بریده‌هایی از کتاب بوطیقای فضا

کلودویگه صدای رشد گیاهان را می‌شنود: «من می‌شنوم درخت گردوی جوانی را که سبز می‌شود».

کلبه نمی‌تواند ثروت‌های «این جهان» را پذیرا شود. طراوت آن برخاسته از فقر است، تنها یکی از جلوه‌های فقر، تهی‌دستی است. ثروت فقر به ما پناه مطلق می‌بخشد.

به گفته‌ی بودلر، در کاخ «برای صمیمیت جایی نیست».

«خیابان‌ها لوله‌هایی هستند که آدمیان را در خود می‌بلعند» (ماکس پیکارد).

دلتنگی، برابر با نداشتن نیست. بچه‌هایی هستند که بازی را رها می‌کنند و دلتنگ به گوشه‌ی زیرشیروانی پناه می‌برند. چه‌قدر هوس اتاق زیرشیروانی دلتنگی‌های خود را کرده‌ام که در پیچ‌وتاب زندگی، مرا عظمت آزادی می‌بخشید.

در اقلیم خیال، تناقضی وجود ندارد. دو روحی که به یک اندازه حساس‌اند، می‌توانند به دیالکتیک مرکز و افق به صورت‌های گوناگون حساسیت بخشند. در این رابطه، پهنه‌ای آزمودنی با بازتاب‌هایی نامتناهی وجود دارد. در یک سر آزمون می‌توان آن چه ریلکه به طور مختصر و عالی گفته است قرار داد: «سادگی، احساسی است که ما را تعالی می‌بخشد.» در این جا فرضیه‌ی مردم‌شناسی زیبا آن‌قدر به وضوح مطرح شده است که بیانگر فرضیه‌ی مربوط به بحث ماست. این فرضیه را می‌توان این گونه بیان کرد: «هر احساسی که ما را تعالی می‌بخشد، موقعیت ما در جهان را آرام‌تر می‌کند.»

خانه‌ی قدیمی، برای آنانی که می‌دانند چگونه بشنوند گونه‌ای از هندسه‌ی پژواک است. صدای گذشته در اتاق‌های بزرگ همان طنینی را ندارد که در تخت کوچک اتاق خواب، و صدای پله‌ها خود طنینی دیگر است. از میان خاطرات بسیار سخت، درست آن‌سوی هندسه‌ای که می‌توان از آن‌ها استخراج کرد، می‌بایست روشنایی خود را بازیابی کنیم. سپس رایحه‌ی خوشی را که در اتاق‌های خالی خفته استشمام می‌کنیم و نیز مُهر خیالی را که در هر یک از اتاق‌های خانه‌ی خیال اثری خوش می‌گذارد. هنوز برای شنیدن طنین صدای «آوایی که زمانی زنده بوده و اکنون خاموش شد» چندان دیر نیست بلکه طنین هر اتاق را در صدای خانه می‌توان شنید. در این ظرافت نامحدود خاطره، تنها شعر می‌تواند ما را دریافتن یک طبیعت روان‌شناسانه و دقیق یاری کند.

در خانه‌ام در پاریس، وقتی همسایه‌ای بی‌دقت بر دیوار ناخن می‌ساید، به صدای آن رنگی طبیعی می‌زنم، با تصور آن‌که من در خانه‌ی خود در دیجن هستم، جایی که باغ من است و آن‌گاه که «آن‌چه به گوشم می‌رسد طنینی یافت، با خود می‌گویم: این همان دارکوب من است که در درخت اقاقیا مشغول کار است. این روش من برای دست‌یابی به آرامش است، وقتی همه‌ی چیزها آزار مرا می‌جویند.»

«یکی از بزرگ‌ترین آموخته‌هایی که بر سراسر کودکی‌ام سیطره داشت: هرگز با دهان باز چیزی مخور». کوله

بی‌تردید به فراغت زیادی نیاز است تا جهان را مینیاتوری کنیم.