بریده‌هایی از کتاب توهمات جمعی

سؤال واقعی اینجاست که آیا آیندهٔ روشن‌تر واقعاً همیشه این‌قدر دور است؟ برعکس، اگر آینده مدت‌ها همین‌جا بوده باشد و فقط کوری و ضعف خودمان مانع دیدن آن در اطراف و درونمان شده و ما را از توسعهٔ آن بازداشته باشد، چه؟ واتسلاف هاول

ما حقیقت را تقریباً در همهٔ جنبه‌های زندگی‌مان پنهان می‌کنیم.

در واقع، ناحیه‌ای اختصاصی از مغز ما یعنی جسم مخطط، اطلاعات اجتماعی مانند تصمیمات دیگران را رمزگذاری می‌کند و ممکن است سرنخی از رفتار گله‌ای انسان داشته باشد.

براساس مطالعه‌ای در ۲۰۱۸ که سازمانی غیرانتفاعی به نام آزار و اذیت خیابانی را متوقف کنید انجام داد، ۷۷ درصد از زنان آزار جنسی کلامی را تجربه کرده‌اند و ۵۱ درصد بدون اجازه مورد لمس جنسی قرار گرفته‌اند. حدود ۴۱ درصد گفتند مورد آزار جنسی آنلاین قرار گرفته‌اند و ۲۷ درصد گفتند از تجاوز جنسی نجات یافته‌اند.

زمانی که آملی ون ژائو، مهاجر آسیایی جوان، در شرف انتشار اولین رمان خود به نام وارث خونی (Blood Heir) بود. در نظرات آنلاین، گروه کوچکی از خوانندگان عصبانی، به‌علاوهٔ بسیاری دیگر که کتاب را نخوانده بودند، ژائو را به نژادپرستی و سرقت ادبی متهم کردند. وقتی حامیانش برای دفاع از او وارد میدان شدند، هرج‌ومرج آتشینی به پا شد. ژائوی ۲۶ ساله، که وحشت‌زده و مبهوت بود، عذرخواهی کرد و انتشار کتاب را لغو کرد. اما پس از ماه‌ها بررسی دردناک هر صفحه از داستان و جزئیات شخصیت، متوجه شد با منتقدانش مخالف است. کتاب او سرانجام با برخی بازبینی‌ها در نوامبر ۲۰۱۹ منتشر شد.

ماهی‌هایی که در لبه‌های بیرونی گروه خود هستند، راحت‌تر شکار می‌شوند. نه به‌دلایل رایج مثل کندبودن، پیر یا ضعیف‌بودن، بلکه به این دلیل که برای شکارچی آسان‌تر است «آن‌ها را از محیط اجتماعی‌شان جدا کند.»

در مطالعه‌ای، محققان از ۲۲۲ نفر از ساکنان اوهایو در خصوص مهم‌ترین عضویت‌های گروهی و دیدگاه‌هایشان دربارهٔ افرادی که خارج از گروه‌های ترجیحی آنان بودند، پرسیدند. هرچه فرد اعتقاد محکم‌تری داشته باشد به اینکه هم‌گروه‌هایش پیچیده‌ترند، بیشتر احتمال دارد از اقدامات مثبت، چندفرهنگی و رفتار برابر با اعضای برون‌گروهی مانند مسلمانان حمایت کند.

انسان‌ها درزمینهٔ سرایت عاطفی بی‌شباهت به زنبورها نیستند. وقتی مهاجمی وارد لانه می‌شود، زنبورها مواد شیمیایی هورمونی به نام فرومون پخش می‌کنند که به زنبورهای دیگر می‌گوید حمله کنند. هرچه فرومون‌های بیشتری وارد فضای آن‌ها شود، زنبورهای دیگر نیز بیشتر تحت‌تأثیر اجتماعی حمله قرار می‌گیرند. ما هم مانند زنبورها فرومون‌هایی منتشر می‌کنیم که به ما کمک می‌کنند بی‌صدا ارتباط برقرار کنیم، حتی بدون این‌که متوجه باشیم.

«ما به خوب یا بدبودن راه خود فکر نمی‌کنیم، فقط انبوه قدم‌ها را می‌شماریم، اما هیچ‌یک از قدم‌ها جبران نمی‌شوند.»

