را شکل دهد، یا بگذاریم معاشرت‌ها مسیرمان را تعیین کنند، یا فشارها بر ما غلبه کنند و روند حوادث ما را با خود ببرد. پرسش اساسی این است، آیا داریم با ارادۀ خود به کسی که می‌خواهیم تبدیل می‌شویم؟

کلید موفقیت این است که همین امروز یک قدم بردارید. هدف هرچه که باشد، از همین امروز شروع کنید. همین امروز... شروع کنید به تمیز کردن یکی از کِشوهای میزتان. همین امروز... اولین هدف خود را تعیین کنید. همین امروز... شروع به گوش دادن به نوارهای انگیزشی کنید. همین امروز... شروع به ریختن یک برنامۀ منطقی کاهش وزن کنید. همین امروز... شروع کنید به تماس با مشتری‌های سرسخت؛ روزی یک مشتری. همین امروز... شروع به اختصاص مقداری پول به حساب جدید «سرمایه‌گذاری برای آینده» کنید. همین امروز... نامه‌ای را که خیلی وقت پیش باید می‌نوشتید، بنویسید

گنج سوم دفترچه یادداشت‌های شماست؛ همان اندیشه‌هایی که گلچین کرده‌اید و اطلاعاتی که با دقت تمام جمع‌آوری کرده‌اید. از این سه گنج، یادداشت‌های شما بیشتر از همه بیانگر جدیت شما در یادگیری است. عکس گرفتن خیلی راحت است. کتاب خریدن هم خیلی راحت است. ولی شاگرد زندگی خود، آیندۀ خود و سرنوشت خود بودن زحمت و انضباط می‌طلبد. برای نکته‌برداری و نوشتن در دفترچه یادداشت وقت بگذارید. بعدها از این کارتان لذت خواهید برد؛ هم امروز از درس‌های آن استفاده می‌برید و هم فردا خواهید دید چه گنج باارزشی از خود به یادگار گذاشته‌اید.

گنج دوم کتابخانۀ شماست. این همان کتابخانه‌ای است که شما را تعلیم داد، آگاهی به شما داد و کمک‌تان کرد از اندیشه‌های خود دفاع کنید. کمک‌تان کرد فلسفۀ خود را پرورش و توسعه دهید. کمک‌تان کرد مجرّب، سالم، ثروتمند، قدرتمند و بی‌نظیر شوید. شاید کمک‌تان کرده باشد که بر بیماری‌ای غلبه کرده باشید و از فقر به ثروت رسیده باشید. شاید شما را از زاغه‌نشینی نجات داده باشد. کتابخانه‌تان، همان کتاب‌هایی که معلم شما بوده‌اند و ذهن و روح‌تان را تغذیه کرده‌اند، یکی از بزرگ‌ترین هدیه‌هایی است که می‌توانید از خود به یادگار گذارید.

در واقع، برای نسل‌های آینده ارزش این سه گنج بیشتر از ارزش اثاثیه‌ای است که بعد از مرگ خود جا می‌گذارید. گنج اول عکس‌های شماست. زیاد عکس بگیرید. تنبلی نکنید و از رویدادها عکس بگیرید. مگر عکس گرفتن از یک صحنه چقدر زمان می‌برد؟ چند ثانیه. از دست دادن آن صحنه چقدر طول می‌کشد؟ چند ثانیه. پس، صحنه‌ها را از دست ندهید. وقتی این دنیا را ترک کردید، این عکس‌ها یاد شما را زنده نگه می‌دارند.

بخش سوم، مورچه‌ها کل زمستان را تابستانی می‌اندیشند. این بسیار مهم است. در طول زمستان، مورچه‌ها به خود یادآور می‌شوند، «زیاد طول نخواهد کشید؛ به زودی از اینجا بیرون خواهیم رفت.» و همین که هوا گرم شود، مورچه‌ها از زیر زمین بیرون می‌آیند. اگر دوباره سرد شود، برمی‌گردند زیر زمین، ولی باز در اولین روز گرم، می‌آیند بیرون. برای بیرون رفتن لحظه‌شماری می‌کنند.

۱. به شکایت کردن ادامه بدهید تا اینکه آینده، فرصت‌ها و پیشرفت‌های خود را خراب کنید. ۲. حتی خدا نیز تا اندازه‌ای شکایت کردن را تحمل می‌کند. به گمانم منظورم را گرفته باشید. شکایت کردن عادت برندگان نیست. باید تمرکز خود را روی کاری که می‌توانید بکنید، بگذارید، نه کاری که از توان‌تان خارج است. به‌علاوه، باید تمرکزتان را روی فرصت‌ها بگذارید، نه مشکلات. با این کار نه تنها انگیزه‌های خود را بالا می‌برید، بلکه الگویی برای دیگران می‌شوید.

اعتماد. اعتماد فضیلتی کودکانه است، که مزیت زیادی دارد. شنیده‌اید که می‌گویند، مثل یک بچه بخواب»؟ همین طور است. اعتماد کودکانه. کنجکاوی، شوق، ایمان و اعتماد. آمیزه‌ای از چهار نیرویی که باید آنها را به زندگی‌تان "باز"گردانید!