بریده‌هایی از کتاب توانمندی های نهان

برترین راه برای یادگیری یک مطلب، آموزش آن است. شما بعد از به خاطر آوردن مطالب، بیش‌از قبل آن‌ها را به خاطر می‌سپارید و بعد از توضیح دادنشان، بهتر از قبل آن‌ها را درک خواهید کرد.

توانایی ما جهت ارتقای مهارت‌ها و انتظاراتمان در وهلهٔ نخست به نحوهٔ تفسیر ما از موانع پیش رویمان بستگی دارد. شواهد گسترده نشان می‌دهند که وقتی موانع را تهدید قلمداد کنیم، تمایل به عقب‌نشینی و تسلیم شدن در ما افزایش می‌یابد. اما وقتی موانع را چالش‌هایی بدانیم که لازم است بر آن‌ها فائق بیاییم، می‌توانیم بهترین عملکردمان را نشان دهیم.

آنچه شبیه به یک پیشرفت ناگهانیِ بزرگ به نظر می‌رسد، معمولاً نتیجهٔ انباشته شدن بردهای کوچک است.

اغلب گفته می‌شود کسانی که قادر به انجام دادن کاری نیستند به آموزش آن روی می‌آورند. (۱۷) درست‌تر این است که بگوییم کسانی که می‌توانند کاری را انجام دهند، قادر به آموزش اصول مقدماتی آن کار نیستند. بخش عمده‌ای از دانش تخصصی ماهیتی ضمنی دارد، نه صریح. (۱۸) هرقدر در حوزه‌ای تسلط بالاتری پیدا کنید، آگاهی‌تان از اصول مقدماتی آن حوزه کمتر خواهد شد.

«هرقدر در کار خود بهتر شوید، توانایی شما در انتقال دانسته‌هایتان در آن حوزه به دیگران یا قابلیتتان در یاری رساندن به بقیه جهت فراگیری همان مهارت بدتر خواهد شد.»

اگر خواهان پیشروی در مسیری تازه هستید، غالباً برترین متخصصان بدترین راهنمایان برایتان به شمار می‌روند. غیرمؤثر بودن راهنمایی‌های متخصصان به افراد مبتدی دست‌کم دو دلیل دارد. دلیل نخست میزان مسافتی است که افراد متخصص طی کرده‌اند؛ آنان به‌قدری از نقطهٔ آغازین دور شده‌اند که نمی‌توانند خودشان را در موقعیت شما تصور کنند. چنین پدیده‌ای نفرین دانایی نام دارد: هرقدر بیشتر بدانید، برایتان درک ندانستن دشوارتر می‌شود.

افراد شایستگی‌های شما را براساس فقط یک عملکردتان قضاوت نمی‌کنند. روان‌شناسان چنین وضعی را اثر پیامدهای مفرط می‌نامند؛ (۱۷) اگر یک بار غذای بدی بپزید، افراد به‌ندرت شما را آشپز افتضاحی قلمداد خواهند کرد. اگر اشتباهی انگشتتان را روی لنز دوربین بگذارید، به این نتیجه نمی‌رسند که شما عکاس بدی هستید. می‌دانند که این فقط عکسی فوری است که در یک لحظهٔ زمانی ثبت شده است. مشخص شده است که مردم هنگام ارزیابی مهارت‌هایتان، بیشتر از نقاط شکست، برای نقاط اوج شما ارزش قائل‌اند.

وقتی خودتان را زیر ضرب ملامت بگیرید، قوی‌تر نمی‌شوید، بلکه کبود خواهید شد. مهربانی با خویشتن به معنای نادیده گفتن نقاط ضعفتان نیست، بلکه یعنی به خودتان اجازهٔ درس گرفتن از سرخوردگی‌هایتان را بدهید. ما با پذیرش کاستی‌هایمان رشد می‌کنیم، نه با تنبیه خودمان بابت آن‌ها. کاری کنید که احساس اشتباه کردن به سراغتان بیاید.

وابی-سابی به معنای ستودن زیبایی در عین نقص است. این مفهوم به معنای ایجاد نقصی عامدانه نیست، بلکه هدف آن پذیرش این واقعیت است که نقص‌ها اجتناب‌ناپذیرند؛ دریافتن اینکه نقص‌ها مانع تعالی پدیده‌ها نمی‌شوند.

وابی-سابی به معنای ستودن زیبایی در عین نقص است. این مفهوم به معنای ایجاد نقصی عامدانه نیست، بلکه هدف آن پذیرش این واقعیت است که نقص‌ها اجتناب‌ناپذیرند؛ دریافتن اینکه نقص‌ها مانع تعالی پدیده‌ها نمی‌شوند.