ما بیشتر در تخیل رنج می‌بریم تا در واقعیت.

ما بیشتر در تخیل رنج می‌بریم تا در واقعیت. سنکا

ما در دوران چالش‌برانگیزی زندگی می‌کنیم: فشار زیادی وجود دارد که باید با هم همراه شویم و با یکدیگر کنار بیاییم، سکوت کنیم یا در خصوص اعتقادات شخصی خود دروغ بگوییم تا به گروه تعلق داشته باشیم. اما انطباق کورکورانه هرگز برای کسی خوب نیست؛ شادی را از ما سلب می‌کند و ما را از تحقق قابلیت‌های فردی و جمعی‌مان باز می‌دارد.

تعصبات مختلف داخلی، اثر تقویت‌کنندهٔ اینترنت و پارادوکس دوستی فضای وب را اتاق‌های پر از آینه‌های تحریف‌کننده می‌کنند. نتیجه این است که همه‌چیز پف‌کرده و بد شکل می‌شود و تفکیک حقیقت از دروغ و ادراک از واقعیت تقریباً ناممکن است. اگر برای بیرون‌آمدن از این تالار آینه کاری نکنیم، در ایجاد و تشدید توهمات تحریف‌شده‌تری مشارکت می‌کنیم.

اقلیت‌ها که از محدودیت‌های زمانی و مکانی رها شده‌اند، با صدای بلندشان این تصور نادرست را ایجاد می‌کنند که ازطرف اکثریت صحبت می‌کنند. این راهبرد نتیجه هم می‌دهد. ازآنجاکه بیشتر ما تمایل داریم تکرار، اطمینان و حجم را با حقیقت پذیرفته‌شده اشتباه بگیریم، جملات با صدای بلند اقلیت، صرف‌نظر از صحت آن‌ها، می‌شوند بازتاب پذیرفته‌شدهٔ واقعیت.

تکرار، مانند نقصی در نرم‌افزار بیولوژیک ما، هیچ ارتباط منطقی‌ای با حقیقت ندارد. بااین‌حال به‌نوعی دریچه‌ای برای باورهای ما شده است. متأسفانه دولت‌ها، قلدرها و رهبران نسل‌ها از این تله استفاده کرده‌اند. برای مثال، کتاب هیتلر به نام نبرد من تعدادی از اصول اصلی را برای تبلیغات موفقیت‌آمیز نشان می‌دهد. ازجملهٔ آن‌ها، «تکرار مداوم فقط چند ایده، استفاده از عبارات کلیشه‌ای و اجتناب از عینیت» است.

لودویگ ویتگنشتاین فیلسوف به‌درستی اعتقاد ما را به اطلاعات مکرر مقایسه کرد با خریدن نسخهٔ دوم یک روزنامه تا ببینیم آیا نسخهٔ اول درست است یا خیر.

تحقیقات نشان داده‌اند چگونه وقتی توجه ما بین چندین موضوع مختلف تقسیم می‌شود توانایی‌مان برای دسترسی به حافظهٔ عینی مختل می‌شود و این موضوع سوگیری تکرار ما را تشدید می‌کند.

متأسفانه در دنیای واقعی، که در آن مغز ما اطلاعات را در محیطی با عملکرد سریع و اغلب با حواس‌پرتی پردازش می‌کند، آشنایی ناآگاهانه با یک عبارت اغلب بر ارزیابی‌های عینی‌تر ما از منابع یا دانش موجود پیروز می‌شود.

هرچه بیشتر داستانی را بشنوید، بیشتر احتمال دارد فکر کنید درست است و آن را حقیقت درستی درک کنید، حتی اگر بدانید در واقع فقط فردی آن را بارها و بارها تکرار می‌کند. این تکرار مانند طوفان بارانی عمل می‌کند که به‌تدریج نهرهای کوچکی را در مسیری گل‌آلود شکل می‌دهد.

هرچه بیشتر چیزی را ببینیم، مغز ما سریع‌تر تمایل دارد آن را حقیقت پردازش کند و بپذیرد (تنها استثنا افراطی‌ترین و آشکارا نادرست‌ترین اطلاعات است، مانند «انسان‌ها حیواناتی خونسردند.»)