بریده‌هایی از کتاب انواع زنان

زمانی که والدین با هم برابر باشند و کارهای خانه و بچه‌داری را با هم قسمت کنند و هر کدام شغلی داشته باشند، دختر آرتمیسی الگویی برای رشد خواهد داشت که به او اجازه می‌دهد ویژگی‌های آرتمیسی‌اش را رشد داده و به آن‌ها بها دهد. مشکلات زمانی آغاز می‌شود که والدین به خاطر آن‌که دختر آرتمیسی‌شان آن‌گونه که آن‌ها انتظار دارند نیست، از او انتقاد کرده یا او را نمی‌پذیرند. مادری که دلش دختربچه‌ای آرام و متین می‌خواهد و او در عوض کودکی بازیگوش است و مدام می‌گوید «ولم کن» ممکن است از کودکش ناامید شود یا او را نپذیرد.

بسیاری از پدران حمایتگر مانند زئوس، «هدایایی» به دختر آرتمیسی خود می‌دهند که به آن‌ها در دستیابی به آنچه می‌خواهد، کمک می‌کند. شاید این هدایا ملموس نباشند: علائق مشترک یا شباهت‌هایی که دختر با پدرش دارد و پدر آن‌ها را تشخیص داده و تقویت می‌کند. یا می‌تواند کاملا ملموس باشد؛ مانند درس‌ها یا تجهیزات ویژه.

دختران آرتمیسی که در خانواده‌های پسردوست بزرگ شده‌اد ــ که به پسرها امتیازات بیشتری می‌دهند یا از آن‌ها انتظار کمتری برای انجام کارهای روزمره خانه‌دار ــ به راحتی این نابرابری را «مسلم» فرض نمی‌کنند.

علاقهٔ شدید آرتمیس به گشت وگذار در قلمروهای جدید معمولا زمانی شروع می‌شود که یاد می‌گیرد چگونه از گهواره‌اش بالا برود و وارد دنیای بزرگ‌تر شود.

ویژگی‌های آرتمیس در سنین پایین خود را نشان می‌دهد. معمولا نوزاد آرتمیس با کنجکاوی و لذت به چیزهای جدید نگاه می‌کند و بیشتر بازیگوش است تا آرام و بی‌صدا. افراد اغلب این ویژگی را تمرکز روی یک کار خودخواسته می‌خوانند: «او قدرت تمرکز فوق‌العاده‌ای نسبت به یک بچهٔ دو ساله دارد.» یا «او بچهٔ یک‌دنده‌ای است.» یا «حواست باشه چه قولی بهش می‌دی؛ اون حافظهٔ فوق‌العاده‌ای دارد. یادش نمی‌ره و ولت نمی‌کنه تا انجامش ندی.»

زنی که در سن پایین ازدواج می‌کند، از دختر بودن به همسر بودن تغییر نقش می‌دهد (از لحاظ کهن‌الگویی از پرسفون به هرا) و ممکن است ویژگی‌های مختص به آرتمیس را تنها بعد از طلاقش کشف کند؛ یعنی نخستین باری که در زندگی‌اش تنها زندگی می‌کند. چنین زنی ممکن است به تنهایی به تعطیلات برود و دریابد که می‌تواند اوقات خوشی را در تنهایی بگذراند؛ یا لذت ناشی از هر صبح کیلومترها دویدن را درک کند یا از این‌که عضو یک گروه حمایت از زنان باشد لذت ببرد.

به دلیل نزدیکی و تمایل آرتمیس به حیات‌وحش و طبیعت بکر، این کهن‌الگو مسئول احساس یکی پنداشتن خود با طبیعت است که برخی از زنان هنگامی در کوهستان‌های جنگلی کوهنوردی می‌کنند، زیر آسمان پرستاره به خواب می‌روند. بر روی ماسه‌های ساحلی راه می‌روند یا به کویر خیره می‌شوند و خود را با روح طبیعت واحد می‌دانند، حس می‌کنند.

آرتمیس نمود ویژگی‌های آرمانی جنبش زنان است؛ دستاورد و روح رقابت، مستقل بودن از مردان و عقاید مردانه و اهمیت دادن به زنان و نوجوانان ضعیف و آسیب‌دیده. آرتمیس مادرش لتو را در حین زایمان یاری داد. لتو و آرتوسا را از تجاوز نجات داد و تیتیوس متجاوز و اکتیون شکارچی را تنبیه کرد. او محافظ نوجوانان، خصوصآ دختران در سن بلوغ بود.

در مقام اسطورهٔ باکره، آرتمیس در برابر عاشق شدن مصون بود. او مانند دیمتیر و پرسفون ربوده یا مورد تجاوز قرار نگرفت و هرگز جفت همسری نشد. آرتمیس در مقام کهن‌الگوی باکره، نمود حس دست‌نخوردگی، اتکا به خود و این عقیده است که «من می‌توانم مراقب خود باشم» و به زنان اجازه می‌دهد که با اعتماد به‌نفس و روحی مستقل به کار خود بپردازند. این کهن‌الگو زن را قادر می‌سازد تا بدون یک مرد احساس کامل بودن کند.

آرتمیس در مقام اسطورهٔ شکار و ماه، تجسم روح مستقل زنانه است. کهن‌الگویی که او نمود آن است، زن را قادر می‌سازد تا اهدافش را در زمینه‌ای که خودش انتخاب می‌کند، دنبال نماید.

