بریده‌هایی از کتاب شعر هیئت

ای قوم در این عزا بگریید بر کشتۀ کربلا بگریید از خون جگر سرشک سازید بهر دل مصطفی بگریید... در ماتم او خمش مباشید یا نغره زنید یا بگریید

فیاض لاهیجی حدود چهل سال پس از محتشم این سروده را عرضه می‌کند که در محافل خوانده می‌شود: عالم تمام نوحه‌کنان از برای کیست؟ دوران سیاهپوش چنین در عزای کیست؟ نیلی چراست خیمۀ نُه‌توی آسمان؟ جیب افق دریده ز دست جفای کیست؟ سرتاسر سپهر پر از دود و ماتم است آخر خبر کنید که این‌ها برای کیست؟ گویا مصیبت همه‌ دل‌های مبتلاست یعنی عزای شاه شهیدان کربلاست؟

هیهات، هیهات منا الذلة

امشب شهادت‌نامۀ عشاق امضا می‌شود فردا ز خون عاشقان، این دشت دریا می‌شود

بنا بر قرائن تاریخی نخستین گروهی که در ایران برای حادثۀ کربلا، تجمع و اعتراض و سوگواری برپا کردند، مردم سیستان بودند. در تاریخ سیستان آمده است: «چون این خبر[ حادثۀ کربلا ]به سیستان آمد مردمان سیستان گفتند نه نیکو طریقتی برگرفت یزید که با فرزندان رسول چنین کردند. پاره‌ای شورش اندر گرفتند». اندکی پس‌ از این در ری اعتراض‌ها و سوگواری‌ها آغاز شد که طبری در تاریخ خود و ابن اثیر در «کامل» بدان اشاره کرده‌اند.

ای دیده! خون ببار که ماه محرم است نزد خدای دیدۀ گریان مکرم است

ای لشکر حق را سر و سردار اباالفضل وی دست علی در صف پیکار اباالفضل هم خون حسین بن علی در تن پاکت هم روح تو در پیکر ایثار اباالفضل ریحانۀ دو فاطمه و ماه سه خورشید آرام دل حیدر کرار اباالفضل مانند تو در ارتش اسلام که دیده فرمانده و سقا و علمدار اباالفضل تو ماه بنی‌هاشمی و ما شب تاریک تو لالۀ عباسی و ما خار، اباالفضل هم کاشف کرب پسر فاطمه هستی هم خیل بنی‌فاطمه را یار اباالفضل بر حاجت خود کرده صد و سی و سه نوبت هر خسته‌دلی نام تو تکرار اباالفضل

ای سورۀ کوثر به مقام تو گواه! ما غرق در امواج پر آشوب گناه تا ساحل مهرت آمدیم این همه راه یا فاطمه اشفعی لنا عندالله!

عمری است که از شراب عشقت مستم بر جملۀ عاشقان تو پیوستم آقا به دو دست قلم عباست من آمده‌ام مگر بگیری دستم

لطف قرآن به طرز خواندن توست، والضحی چشم‌های روشن توست «و اذا الشمس کورت» تن توست که در آغوش بوریا ببری