اگر افراد به شما اهمیتی نمی‌دهند، پس لازم نیست شما هم به واکنش‌هایشان اهمیتی بدهید. اگر آن‌ها صلاحیت ارزیابی حوزهٔ عملکردی شما را ندارند یا به‌قدری به شما نزدیک نیستند که توانمندی‌هایتان را بشناسند، می‌توانید نظراتشان را نادیده بگیرید و به آن‌ها ثابت کنید که اشتباه می‌کنند. اما اگر نشان داده‌اند که برایتان اهمیت قائل‌اند و حوزهٔ کاری و مهارت‌هایتان را هم می‌شناسند، پس احتمالاً می‌توانند اطلاعات خوبی برای پیشرفت شما ارائه دهند. این بدان معنا نیست که شما باید تک‌تک انتقادات سازندهٔ آنان را بپذیرید، همچنین لازم نیست برای درس گرفتن از این انتقادات حتماً با آن‌ها موافق باشید.

روان‌درمانگران هنگام درمان فوبیاها از دو نوع مواجهه‌درمانی استفاده می‌کنند: حساسیت‌زدایی نظام‌مند و غرقه‌سازی. حساسیت‌زدایی نظام‌مند با دوز کوچکی از عامل تهدیدکننده آغاز می‌شود و به مرور زمان، دوز این عامل افزایش می‌یابد:

کلید اسفنجی شدن این است که تعیین کنید چه اطلاعاتی را باید جذب و چه اطلاعاتی را باید فیلتر کنید. پرسش این است که باید به کدام مربیان اعتماد کنیم. من مایلم قابل‌اعتماد بودن را به سه جزء تقسیم کنم: (۱) اهمیت دادن، (۲) اعتبار و مقبولیت و (۳) آشنایی.

منتقد یا مشوق بودن برای همه آسان است، اما مربیگری دشوار است. منتقدها نقاط ضعف شما را می‌بینند و به بدترین نسخهٔ شما حمله می‌کنند. مشوق‌ها نقاط قوت شما را می‌بینند و از بهترینِ شما تعریف و تمجید می‌کنند. حال‌آنکه یک مربی توانمندی‌های شما را می‌بیند و به شما کمک می‌کند به بهترین خودتان تبدیل شوید.

ظرفیت جذب می‌نامند. ظرفیت جذب یعنی توانایی فرد در شناسایی، ارزش‌گذاری، جذب و به کار گرفتن اطلاعات تازه. (۱۸) این ظرفیت به دو عادت کلیدی بستگی دارد: نخستین عادت به نحوهٔ کسب اطلاعات مربوط می‌شود: آیا شما فقط به چیزهایی واکنش نشان می‌دهید که وارد میدان دیدتان می‌شود یا اینکه به‌شکلی پیشگامانه در جست‌وجوی دانش، مهارت‌ها و دیدگاه‌های تازه برمی‌آیید؟(۱۹) دومین عادت به هدفی مربوط است که هنگام پالایش اطلاعات دنبال می‌کنید: آیا بر تقویت ایگوی خود تمرکز دارید یا در پی افزایش رشدتان هستید؟(۲۰)

روان‌شناسان این چرخه را سخت‌کوشی آموخته‌شده می‌نامند. وقتی به‌خاطر تلاش‌هایتان تحسین می‌شوید، صرفاً احساس ناشی از تلاش ویژگی‌های پاداشی ثانویه را به خودش می‌گیرد. (۳۴) در این حالت، به‌جای آنکه خودتان را برای تداوم تلاش‌هایتان تحت فشار قرار دهید، حس می‌کنید که به‌سمت تلاش کشیده می‌شوید.

مادامی‌که مایل باشید کمی معذب شوید، هیچ‌گاه برای یادگیری دیر نیست و ضمناً چنین شجاعتی می‌تواند ماهیتی مسری داشته باشد. اگر منتظر بمانیم برای مقابله با چالشی جدید آماده شویم و بعد دست به کار شویم، چه‌بسا هیچ‌گاه زمان دست به کار شدنمان فرا نرسد. شاید هرگز روزی نیاید که از خواب برخیزیم و ناگهان احساس آمادگی کنیم. به‌هرحال، با اقدام کردن است که آماده می‌شویم.

وقتی کاری را به تعویق می‌اندازید، از تلاش کردن اجتناب نمی‌کنید، بلکه درواقع از احساسات ناخوشایندی دوری می‌کنید که آن فعالیت در شما برمی‌انگیزد.

اگر شرایط مناسب برای یادگیری فراهم شود، تقریباً همهٔ افراد دنیا می‌توانند هر مهارتی را یاد بگیرند ...»

باشند، نه بر نتیجهٔ بازی