بریده‌هایی از کتاب چکیده تاریخ ایران

اولین اسکناس کاغذی در ایران در زمان گیخاتو رایج شد که به دلیل عدم استقبال مردم به‌زودی جمع شد.

کوروش از شخصیت‌های تاریخی است که نه فقط مورد تکریم ایرانیان است بلکه در میان سایر اقوام به‌ویژه یهودیان گرامی داشته می‌شود و از نادر بزرگان تاریخ است که شخصیت انسانی‌اش بر شخصیت نظامی‌اش برتری دارد.

سلمان فارسی با ابتکار حفر خندق در اطراف مدینه و نجات پیغمبر و یارانش از حمله‌ی قریش از کثرت تقرب در عداد اهل بیت شمرده می‌شد

خدمت شایان اهمیت و ماندگاری که یعقوب صفاری به فرهنگ و زبان ایران کرد گفتنِ یک «نه‌ی تاریخی» به شاعرانی بود که به زبان عربی شعر می‌گفتند و مداحی و چاپلوسی می‌کردند. یعقوب با «نه‌ی تاریخی» خود خدمت بزرگی به تداوم هستیِ زبان پارسی نمود.

کوروش به دلیل اخلاق و رفتار نجیبانه‌ای که داشت در اکثر لشکرکشی‌ها (و مشهورترین آنها گشودن بابل) با استقبال اهالی کشورهای تسخیر شده روبرو می‌شد.

«پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک»

دروغ را منبع جمیع زشتکاری‌ها می‌دانست.

به‌راستی اگر دیروزمان و امروزمان را نشناسیم، چه‌گونه می‌توانیم فردایمان را بنا کنیم؟

با فتح بابل گستره شاهنشاهی ایران را به آن‌جا رساند که روزگار، قبل از آن به خود ندیده بود.

تورات از خشایارشاه به عنوان «اخشوروش» نام برده است

. یادمان نرود امنیت مقدم بر رفاه و آزادی است و فقط در صورت نبودن آن می‌توان به ارزش آن پی برد.

بی‌خبریِ اکثر مردم از گذشته، موجب توقع‌های عجیب و غریب شده است؛ به‌راستی اگر دیروزمان و امروزمان را نشناسیم، چه‌گونه می‌توانیم فردایمان را بنا کنیم؟

یادمان نرود امنیت مقدم بر رفاه و آزادی است و فقط در صورت نبودن آن می‌توان به ارزش آن پی برد

به‌راستی اگر دیروزمان و امروزمان را نشناسیم، چه‌گونه می‌توانیم فردایمان را بنا کنیم؟

هنوز پانزده سال بیشتر از سلطنت شاه عباس نگذشته بود که شاید به پشت‌گرمی توپخانه‌ای که از طریق کمک‌های شرلی گرفته شده بود به‌فکر دست وپنجه نرم کردن با ترکان عثمانی افتاد و تبریز را پس از حدود هیجده سال به شاهنشاهی ایران برگرداند. شیروان و قارص را نیز تصرف کرد. سر رابرت شرلی شخصاً در این جنگ حضور داشت و جراحت مختصری برداشت. شاه‌عباس به‌وسیله‌ی این جنگ بغداد، موصل، دیاربکر، کربلا و نجف را متصرف شد و با تصرف این دو شهر مقدس، احساسات مذهبی مردم را به‌شدت به‌نفع خود تحریک کرد. ولی بعد از این جنگ مجادله بین شیعه و سنی به اوج خود رسید و این امر موجب کاهش نگرانی اروپاییان شد زیرا که دربار پاپ در اروپا از قدرت عثمانی بیم‌ناک بود. بد نیست بدانید که در این هنگام سِر رابرت شرلی از سوی شاه‌عباس به ریاست کل فرماندهی ارتش ایران انتخاب شده بود.

این محیط و ملت بود که دربه‌در به‌دنبال یک رضاشاه نوعی می‌گشتند. اگر رضاخانی هم به‌فرض نبود، خودشان رضاخان دیگری را به هر طریقی بود پیدا می‌کردند. یادمان نرود امنیت مقدم بر رفاه و آزادی است و فقط در صورت نبودن آن می‌توان به ارزش آن پی برد. به‌هرحال به عقیده‌ی نگارنده رضاشاه مولود شرایط زمانه‌ی خودش بود و این به معنی تطهیر او نیست بلکه خاضعانه به‌منظور انتقاد از خودمان است، بدین معنا که روحیه‌ی ارباب رعیتی و قدرت‌پرستی و خودکم‌بینی و حقارت، زمینه را برای تداوم خودکامگی و استبداد فراهم می‌سازد.

ژنرال در خاطراتش می‌نویسد: عیب کلی اعیان ایران این است که حرصِ ایشان بسیار است. پول در این مملکت معبود ملی است. بهترین طرح‌ها اگر اندک معارضه‌ای با منفعت فلان وزیر داشته باشد، زیر پا می‌رود.

درواقع، سلطان محمد خوازرمشاه را می‌توان یکی از پایه‌گذاران سفیرگیری در تاریخ ایران دانست که پی‌آمدهای شوم و زیان‌باری برای ایران به‌بار آورد.

آن‌چه آشکار شده این است که نیاکان ما ایرانیانِ امروزین، از بیابان‌های وسیعِ شمال خراسان یا از جلگه‌های جنوب روسیه یا احتمالاً بنا به تشخیص تعدادی از باستان‌شناسان از ناحیه‌ی جنوب غربیِ بحر خزر بنا به روایتی به مناسبت یخبندان‌های منطقه‌ای، در چندین مرحله و چندین شاخه به سوی جنوب یعنی سرزمین فعلی ایران مهاجرت خود را در حوالی ۲۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد آغاز کرده‌اند.

متأسفانه تاریخ ایران پر است از قهرمانانی که در اوج استیصال و بدبختی مردم، در هنگامی که وانمود می‌شود خشونت و زور می‌تواند چاره‌ساز گرفتاری‌ها باشد، ظاهر می‌شوند و چون برخی از این نوابغ بیشتر در ویرانگری و تخریب مهارت دارند تا ساختن و آباد کردن، بعد از پیروزی‌های نخستین دیگر چیزی برای ارائه و جلب مردم ندارند، آن‌وقت مرحله و پرده‌ی دوم زندگیشان شروع می‌شود که فاجعه‌بار است...