بریده‌هایی از کتاب در باب عمر فانی

نگذارید کسی که نمی‌تواند بهای با ارزش روزی که از من می‌دزد را بپردازد به من نزدیک شود.

قصد ندارم ‌برای‌تان ‌از آن داروهایی که بسیاری از مردم استفاده می‌کنند و باعث می‌شود که ذهن‌تان ‌منحرف شود یا با سفری طولانی و خارج از کشور شادی را به شما بازگرداند، ‌یا زمان زیادی را صرف امورات مالی و سروسامان دادن به املاک‌تان ‌نمایید، ‌ یا با سرگرم شدن به فعالیتی جدید خرسند شوید، ‌تجویز نمایم. ‌ ‌تمام این چیزها صرفا برای مدت کوتاهی کمک می‌کند؛ ‌آن‌ها ‌جراحت را التیام نمی‌بخشند بلکه آن را به تاخیر می‌اندازند. ‌ ‌اما من ترجیح می‌دهم آن را به پایان ببرم تا اینکه ‌بخواهم منحرفش نمایم. ‌ ‌بنابراین من شما را به منبعی که می‌بایست ملجا تمام کسانی که از تقدیر می‌گریزند، ‌باشد هدایت می‌کنم‌- ‌کسب دانش. ‌ ‌آن‌ها ‌جراحت شما را شفا خواهند داد و از تمام ملالت‌ها ‌رهایی خواهند بخشید. ‌ ‌

‌هیچ احساس قدرتمندی در ید اختیار ما نیست، ‌ کمترین آن‌ها ‌نیز از اندوه بر می‌خیزد: ‌برای اینکه ‌خشن است و با خشونت نیز در برابر هر درمانی مقاومت می‌نماید. ‌ ‌گاهی می‌خواهیم که آن را در هم ‌شکنیم و بغض خویش را فروبلعیم، ‌اما همان زمان که بر خونسردی تظاهر می‌نماییم، ‌اشک‌ها ‌از چشمان مان فرو می‌ریزند. ‌گاهی فکرمان را با نمایش‌های ‌عمومی یا مسابقات گلادیاتوری منحرف می‌کنیم، ‌اما در میانه حواس پرتی مان، ‌اندوه با اندک یادآوری مصیبت وارده آن را از بین می‌برد. ‌ ‌از این رو بهتر است که بر غصه خود فائق آئیم تا اینکه ‌بخواهیم آن را فریب دهیم. ‌ زیرا اگر ما را رها کرده به این دلیل است که ‌به‌واسطه‌ لذات و سرگرمی‌ها ‌فریب خورده و پس از مدتی دوباره آغاز خواهد شد و در این مدت نیز نیروی کافی برای آزار ما اندوخته است. ‌ ‌اما اندوهی که با استدلال فرونشیند، ‌برای همیشه آرام خواهدشد.

هیچ انسانی توسط دیگری حقیر شمرده نمی‌شود مگر آن که در ابتدا توسط خویشتن تحقیر شود.

‌خرد معاصی را می‌پراکند نه تک به تک بلکه همه را یک جا: ‌پیروزی خردمندان قطعی و یکباره است.

ممکن است کسی بگوید"چرا تو تفکیک ظریفی بین آن چیزهایی که به‌صورت ‌ مجزا می‌توان تحمل کرد اما در هنگام اجتماع نه، ‌قائل نمی‌شوی؟ "در پاسخ به این مردی ‌که تصور می‌کند مرا با اجتماع مصایب می‌ترساند، ‌می بایست بگویم"اگرتو قدرت آن را داشته باشی که بر هر یک از جنبه‌های ‌بلا فائق آئی، ‌ قدرت غلبه کردن بر تمام آن را نیز داری. ‌ ‌زمانی که یک نیکی درذهن مستحکم می‌شود، ‌ذهن آن را بی‌کم و ‌کاست به تمام جنبه‌ها ‌تعمیم می‌دهد.

