بریده‌هایی از کتاب مسجد آبی

گفت: «من را راهنمایی کنید.» گفتم: «دو راهنمایی به شما می‌کنم؛ یکی این‌که شما از خودتان، دربارهٔ اسلام، یک کلمه هم حرف نزنید، فقط حق داری اگر برخی از نوشته‌های افراد صاحب‌نظر را به فارسی می‌فهمی، به انگلیسی بیان کنی. دوم این‌که آنجا سوژهٔ روزنامه‌های یهودی ضداسلام نشوی»

تمنای من این است که انجمن‌های اسلامی دانشجویی ـ به‌خصوص در اروپا ـ پناهگاهی باشند برای این‌گونه دختر خانم‌ها و آقا پسرها، جوانانی که از محیط‌های خانوادگی نامقید به اروپا آمده‌اند و اینجا در محیطی باز احساس می‌کنند قلبشان در گرو گمشده‌ای است. اینان همان جست‌وجوگران‌اند.

این جوان مطلبی گفت که اولین بار است که من در اروپا، این مطلب را می‌شنوم. او گفت: «یکی از دلایل این‌که من اول بار به اسلام گرایش پیدا کردم این بود که می‌بینم از نظر ایمان و دین مسیحی، مذهب عبارت از چیزی است که آدمی نمی‌تواند در اجتماع، اثرش را خوب بفهمد. آنچه من در زندگی مسلمان‌ها دوست می‌دارم این است که ایمان در زندگی آن‌ها نقش عملی دارد؛ راهنمای عملی یک انسان در زندگی است.»

... من گاهی اوقات توصیه می‌کردم که دو سه نفر که دور هم هستید با هم نماز بخوانید. همین دو سه نفر اگر با هم نماز بخوانند، در روح انسان اثر دارد. در روح خود من اثر می‌گذارد. نمازی که در محیط نمازگزاری با هم بخوانیم در آدم بیشتر اثر می‌گذارد. اصلاً توجه آدم را بیشتر می‌کند. مخصوصاً نماز این‌طور است. البته هر کار خوبِ دسته‌جمعی‌ای این ویژگی را دارد، اما نماز آهنگ خاصی دارد: آهنگ صفا.

ما لازم می‌دانستیم قبل از هر چیز، با دانشجویان روابط نزدیک داشته باشیم

از این به بعد کوشش کن اسلام واقعی، اسلامی را که پیغمبر پاک اسلام برای ما آورد و قبل از هر چیز در قرآن کریم و سنت قطعی پیغمبر و خاندانش منعکس است یاد بگیری

این آمادگی‌ها را من در ردیف استعدادهایی می‌دانم که باید یک ارادهٔ قاطع و فعال و مبتکر از آن به سود این هدف استفاده کند

کرامت اکتسابی، به‌اندازهٔ ایمان و پرهیزگاری افراد است. کرامت اکتسابی در پرتو تربیت و تلاش به‌فعلیت می‌رسد.

امنیت نیز مطلوب دیگر قرآن کریم است. این یک حق ابتدایی است که انسان با امنیت کامل، فکر و سخن منطقی خود را بیان کند.

دین الهی در ذات خود رابطهٔ مستقیمی با خردورزی دارد، چنانکه در روایتی از امام صادق (ع) نقل شده‌است: «کسی که عاقل باشد دین دارد و کسی که دین داشته باشد وارد بهشت می‌شود، بنابراین بهشت جای عاقلان است.»

به همان اندازه که زندگی مادی انسان و رفاه ظاهری او اهمیت دارد، بلکه بیش از آن، باید به زندگی معنوی او بها داد و زمینهٔ چنین زندگانی‌ای را برای او فراهم آورد.

این سخن پیامبر اسلام علامت و رمزی از خوش‌رفتاری با مردم است: «لبخند تو یک صدقه و کار نیک است.»

در بعضی از انجمن‌ها، تعداد افراد خیلی زیاد نیست، مسئلهٔ مهم فعالیت صحیح است.

برای جلسات محرم تصمیم بر این شد که جلسات را در مسجد تشکیل دهیم، زیرا هم دعوت باید عمومی باشد و هم این منزل گنجایشش از آن منزل قدری کمتر است و هم مسجد نباید تا این حد متروک بماند.

ابهاماتی که در سر راه من قرار داشت تنها با یک فرمول می‌توانست قبل از حرکت، برای من تا حدودی روشن بشود و آن، آیهٔ کریمهٔ قرآن <وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ>؛ «آن‌ها که در راه ما تلاش کنند راه‌های خویش را بدان‌ها می‌نماییم و خدا همواره همراه با مردم نیکوکار است» بود.

مدت‌ها سعی کردم خودم را بازپرسی کنم، خودم را آن‌طور که هستم دریابم، ببینم راستی تحت تأثیر چه عاملی حرکت می‌کنم.

«بگو به شما خبر دهیم چه کسانی در میدان زندگی و در تلاش زندگی از همه بی‌بهره‌تر و زیان‌بارترند؟ آن‌ها که در زندگی این دنیا تلاش‌ها و کوشش‌هاشان از جهت هدف‌های صحیح و عالیِ انسانی منحرف است و بیراهه می‌روند، اما خودشان خیال می‌کنند چه آدم‌های خوبی هستند و چه کارهای خوبی انجام می‌دهند».

آنجا که پای سؤال از خویشتن می‌رسد پاسخ دادن کار مشکلی است. در این موارد، انسان آن‌قدر دچار خودفریبی می‌شود، آن‌قدر انسان کار زشت و ناشایست خودش را در پیش چشم وجدانش زیبا و آراسته جلوه می‌دهد که چه‌بسا انسان به گناهی دست می‌آلاید و خیال می‌کند ثواب می‌کند

دوستان عزیز، مسلّم بدانید که درست است که موفقیت‌های اساسی به‌خصوص در این راه‌ها در گرو کاردانی، لیاقت، سرمایه‌های علمی و انسانی است، ولی قبل از هر چیز، در گرو اخلاص است. به‌خصوص تلاش‌های دینی، اگر از مجرای اخلاص و هدف‌گیری صحیح منحرف بشود، ممکن است چند صباحی زرق‌وبرقی داشته باشد، اما سرانجام ندارد.