بریده‌هایی از کتاب افسانه عادی بودن

تغییر جهان‌بینی نگاهمان به جهان را تغییر می‌دهد. ـ جوزف چیلتون پیرس، تَرکی در تخم‌مرغِ کیهانی: ساختِ تازهٔ ذهن و واقعیت

این قضیه مخصوص کشورهای مثلاً جهان سوم هم نیست. در کشور خودم همین اواخر یک تلفن تصویری از کارمند بیمارستان درآمده است. او در کِبِک مشغول است. در این تماس مشاهد می‌شود که چطور دارد زن بومی‌ای را که مشغول وضع حمل است با کلام تمسخر می‌کند. پرستاران «شنیدند که او را احمق خطاب می‌کند و می‌گوید فقط به درد رابطهٔ جنسی می‌خورد و بهتر است بمیرد.» چند دقیقه بعد از این حرف‌ها زنِ بومی واقعاً می‌میرد.

فعلِ نوظهورِ «عادی‌سازی» به سازوکاری اشاره دارد که در آن نابهنجاری گذشته آن‌قدری عادی می‌شود که دیگر به چشم ما نمی‌آید. در سطحی جامعه‌شناختی، «عادی» معمولاً یک معنا دارد: «این‌جا مشکلی وجود ندارد.» یعنی اوضاع خوب است، سیستم به‌درستی کار می‌کند، دیگر نیازی به تحقیق بیشتر نیست.

یکی دیگر از خصوصیات اسفناکِ آموزه‌های پزشکی غربی وجود سلسله‌مراتبی قدرتمند است که پزشکان را متخصصانی عالی نشان می‌دهد و بیماران را فقط موجوداتی تحت مراقبتِ منفعل در نظر می‌گیرد.

چندین بررسی طی دهه‌ها نشان داده است که این وضعیت در روماتیسم مفصلی، ام‌اس و دیگر مشکلات خودایمنی نقش دارند. نه‌تنها چنین روند تحقیقی پیگیری نشده است، بلکه این پیگیری‌نکردن گویی در حلقه‌های جریان اصلی پزشکی ممنوع هم هست.

به عبارت دیگر، استرس باعث افزایش سنِ کروموزوم‌های ما می‌شود و درنتیجه آن‌ها به افزایش سن خود ما کمک می‌کنند.

فایده ندارد به دیگران اشاره کنیم و بگوییم آن‌ها از ما ترومازده‌ترند، چرا که هیچ رنجی را نمی‌توان با رنج دیگر مقایسه کرد. درست هم نیست تا از ترومای خودمان برای بالاتر قراردادن خود از دیگران استفاده بکنیم. نباید بگوییم: «تو دردی را که من کشیدم نکشیده‌ای.» درست نیست وقتی رفتاری ویرانگر داریم آن را چماقی کنیم تا بر عزای مشروع دیگران بزنیم. هرکدام از ما زخم‌هایی به سبک‌وسیاق خودمان داریم؛ نه معنا دارد و نه ارزش که آن‌ها را برای ارزیابی خودمان در مقایسه با دیگران استفاده کنیم.

«نظریهٔ تکاملی یکی از سخت‌ترین نظریه‌هایی است که می‌شود تغییرش داد، چرا که تقریباً به یک مذهب تبدیل شده است: مذهب علمی. ظاهراً هر نوع زیر سؤال بردنش کفرگویی به کل نظام باشد که راستش این‌طوری نیست.

بسیاری از چیزهایی که آدم‌ها را خوب می‌کند یا نه از درون آن‌ها نیست، بلکه از موقعیت آن‌هاست. همین باعث می‌شود که بیشتر به مسئلهٔ عدالت اجتماعی فکر کنم و مسائل بزرگ‌تری را ببینم که فرای فرد حرکت می‌کند. ـ دکتر الیزابت بلکبرن

تأثیرات مرگ‌آور روابط بین‌فردی معیوب کاملاً قابل‌قیاس با عوامل پُرخطری همچون استعمال دخانیت و الکل است. حتی آن را می‌شود تا پای خطرهایی کشید که بر اثر بی‌فعالیتی فیزیکی و فربهی ایجاد می‌شود.

«[درود] به همهٔ روابط من.»

در اجتماعات بومیان کانادا، معمولاً این شکل از خوشامدگویی را می‌شنوم: «[درود] به همهٔ روابط من.»

نشان داده بودم که اعتیاد در اصل نتیجهٔ ترومایی در دوران کودکی است: تنها عاملش نیست، بلکه رایج‌ترین هم هست.

«هیچ آدمی جزیره‌ای نیست که تنها و تنها از خودش ساخته شده باشد.»

گر ما به دنبال نگاهی شفاف و دقیق از سلامت انسان می‌گردیم، باید فهم خودمان را از «تن ـ ذهن» بیشتر کنیم. باید در این تن بی‌شمار نقش اذهان دیگران و تن‌های دیگران را دخیل بدانیم. نقش‌هایی که در شکل‌دادن به تندرستی ما و حسِ «نفس» ما سهم مهمی دارند. در ادامه خواهیم دید که وحدت چطور فرای وحدتِ فردی می‌رود.

گر ما به دنبال نگاهی شفاف و دقیق از سلامت انسان می‌گردیم، باید فهم خودمان را از «تن ـ ذهن» بیشتر کنیم. باید در این تن بی‌شمار نقش اذهان دیگران و تن‌های دیگران را دخیل بدانیم. نقش‌هایی که در شکل‌دادن به تندرستی ما و حسِ «نفس» ما سهم مهمی دارند. در ادامه خواهیم دید که وحدت چطور فرای وحدتِ فردی می‌رود.

«مسلماً برای این به دنیا آمده‌ایم که طرف عشق ورزیده شدن باشیم، [ولی] موهبت‌های بیولوژیکی ما فقط بالقوه‌اند و هیچ‌کدام چیزی را تضمین نمی‌کنند.»

«اتفاقی که در تَن می‌افتد در اصل یک جریان است ـ ورودی دارد و خروجی. نمی‌توانید روی همهٔ جنبه‌هایش کنترل داشته باشید. باید این جریان را بشناسیم و بدانیم چیزهایی هست که می‌توان در آن‌ها تأثیر گذاشت و برعکس. این نبرد نیست؛ پدیده‌ای است که باید آن‌قدر بالاوپایینش کرد تا به تعادل و هماهنگی رسید. باید نیروهایی را که با هم تداخل دارند آن‌قدر ورز داد تا به چانهٔ خمیر تبدیل شوند.»

زیستن در فرهنگ امروز ما باعث شده بسیاری از ما موش‌های آزمایشگاهی‌ای باشیم که شده‌ایم سوژهٔ «استرس مزمن متغیر» و هیچ کنترلی هم رویش نداریم.

درد به حالت مهاجران سرگردان بود و هرازگاهی بروز پیدا می‌کند.