بریده‌هایی از کتاب من و کتاب

من جوانان بسیاری را دیده ام، حالا افراد مسن که جای خود دارد، که حتی مطالعهٔ کتاب رمان را هم میل ندارند! کتاب رمان را یک هفت هشت ده صفحه می خوانند و می گویند حوصله نداریم؛ درحالی که حاضرند بیست دقیقه، یا نیم ساعت بنشینند و تبلیغات تلویزیون را، که قبل از شروع فیلم سینمایی پخش می شود، تماشا کنند!

امروز کتاب خوانی و علم آموزی نه تنها یک وظیفهٔ ملی، که یک واجب دینی است.

بدون مطالعه نباید خوابتان ببرد همهٔ افراد خانهٔ ما تقریباً، یعنی شاید بگویم هیچ استثنایی ندارد، شب همیشه در حال مطالعه خوابشان می برد. خود من هم همین طورم؛ نه اینکه وسط مطالعه خوابم ببرد؛ مطالعه می کنم، تا خوابم می آید؛ کتاب را می گذارم و می خوابم. همهٔ افراد خانهٔ ما همین طورند؛ یعنی وقتی که می خواهند بخوابند، حتماً یک کتاب پهلوی دستشان است. من فکر می کنم که همهٔ خانواده های ایرانی باید این طوری باشند؛ من توقعم این است.۴۶

من می گویم جوانان، پیران، مردان، زنان، شهری ها، روستایی ها و هرکسی که با کتاب می تواند ارتباط برقرار کند، باید کتاب را در جیبش داشته باشد و تا یک جا بی کار نشست، مثل اتوبوس، تاکسی، مطب پزشک، اداره، در دکان وقتی که مشتری نیست، در خانه به هنگام اوقات فراغت، کتاب را دربیاورد و بخواند.۴۱ افرادی که کار روزانه دارند اداری، کاسب، روستایی، کشاورز و امثال این ها، اگر مثلاً شب یا بین روز به خانه می آیند، بخشی از زمان را، ولو نیم ساعت، برای کتاب خواندن بگذارند. چقدر کتاب ها را در همین نیم ساعت ها می شود خواند. بنده خودم دوره های بیست و چند جلدی کتاب ها را در همین فاصله های ده دقیقه، بیست دقیقه، یک ربع ساعت خوانده ام! ... شاید من از صدها جلد کتاب همین طور در این فاصله های کوتاه استفاده کرده باشم.

هر جا که با کتاب سر و کاری هست، می بینید که از لحاظ کیفیت روحی و وضع فکری، نسبت به آن جایی که این وضعیت وجود ندارد، تفاوت محسوسی هست.۱

ما به کتاب هایی در ردیف کتاب های شهید مطهری احتیاج داریم

اگر کسی اینجا نشسته باشد و در اتاق بغل دستش خبر و چیز تازه و حرف جدیدی باشد، کمتر کسی است که طاقت بیاورد اینجا بنشیند و بلند نشود سر بکشد و ببیند این اتاق بغلی چه خبر است. همهٔ اطراف ما را خبرهای تازه پر کرده است؛ این قدر معلومات، این قدر معارف در همهٔ زمینه ها؛ ما چه طور حاضر نیستیم سرک بکشیم و نگاهی بکنیم و ببینیم چه خبر است و در این دنیای معارف چه می گذرد؟! راهش این نیست که کتاب بخوانیم. هر کس که کتاب بخواند، از بخشی از معارف موجود عالم، از خبرهایی که در دنیا هست، از چیزهایی که بوده است، حتی از آنچه که در همهٔ زمینه ها خواهد بود، مطلع خواهد شد؛ بنابراین بایستی کتاب خوانی را برای خودمان عادت قرار بدهیم

کتاب خریدن، باید یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب بشود.

در همین مقولهٔ قصه و رمان، ... شما اطلاع دارید که من قدری با این مقوله مرتبطم. ما دستمان واقعاً خالی است. ما داخل کشور هیچ کار بزرگی نداریم. کارهای بزرگی که در این زمینه در کشورها و ملت های دیگر وجود دارد، ما اصلاً مشابه آن ها را نداریم؛ نه مشابه فرانسوی ها، نه مشابه روس ها و نه بعضی از ملت های دیگر! این ها خلأهایی است که باید پ‌ُر بشود؛ لیکن تا مادامی که پ‌ُر نشده، ما از ترجمه های خوب می توانیم استفاده کنیم.۱۸

با صد هزار جلوه برون آمدی که من با صد هزار دیده تماشا کنم تو را این طوری باید باشد. باید با صد هزار جلوه کتاب را در چشم ها متجلی کنند، تا هرکسی هر طور دوست دارد، به چشمش بیاید. جوانان و پدران و مادران و به خصوص بچه ها، باید با کتاب انس پیدا کنند؛ این کار می شود. اگر پدر و مادر کتاب خوان باشند، به احتمال زیاد بچه ها کتاب خوان خواهند شد.