‌هیچ ‌چیز طمع را اقناع نمی‌کند، ‌در حالی که اندک توشه‌ای ‌طبیعت حقیقی آدمی را اقناع می‌سازد

شخصی که در کامجویی خانه بنا نکرده باشد، ‌با از دست دادن آن نیز مضمحل نخواهد شد. ‌ ‌ثبات و پایداری آدمی، ‌ ذهنی را پرورش می‌دهد که در هنگام مواجه با شرایط مغلوب نمی‌شود. ‌ زیرا در میانه کامیابی تمام توان خویش را علیه اندوه تقویت نموده است. ‌

‌تمام آن موهباتی که بر من ارزانی شده- ثروت، ‌جایگاه اجتماعی- آن‌ها ‌را به جایی فرستاده‌ام ‌که تنها تقدیر می‌تواند آن‌ها ‌را بی‌اینکه ‌باعث ناخرسندیم شود، ‌بازگرداند. ‌ دره عمیقی بین آن‌ها ‌و خودم ایجاد کرده‌ام، ‌نتیجه آن است که تقدیر تنها می‌تواند آن‌ها ‌را با خود ببرد نه آن که مرا از هم بدرد. ‌ ‌هیچ انسانی بر اثر وزش تقدیر درهم نمی‌شکند مگراینکه فریب افسون او را خورده باشد.

تقدیر بر کسانی که از او غافل هستند سخت یورش می‌برد اما مردی که ‌همیشه در انتظار اوست به راحتی در برابرش ایستادگی می‌کند

تمام تاسف خوردن‌های ‌شما تلف خواهد شد اگر هنوز نیاموخته باشید که چگونه باید بدبخت بود

متوجه شدم که نباید به اندوه شما تا زمانی که تازه و عذاب آور است، ‌سرزده وارد شد، ‌چون در این حالت تسلی بیشتر آن را شعله ور ساخته و عمیق‌تر ‌می‌نماید، ‌برای یک مرض هیچ چیز مضرتر از درمانی نابهنگام نیست. ‌ ‌بنابراین منتظر ماندم تا اینکه ‌جراحت‌تان ‌حرارت خویش را از دست دهد و در طی زمان تا آن حد التیام یابد که بتواند ضمادی را تحمل نماید، ‌این امکان فراهم شود که بتوان آن را لمس کرد و حرکت داد. ‌

‌هرآنچه ‌که به طریق اتفاق حاصل می‌شود نا استوار است و هر چقدر که بلندتر باشد بیشتر مستعد فروریختن است. ‌ ‌وانگهی آنچه محکوم به فروریختن است باعث شادی هیچ کس نمی‌شود. ‌ ‌بنابراین بدیهی است که زندگانی برای کسانی که با زحمت بسیاری آنچه ‌ که باید با مشقت بسیاری نگاه دارند را به دست می‌آورند، ‌نه تنها کوتاه است بلکه مصیبت بار نیز هست. ‌ ‌آن‌ها ‌با مشقت بسیار به آنچه ‌می‌خواهند دست می‌یابند؛ ‌آنچه ‌که به دست آورده‌اند ‌را با اضطراب بسیار در ید خود نگاه می‌دارند؛ ‌و در این میان ابدا در اندیشه محاسبه زمانی که هیچ گاه باز نمی‌گردد، ‌نیستند. ‌اشتغالات جدید جای قدیمی‌ها ‌را می‌گیرد، ‌ آرزوئی، ‌آرزویی دیگر را بر می‌انگیزاند و جاه طلبی، ‌جاه طلبی‌ای ‌دیگر. ‌ ‌آن‌ها ‌در پی پایانی برای بیچارگی خویش نیستند بلکه به راحتی علت آن را تغییر می‌دهند. ‌ در می‌یابیم که اشتغالات عمومی مان مایه عذاب و شکنجه ‌است و به همین جهت زمان بیشتری را با افراد دیگر می‌گذرانیم.

زمان گذشته: مرد عاقل بدان می‌آویزد و درباره آن تفکر می‌کند. ‌زمان حال: مرد عاقل از آن بهره می‌برد. ‌زمان آینده: مرد عاقل برآن پیش دستی می‌جوید.

‌برخی از افراد حتی در فراغت خویش نیز پرمشغله‌اند: ‌در خانه ییلاقی شان، ‌در کالسکه شان، ‌در هنگامه خلوت، ‌حتی زمانی که کاملا تنها هستند، ‌آن‌ها ‌بدترین ‌معاشرین خویشتن هستند. ‌نمی‌توان خلوت ایشان را ‌فراغت نامید بلکه اشتغالی همراه با بیعاری است.

