بریده‌هایی از کتاب آیین دوستیابی و چگونگی نفوذ در دیگران

دکتر آرتور آی. گیتس در کتاب بی‌نظیر خود با عنوان روانشناسی آموزش می‌نویسد: «نیاز به همدردی توسط نسل انسان یک نیاز جهانی است. کودک با شور و اشتیاق زخم خود را به معرض نمایش می‌گذارد و یا حتی زخم یا جراحتی بر خود وارد می‌آورد تا هر چه بیشتر همدردی اطرافیانش را جلب کند. بزرگ‌ترها نیز برای همین منظور است که زخم‌های خود را به معرض نمایش می‌گذارند و سوانح، بیماری‌ها، جزئیات خاص از عمل جراحی و غیره را تعریف می‌کنند. «تأسف برای خود» در مورد ناراحتی‌های واقعی یا خیالی، عملاً یک پدیده جهانی است.»

دین دانهام استاد دانشگاه هاروارد در رشته مدیریت تجاری می‌گوید: «من ترجیح می‌دهم قبل از یک مصاحبه دو ساعت در پیاده‌روی جلوی دفتر یک نفر قدم بزنم تا این که بدون تصویر روشنی از آن‌چه خودم می‌خواهم بگویم، و آنچه که آن شخص ــ با توجه به آگاهی از انگیزه‌ها و تمایلاتش ــ احتمالاً خواهد گفت، وارد دفتر کار او بشوم.»

راف والدو‌امرسون در مقاله خود با عنوان «اتکا به خود» می‌نویسد: «در هر کار نبوغ‌آمیز، افکار طرد شده خودمان را تشخیص می‌دهیم که با نوعی وقار ناآشنا، به خود ما باز می‌گردند.»

وقتی خانم لینکلن و دیگران با لحن زننده از مردم جنوب صحبت می‌کردند، لینکلن جواب می‌داد: «از آنها انتقاد نکنید، آنها همانی هستند که ما هم تحت شرایط مشابه می‌بودیم.»

بنیامین فرانکلین می‌گوید: اگر به مجادله برخیزید و علیه کسی به بحث بپردازید شاید گاه بتوانید پیروز شوید‌اما این یک پیروزی تهی خواهد بود، زیرا هرگز نخواهید توانست نظر خوش و مثبت طرف مقابل را به خود جلب کنید.

بعدها به تدریس منطق و علم کلام در نیویورک پرداختم و با کمال شرمندگی باید اقرار کنم که قصد داشتم کتابی درباره این موضوع بنویسم. از آن زمان تاکنون به هزاران مجادله گوش داده، در آنها شرکت کرده و اثرات آنها را تماشا کرده‌ام. در نتیجه، به این نتیجه رسیده‌ام که در زیر این آسمان بلند، فقط یک راه برای بهره بردن از مجادله وجود دارد... و آن، اجتناب از مجادله است. از مجادله و جر و بحث دوری کنید، به همان صورتی که از مار زنگی و زلزله دوری می‌کنید.

«نیروی الهی است که سرنوشت ما را رقم می‌زند، ولی ما هستیم که اعمال خود را اختیار می‌کنیم.»

به جای اینکه مردم را محکوم و سرزنش کنیم، بهتر است سعی کنیم آنها را درک نماییم. بیایید سعی کنیم دریابیم چرا آنها بدان گونه رفتار می‌کنند. این کار بسیار مفیدتر و سازنده‌تر از انتقاد است و به جای نارضایتی و دلخوری، موجب افزایش حس همدردی، ظرفیت تحمل و مهربانی می‌شود. «شناختن همه به معنی بخشیدن همه است.» به قول دکتر جانسون: «جناب، خداوند نیز قصد ندارد انسان را مورد قضاوت قرار دهد تا اینکه روزگارش به سر آید.» پس چرا من و شما چنین نکنیم؟

«از دشمنانی که به تو حمله‌ور می‌شوند نترس، از دوستانی بترس که به تو تملق می‌گویند.»

مرتب با من صحبت می‌کرد و سعی داشت ترسم را برطرف کند. با وجودی که طبق برنامه می‌توانست ساعت چهار بعدازظهر بیمارستان را ترک کند از وقت خودش تقریبا تا ۱۱ شب پیش من ماند. با من بازی کرد، برایم حرف زد و آن قدر پیشم ماند تا بالاخره به خواب رفتم.

بی. اف. اسکینر، روان‌شناس معروف، از طریق آزمایشاتش ثابت کرد که اگر به جانوران، به خاطر رفتار خوبشان پاداش داده شود، خیلی سریع‌تر تعلیم می‌بینند و این آموزش را بهتر حفظ می‌کنند تا اینکه به خاطر رفتار نامناسب تنبیه‌شان کنیم. مطالعات بعدی نشان داده است که این مسأله در مورد انسان نیز صدق می‌کند. ما با انتقاد کردن از دیگران تغییرات پایداری در آنها به وجود نمی‌آوریم، بلکه غالبا دلخوری و ناراحتی آنها را باعث می‌شویم. هانس سلای یکی دیگر از روان‌شناسان بزرگ می‌گوید: «به همان اندازه که ما تشنه تأیید هستیم از مقصر جلوه داده شدن بیزاریم.»