آرتمیس به‌عنوان اسطوره ماه، با سِلِنه و هکاته در ارتباط است. این سه نمایانگر سه‌گانگی ماه هستند. سلنه در بهشت فرمانروایی می‌کند، آرتمیس بر روی زمین و هکاته در سرزمین غریب و اسرارآمیز جهان زیرین.

این نکته که آرتمیس بارها و بارها به یاری مادرش شتافته، شایان توجه است هیچ‌کدام از اسطوره‌های زن چنین کاری را انجام نداده‌اند. زنان دیگر نیز به‌طرز موفقیت‌امیزی از آرتمیس یاری می‌جستند.

آرتمیس خواهر دوقلو و بزرگ‌تر آپولو، اسطورهٔ خورشید بود. مادر آن‌ها، لتو، خدای طبیعت، دختر دوتیتان بود که پدرشان زئوس، فرمانروای اصلی المپ بود.

نظریه جدیدی که من در این کتاب به تشریح آن پرداخته‌ام بر پایه ایدهٔ وجود الگوهای کهن‌الگویی است که نخستین بار توسط یونگ مطرح شد. من مدلی که یونگ از روان‌شناسی زنان ارائه می‌کند را رد نمی‌کنم؛ بلکه آن را الگویی می‌دانم که مناسب برخی از زنان و نه تمام آن‌هاست.

وقتی اسطوره‌های زنانه به‌عنوان الگوهای رفتاری بهنجار زنانه پذیرفته شوند، آن‌گاه زنی که ذاتآ بیشتر شبیه آتنای خردمند یا آرتمیس رقابت‌جو است تا هرای همسردار یا دیمیتر مادردار، به خاطر ارزیابی‌ها و تلاش‌های دستاورد ـ محور خویشتن زنانه‌اش، مورد تقدیر و توجه قرار خواهد گرفت. او در حقیقت منطبق با اسطورهٔ خاصی خواهد بود که بیشتر از همه شبیه اوست.

اگرچه یونگ زنان را ذاتآ ناقص نمی‌دانست، اما آن‌ها را کمتر از مردان خلاق و توانا در عمل تعریف می‌کرد. در کل، یونگ تمایل داشت زنان را در خدمت یا در ارتباط با مردان ببیند؛ نه افرادی که دارای نیازهای مستقلی برای خودشان هستند. برای مثال در ارتباط با خلاقیت، او مردان را خلاق و زنان را دستیار آن‌ها در فرایند خلق می‌دانست: «یک مرد کارش را به شکل یک آفرینش کامل از درون طبیعت زنانه‌اش به دنیا می‌آورد و جنبهٔ مردانهٔ وجود زن، بذر خلاق خود را که قدرت بارور ساختن بخش زنانه مرد را دارد، با او به اشتراک می‌گذارد.»

به نظر یونگ، پذیرش، انفعال، پرورش‌دهندگی و ذهن‌گرایی از ویژگی‌های شخصیت زنانه است. همچنین یونگ عقلانیت، معنویت و توانایی قاطعانه و غیرشخصی عمل کردن را ویژگی‌هایی مردانه می‌دانست. او مردان را به‌طور طبیعی دارای این صفات می‌دانست و زنانی که دارای صفات مشابه بودند، هر چقدر هم که در آن صفات متبحر بودند، معلول می‌دانست؛ چرا که مرد نیستند.

هستیا، اسطورهٔ خانه و کاشانه، مسیر درون‌گرایانه‌ای برای تطابق دنبال می‌کند و از مردان کناره‌گیری می‌کند. او به سمت دنیای درون عقب‌نشینی می‌کند و از انظار پنهان می‌شوند و در تنهایی خود فرو می‌رود. زنی که این روش را برمی‌گزیند، زنانگی خود را خاموش می‌کند تا توجه مردان را به خود جلب نکند، از موقعیت‌های رقابتی اجتناب می‌کند و زندگی آرام و بی‌سروصدایی را برمی‌گزیند. او به فعالیت‌های روزمره یا عبادت تمایل داشته و ارزش می‌دهد؛ زیرا که معنا را برای زندگی‌اش به ارمغان می‌آورند.

آتنا کهن‌الگوی خرَد، به‌عنوان یک همرده یا مافوق، به جمع مردان پیوست و با آن‌ها به همکاری پرداخت. او خونسردترین فرمانده جنگ و بهترین استراتژیست بود. تطابق او در واقع همذات‌پنداری مردان بود؛ او درست شبیه آن‌ها شد. راه و روش آتنا همانی است که توسط بسیاری از زنانی که وارد دنیای تجارت می‌شوند یا آن‌هایی که در مشاغل سنتی مردانه به موفقیت می‌رسند، طی شده است.

زنانی که تمایل خود به تبدیل شدن به شناگران حرفه‌ای، فعالان حقوق زنان، دانشمندان، مدیران شرکت‌ها، خانه‌داران، سوارکاران یا آن‌هایی که وارد معابد می‌شوند را دنبال می‌کنند، نمونه‌هایی از اسطوره‌های باکره هستند. زنانی که کهن‌الگوهای باکره در آن‌ها فعال است، به منظور رشد استعدادهای خود و پیگیری آنچه برای‌شان شخصآ ارزشمند است معمولا از ایفای نقش سنتی زنان صرف‌نظر می‌کنند.