همان طور که ریختن هر مقدار آب به ظرفی که مانعی در انتهای خود برای نگاه داشتن آن ندارد امری بیهوده است، ‌به همان طریق نیز اینکه ‌ما چه مقدار زمان در اختیار داریم، ‌ اهمیتی ندارد اگر ظرفی مطمئن برای نگاه داشتن آن نداشته باشیم؛ ‌این زمان از میان شکاف‌ها ‌ورخنه‌های ‌ذهن بیرون خواهد جست. ‌

‌آن‌هایی که با ارزش‌ترین ‌ متاع زندگانی را سرسری گرفته‌اند‌، ‌فریب خورده‌اند ‌زیرا آن متاع امری ناملموس است و قابلیت این را ندارد که مورد معاینه قرار گیرد و به همین دلیل بسیار ارزان محسوب می‌شود در واقع، ‌می‌توان گفت کاملا بی‌ارزش محسوب می‌شود. ‌ مردم ‌در قبال زحمتی که متقبل شده‌اند ‌یا حمایت‌شان ‌یا خدمت‌شان ‌برای دیگری از دریافت حقوق و پاداش بسیار خوشحال می‌شوند، ‌اما هیچ کس در برابر ارزش زمان، ‌کار نمی‌کند و چنان آن را مسرفانه به کار می‌برند که گویی بی‌ارزش است. ‌ ‌اما اگر مرگ همان مردم را تهدید نماید، ‌خواهی دید که به پزشکان خود برای دمی بیشتر لابه می‌کنند و اگر در معرض مجازات مرگ باشند ایشان را خواهی دید که حاضرند تمام اموال خود را بدهند تا زنده بمانند. ‌این مردم در احساسات‌شان ‌بسیار متناقض هستند.

فردی که تمام زمان خویش را برای نیازهای خویشتن گذرانده است، ‌کسی که روزهای خود را چنان برنامه ریزی کرده که گویا آخرین روز زندگانی وی است، ‌دیگر بیمی از رسیدن فردا ندارد. ‌ ‌آیا لذات جدید هر لحظه می‌توانند چیز جدیدی برای او به ارمغان بیاورند؟ نه، او هرچیزی را آزموده و تا حد انباشتگی از آن‌ها ‌لذت برده است. ‌برای باقی مدت، ‌سعادت می‌تواند به خودی خود کارها را مرتب نماید، ‌زندگانی او اکنون تامین است؛ ‌هیچ چیزی را نمی‌توان از زندگی او برگرفت و اضافه کردن بر آن، ‌ شبیه به خوراندن غذا ‌به شخص سیر و بی‌میلی است که به رغم سیری، ‌گنجایش نگاهداری آن را دارد. ‌

‌آن کس که اجازه ندهد زمانش بیهوده بگذرد، مردی بزرگ و موجودی برتر از خطای انسانی است، ‌چنین کسی در حقیقت طولانی‌ترین ‌عمر را تجربه می‌نماید زیرا هر زمانی که در دسترس باشد را به خود اختصاص داده است. ‌ ‌از هیچ جزء آن مغفول نمانده، ‌هیچ بخشی از آن در کنترل فرد دیگری نیست و وی چنان در محافظت از زمان خویش مقتصد است که هیچ چیز با ارزشی که بتوان زمان را با آن مبادله کرد، ‌ نمی‌یابد. ‌ ‌به همین دلیل ‌از زمان کافی برخوردار است؛ ‌اما کسانی که عامه مردم بر زندگانی‌شان ‌تاخت و تاز می‌کنند ناگزیر زمان اندکی دارند. ‌

چنان زندگی می‌کنید که گویا مقدر شده تا ابد زنده بمانید؛ ‌سستی‌تان ‌هیچ گاه برای نفس‌تان ‌جلوه گر نمی‌شود؛ ‌توجه نمی‌کنید که تا کنون چه میزان زمان سپری شده، ‌بلکه چنان در آن اسراف می‌ورزید که گویا انبانی مملو و چشمه‌ای ‌همیشه جاری در اختیار دارید - درحالی که ‌احتمال دارد روزهایی که به شخص یا چیز دیگری اختصاص می‌دهید آخرین روز شما باشند. ‌در آن‌چه ‌می‌ترسید چون موجودات فانی و در آن‌چه ‌تمایل دارید چون ‌موجودات باقی عمل می‌کنید