بریده‌هایی از کتاب ماری استوارت

دیدن یک انسان در حال جنگ با وجدان خود همیشه یک نمایش تکان دهنده است.

تاریخ جهان همواره نا عادلانه و غیر انسانی نوشته می‌شود، زیرا تقریباً فقط از معذوریت واجباری که به قدرتمندان تحمیل شده، ازپیروزی وتراژدی شاهزادگان دنیاحکایت می‌کند. ولی در باره سرنوشت خرده پاهای در تاریکی ایستاده سکوت اختیارمی‌کند. گوئی درد و رنج و شکنجه ازبدن به بدن فرق می‌کند.

ولی هیچ عاملی نمی‌تواند کسی را که خود را به هلاکت انداخته نجات دهد. خدایان برای شنیدن فریاد قربانیان بی‌عقل گوش شنوائی ندارند.

شوق و علاقه بیش از حد باعث به وجود آمدن خیلی چیزها می‌شود. شیفتگی بیش از حد می‌تواند انرژی فوق انسانی و غیر قابل وصفی را دروجود یک انسان ایجادکند و با فشاری غیر قابل مقاومت، خشم بنیان بر افکنی را حتی در آرام‌ترین طبایع به وجود آورد وفرد را فراتر از عادات و خصلت‌هایش به اشکال مختلف تا مرز جنایت سوق دهد. ولی طبیعت علاقه شدید در این است که بعد از طوفان و اوجگیری خسته و کوفته فروکش کرده و در خود فرو می‌رود.

بنای هر علاقه شدید باطنی و قلبی همیشه بر پایه امیال و علائق گذاشته قرار گرفته است. هرآن چیزی که در گردباد تمایلات قبلی برای انسان رویا محسوب می‌شود، با پیدا شدن یک عشق حقیقی صورت تحقق بخود می‌گیرد.

عشق هم مثل هرهنر دیگر باید آموخته، آزمایش شده و با تجربه باشد. هرگز با اولین تلاش راه حل کامل به دست نمی‌آید. قانون همیشه معتبر روانشناسی ثابت کرده که وجود تمایلات شدید مستلزم گرایشی ضعیف‌تر و سپری شده است.

نفرتی که انسان را به سکوت وا می‌دارد به مراتب از نفرتی که بصورت داد و فریاد و گله و شکایت بروز می‌کند خطرناک‌تر است و خواهد فهمید که کسی که این زن مغرور را این چنین مورد توهین قرار بدهد در واقع حلقه طناب دار را با دست خود بگردن خویش انداخته است.

کسی که به خود اعتماد نداشته باشد به سادگی نسبت به دیگری سوظن پیدا خواهد کرد.

همیشه احمقانه‌ترین کارها از زرنگترین اشخاص سر می‌زند.

در زندگی هرزنی توهینی بالاتر از این وجود ندارد که وی همه چیز خود را تقدیم مردی کند که لیاقت عشق او را ندارد. در چنین صورتی یک زن واقعی هرگز خود و طرف دیگر را نخواهد بخشید. بعد از این همه شور و علاقه بین دو نفر، وجود این سردی روابط درعین رعایت ادب و احترام ظاهری، غیر طبیعی است. وقتی چراغی یکبار روشن شد، باید تا آخر بسوزد ولو این که رنگ آن تغییر کند و نور سفید و روشن ناشی ازعشق، به سیاهی حاکی از تنفّر و توهین بدل شود

برداشت‌های اولیّه تاثیر به سزائی روی روح انسان دارند و در اعماق قلب هربشری بصورتی سرنوشت سازحکّ می‌شوند.

ماری استوارت، قبل از این که بتواند چشمانش را به طور کامل باز کند، وارث تاج‌و تخت اسکاتلند می‌شود.

بارون‌های من تحمّل یک پادشاه واقعی و مردمی‌را ندارند و به چشم یک رقیب به من می‌نگرند. با وجود دوستی پادشاه فرانسه وحمایت نیروهای وی و علی‌رغم مودّت وهمبستگی تنگاتنگ ملّت با شخص من، می‌ترسم

گرچه قرون وسطی بیرحم، خشن و وحشتناک است ولی در عین حال عاری از روح و وجدان نیست. حتی در برخی از آداب و رسوم خود با وجود آگاهی به عمق نا انسانی خویش، باز هم به مراتب بهتر از عصر ما است. درآن دوره در هر اعدام، ولو با بربریت و وحشیگری تمام، ازدریچه انسانیت نگاه می‌کردند. قبل از این که جلاد دست خود را برای کشتن یا شکنجه کردن فردی بلند کند، ناچار است به‌خاطر جنایتی که در حق او انجام می‌دهد، از قربانی خود طلب مغفرت و بخشش نماید. به همین سبب اکنون هم جلاد و دستیار وی با صورت پوشیده مقابل ماری استوارت زانو می‌زنند و به خاطر قتلی که موظف به انجام آن هستند از وی طلب عفو می‌کنند. آری جلاد‌های آن عصر به مراتب انسان‌تر از دژخیم‌های عصر ما بودند.

با اخراج الیزابت درسال ۱۵۷۰و پرنس اورانین در سال ۱۵۸۰از جرگه کلیسا به عنوان دشمنان اصلی کاتولیسم، عملاً خون آن‌ها مباح شناخته شده و از زمانی هم که پاپ کشتار شش هزارنفر را در شب بارتولمی‌به عنوان یک اقدام قابل تقدیر مورد ستایش قرار داده، هرکاتولیکی می‌داند که اگر یک نفر از این ملحدان زندیق و دشمنان آشتی نا پذیر کلیسا را ولو ناجوانمردانه به قتل برساند، در پیشگاه پروردگار خود کار ثوابی انجام داده است.

ماری استوارت از شدّت ناراحتی کنترل خود را از دست می‌دهد و اشک از چشمانش سرازیر می‌شود.

نجیب زادگان به منازلشان برمی‌گردند. آن‌ها از فردا در لوور بله قربان گوی ملکه‌ای دیگرو مجیز گوی صاحب قدرت دیگری خواهند بود، چون برای درباریان فقط نفس مقام ملاک است وکاری باشخصیّت انسانی صاحب مقام ندارند.

در سیاست مغلوب‌ها و بازنده‌ها هیچ حقی ندارند و تاریخ با چکمه آهنین پا بر سر آن‌ها می‌گذارد و بی‌اعتنا به راه خود ادامه می‌دهد.

شاید بتوان پادشاهی را به قتل رساند ولی تاج او را نمی‌توان از سرش برداشت.

ولی در اغلب موارد سربازان عاقل‌تر از فرماندهان خود هستند. آن‌ها شاهدند که چگونه سرداران بزرگ دوستانه با هم مذاکره می‌کنند. پس چرا باید این خرده ریزهای بیچاره در این روز زیبا و گرم پوست همدیگر را بکنند؟