بریده‌هایی از کتاب مدیریت به سبک ژاپنی، رمز موفقیت و پیشرفت ژاپنی‌ها

خوردن ماهی به جای گوشت قرمز، اولین رمز طول عمر ژاپنی‌هاست که به کاهش خطر حملات قلبی منجر می‌شود.

رژیم غذایی مردم ژاپن بر پایه خوردن غذاهای خوشمزه و چشیدن آنها استوار نیست، بلکه بیشتر غذاها با توجه به فواید و مزایایی که برای سلامتی دارند، مصرف می‌شوند. بر خلاف اینکه بگویند "من دوست دارم این غذا را بخورم "طرز فکر عاقلانه و تصمیم آگاهانه این مردم چنین است "خوردن چه چیزی برای من مفید است؟"

-دانش بدون خرد، تنها هم‌چون کشیدن انبوهی کتاب بر پشت است.

-از پیروزی، کمتر می‌توان آموخت و از شکست، بسیار.

-یک کلمه محبت‌آمیز می‌تواند در تمام طول زمستان انسان را گرم کند.

-کسی که به پشتکار خود اعتماد دارد، ارزشی برای شانس قایل نیست.

-مرد عاقل یکی می‌شنود و ده تا می‌فهمد.

-به هر چه قدیمی است باید احترام گذاشت.

-رختخواب، زندان مرد تنبل است.

-شمشیری علیه مهربانی وجود ندارد.

ژاپنی‌ها کشورشان را «نیپون کوکو» خطاب می‌کنند که به معنی خاستگاه خورشید است.

راهبردهای سنتی تجارت سه نوع مختلف از انواع رقابت را نشان می‌دهد: -رقابت مؤثر (رقابت قیمت و کیفیت محصول) -رقابت در محصول (تولید و توسعه محصولات متفاوت) -رقابت تمرکزگرا (راهبرد بینابین، مبتنی بر بازار)

ژاپن سومین اقتصاد بزرگ جهان را از نظر تولید ناخالص داخلی در اختیار دارد و با صادرات حدود ۸۰۰ میلیارد دلار در هر سال، چهارمین صادرکننده بزرگ جهان است؛ درآمد سرانه ژاپنی‌ها بیش از ۳۳ هزار دلار و درآمد سرانه ما ایرانی‌ها حدود چهار هزار دلار گزارش شده که مقایسه این اعداد به خودی خود نشان می‌دهد فاصله دو کشور چقدر عمیق است و این قیاس‌ها وقتی که در حوزه‌های علمی و صنعتی پیش می‌آید، فاصله عجیب‌تر می‌شود.

دموکراسی را در ژاپن به‌معنای واقعی کلمه می‌توان یافت؛ مردم ژاپن برای بیان افکار و عقاید خود آزادی کامل دارند. برای هیچ‌کس هیچ‌گونه محدودیتی در انتخاب راه زندگی، پیوستن به احزاب مخالف یا موافقِ روش حکومت و انتقاد از قوانین موجود یا موردِ پیشنهاد دولت وجود ندارد. هرکس می‌تواند با کمال آزادی در مجامع عمومی، یا از طریق وسائل ارتباط جمعی عقیده خود را بیان کند و انتقادات خود را عنوان نماید؛ در خیابان‌های توکیو بارها افرادی دیده می‌شوند که بر روی سکوها یا سقف اتومبیل‌ها می‌ایستند و با بلندگوهای دستی عقاید خود را برای مردمی که دورشان جمع هستند تشریح می‌کنند، و نظرات اصلاحی خود را درباره‌ی حکومت و مسئولین امر با مردم در میان می‌گذارند.

در نوع مدیریت ژاپنی مواردی جزئی و در عین حال بسیار مهم یافت می‌شوند که باعث پیشرفت فوق‌العاده این کشور شده است. این موارد به صورت خلاصه عبارتند از: -استخدام در ژاپن مادام‌العمر می‌باشد؛ در نتیجه کسی که در یک شرکت استخدام می‌شود آن شرکت را از آن خود و برای خود می‌داند. -در ژاپن بر خلاف غرب به تخصص‌های جزئی اهمیتی نمی‌دهند بلکه آنچه اهمیت دارد کلیات است. در نتیجه یک فرد زمانی می‌تواند پله‌های ترقی یک شرکت را طی کند که با تمام جزئیات و چند و چون آن آشنا بشود. -جابجائی و انتقال در ژاپن به کندی و با سختی انجام می‌گیرد؛ لذا همه با این تفکر که محل خدمتشان ثابت است با جان و دل مشغول به کار می‌شوند. -در ژاپن مسئولیت جمعی است نه فردی؛ یعنی کل جمع خود را مسئول می‌داند، نه اینکه صرفاً صاحب کارخانه یا مدیر آن خود را مسئول و همه‌کاره بداند.

نوع مدیریت ژاپنی‌ها بیشترین تاثیر را در این پیشرفت خارق العاده داشته است.

برای مدیریت ژاپن، همه چیز از وزارت تربیت آغاز می‌شود، و ارزش افزوده از انسان حاصل می‌شود.

اگر در روش QC باید محصول را کنترل کیفیت نمود، در TQM باید خود کارکنان، طوری خود را کنترل کیفیت نمایند که هیچ محصول بی‌کیفیتی از خط تولید آنها خارج نشود. این امر حکایت از توجه اصولی و بنیادی روش‌های مدیریت ژاپنی به نیروی انسانی و نقش آن در کارها می‌باشد. اما این امر به‌سادگی برای آنهایی که می‌خواهند در کشورهای خود از روشهای مدیریت ژاپنی استفاده نمایند میسر نیست! زیرا ژاپنی‌ها بستر پذیرش تغییرات در آموزه‌هایی از دیگران برای نیروی انسانی خود را از کودکی آماده نموده‌اند.

در نگاه کایزنی برای تحقق بهبود تدریجی و مستمر در سازمان‌ها باید سه اقدام اساسی زیر صورت بگیرد: ۱- کلیه فعالیت‌هایی که هزینه‌زا هستند ولی ارزشی تولید نمی‌کنند (Muda) باید حذف شوند. ۲- فعالیتهایی که به شکلی در جای دیگری به صورت موازی انجام می‌شوند (Muri) با یکدیگر تلفیق شوند. ۳- آن دسته از فعالیت‌هایی که برای تکمیل و بهبود سطح کیفی خدمات لازمند (Mura) به فعالیت‌های سازمان افزوده شوند. این حرکت یا نهضت MU سه اساس اقدامات کارگاه آموزشی گمبا کایزن (کایزن عملی) را تشکیل می‌دهد.

کایزن چیست؟ کایزن ترکیبی دو کلمه‌ای از یک مفهوم ژاپنی است که تعریف آن "تغییر به سمت بهتر شدن یا بهبود مستمر و تدریجی" است.