. خطای بزرگ من این بود که به یک مرد بسیار معروف و با سواد گوشزد کردم که در اشتباه بوده است.» معدود افرادی هستند که صددرصد منطقی باشند. بیشتر ما از تعصبات و علایق خود پیروی می‌کنیم. بیشتر ما تحت تأثیر اعتقادات قلبی، حسادت، سوءظن، ترس، حسد و غرور قرار داریم. و بیشتر مردم نمی‌خواهند نظر خود را نسبت به باورهایشان، و یا حتی آرایش مو، اعتقادات سیاسی، و یا هنرپیشه مورد علاقه خود، عوض کنند.

لینکلن پس از نوشتن این نامه از پنجره نگاهی به بیرون انداخت و به خود گفت: «یک لحظه صبر کن. شاید درست نباشد که این‌قدر خشن برخورد کنم. برای من آسان است که اینجا در آرامش کاخ سفید بنشینم و برای مید دستور حمله را صادر کنم. ولی اگر من خود در گتیزبرگ بودم و اگر به همان اندازه مید شاهد خون‌های ریخته شده در طول هفته قبل بودم، و اگر گوش‌های من هنوز فریادها و ضجه‌های زخمی‌ها و در حال مردن‌ها را می‌شنید، شاید من نیز چندان رغبتی به حمله نداشتم. اگر من هم روحیه محتاط مید را داشتم، شاید همان کاری را می‌کردم که او انجام داد. به هر حال، این مسأله اکنون مثل آبی است که در زیر پل جاری است. اگر این نامه را بفرستم احساسات خودم ارضا شده است ولی موجب خواهد شد که مید سعی در توجیه خود کند و در نتیجه، باعث می‌شود که او شروع به محکوم کردن من کند؛ و در نتیجه، حاصلی جز ایجاد دلخوری نداشته و تمام توانایی‌های او به عنوان یک فرمانده را که بتواند در آینده در خدمت کشور باشد از بین می‌برد و چه بسا باعث می‌شود او از ارتش استعفا دهد.»

«من توانایی خود در ایجاد انگیزه در دیگران را به عنوان بالاترین سرمایه‌ام می‌دانم؛ و تنها راهی که با آن می‌توان سعی و تلاش دیگران را برانگیخت این است که عمل آنها را قدر بنهیم و آنها را تشویق کنیم. هیچ چیزی به اندازه انتقاد و ایرادگیری سرپرستان موجب کشته شدن انگیزه تلاش در زیردستان نمی‌شود. من هیچ وقت از کسی ایراد نمی‌گیرم. اعتقاد دارم که باید در دیگران انگیزه‌ای برای کار کردن به وجود آورد. لذا همواره آماده‌ام دیگران را تحسین کنم‌اما از عیب‌گیری و انتقاد بیزارم. وقتی چیزی را دوست دارم و از آن خوشم آمده باشد، صادقانه و با تمام وجود آن را قدر می‌نهم.»

ما با انتقاد کردن از دیگران تغییرات پایداری در آنها به وجود نمی‌آوریم، بلکه غالبا دلخوری و ناراحتی آنها را باعث می‌شویم. هانس سلای یکی دیگر از روان‌شناسان بزرگ می‌گوید: «به همان اندازه که ما تشنه تأیید هستیم از مقصر جلوه داده شدن بیزاریم.»

دلخوری حاصل از انتقاد می‌تواند روحیه کارمندان، اعضای خانواده و دوستان را پایین آورد و در عین حال هیچ تاثیری در اصلاح وضعیت نامطلوبی که به وجود آمده بود ندارد.

تنها دانشی که در ذهن انسان می‌ماند دانشی است که به کار برده می‌شود.

این گفته هنری فورد است: «اگر یک راز موفقیت وجود داشته باشد، آن راز توانایی درک نقطه نظر شخص دیگر و نگرش به موضوعات از زاویه دید آن شخص و البته خودتان است.» این جمله آن قدر گویاست که من می‌خواهم بارها و بارها آن را تکرار کنم. این عبارت آن قدر ساده و بدیهی است که هر کس باید با یک نظر کوتاه، حقیقت آن را ببیند.

جان پیرس، خواننده اپرا، پس از تقریبا پنجاه سال زندگی مشترک با همسرش، یک بار گفت: «من و همسرم مدت‌ها قبل با هم قراری گذاشتیم و صرف نظر از این که چه قدر از دست یکدیگر عصبانی باشیم، آن قرار را محترم شمرده‌ایم. وقتی یک نفر فریاد می‌زند، دیگری باید فقط گوش دهد... زیرا وقتی هر دو طرف فریاد بزنند، هیچ گونه ارتباطی برقرار نمی‌شود و چیزی جز داد و فریاد و ارتعاشات صوتی ناخوشایند وجود ندارد. اصل ۱ تنها راه بهره‌گیری بهینه از یک مجادله این است که از آن اجتناب شود.

زیگموند فروید می‌گوید: «هر چیزی که شما و من انجام می‌دهیم نشأت گرفته از دو محرک است: نیاز جنسی و تمایل به بزرگ بودن.»