بریده‌هایی از کتاب مغزی که خود را تغییر می‌دهد

سیستم مغزی هر فرد تشکیل شده از مسیرهای عصبی پرتعداد و یا عصب‌هایی که به یکدیگر مربوط شده و باهم کار می‌کنند. اگر مسیرهای اصلی و خاص به‌علتی مسدود شوند آنگاه، مغز از مسیرهای قدیمی‌تر استفاده می‌کند تا به حدود آن‌ها دسترسی پیدا کند.

مغز انسان می‌تواند خود را تغییر دهد. این کشف بر اساس داستان‌های دانشمندان، پزشکان و بیمارانی شکل گرفته که به کمک یکدیگر این تحول حیرت‌انگیز را رقم زده‌اند. آن‌ها بدون استفاده از دارو و تیغ جراحی از توانایی تاکنون ناشناخته‌ای در مغز استفاده کرده‌اند تا تغییر در آن‌را رقم زنند.

نورون‌هایی که جدا از هم پیغام می‌فرستند سیم‌پیچی‌شان از هم جداست یا به زبان دیگر نورون‌هایی که هم‌زمان عمل نمی‌کنند به هم متصل نمی‌شوند. در آزمایش بعدی،

برای پلاستیسیتی نیاز به عامل محرکی مانند بریدن عصب یا قطع یک عضو نیست؛ پلاستیسیتی پدیده‌ای است که به‌طورمعمول در بدن اتفاق می‌افتد و به همین علت نقشه‌های مغزی دائم در حال تغییر هستند.

ماهیت رقابت‌جویانه‌ی پلاستیسیتی این مورد را هم توضیح می‌دهد که چرا ترک کردن و یا «فراموشی» بعضی عادت‌های بد چنین سخت است. تصوری که همه‌ی ما از مغز داریم به‌صورت یک محفظه است و یادگیری یعنی گذاشتن چیزی در دل آن. هنگامی‌که ما سعی در ترک عادت بدی داریم، فکر می‌کنیم راه‌حل این است که به‌جای آن چیز جدیدی را در این محفظه بگذاریم؛ اما موضوع این است وقتی ما عادت بدی را کسب می‌کنیم این عادت بد بر نقشه‌ی مغزی ما تسلط پیدا می‌کند و با تکرار آن کنترل بیشتری بر نقشه‌ی مغزی ما پیدا می‌کند و نمی‌گذارد آن فضای مغزی برای یک عادت «خوب» مورد استفاده قرار گیرد. همین دلیلی است بر این‌که چرا «فراموشی» غالباً بسیار سخت‌تر از یادگیری است و این‌که چرا آموزش در اوایل کودکی به این اندازه اهمیت دارد؛ بهتر است عادات خوب را در اوایل کودکی کسب کنیم، قبل از آن‌که «عادات بد» دارای ماهیت رقابتی شوند.

چرا یادگیری زبان دوم در هنگام جوانی آسان‌تر است؟ آیا در آن موقع نقشه‌ی مغز ویژگی رقابت‌جویانه ندارد؟ حقیقت این است که ندارد. اگر در «دوره‌ی حساس»، دو زبان با هم یاد گرفته شوند هر دو جایی ثابت را در نقشه زبانی مغز کسب می‌کنند. مرتزنیچ می‌گوید اسکن مغزی نشان می‌دهد در یک کودک دوزبانه، همه‌ی صداهای دو زبان در نقشه‌ای بزرگ جاگیر می‌شوند؛ گنجینه‌ای که شامل صداهای هر دو زبان است

هر سیستم عصبی برای خود یک «دوره‌ی حساس» یا یک دریچه‌ی زمانی دارد که در طول آن به‌طور خاصی انعطاف‌پذیر و به عوامل محیطی حساس است. هر سیستم در طول این دوره رشدی سریع و سازنده دارد. برای مثال پیشرفت زبان در انسان یک «دوره‌ی حساس» دارد که از نوزادی آغاز شده و در سنین مابین هشت‌سالگی تا بلوغ خاتمه می‌پذیرد. بعدازاین‌که این دوره طی شد، امکان یادگیری زبان خارجی با لهجه‌ی بومی محدود می‌شود. در حقیقت زبانی که بعد از طی شدن این دوره‌ی حساس آموخته می‌شود در همان بخشی از مغز پردازش نمی‌شود که در شخصی با همان زبان مادری پردازش شده است.

حس‌های ما ماهیت تغییرپذیر دارند و بعضی وقت‌ها اگر یکی از آن‌ها دچار آسیب شود، دیگری می‌تواند وظیفه‌ی آن‌را بر عهده بگیرد. فرآیندی که او بر آن نام «جانشینی حسی» گذاشته است. او راه‌هایی را برای برانگیختن این جانشینی حسی در بدن ایجاد و دستگاه‌هایی را اختراع کرده که به ما نوید «حس‌های برتر» را می‌دهند. با این کشف که سیستم عصبی می‌تواند خود را تطبیق داده و به‌جای شبکیه با دوربین ببیند، باخی ریتا شالوده‌ی کار را در جهت دادن امیدهای بزرگ به نابینایان بنیان گذاشت: کاشت شبکیه در چشم که می‌توان با جراحی آن‌را انجام داد.