بریده‌هایی از کتاب نقطه مطلوب

جوامع زمانی شکوفا می‌شوند که اعضای آن‌ها بخواهند انگیزه‌های خودخواهانه خود را کاهش داده و به اطرافیانشان اهمیت دهند.

«ذهن ارباب خودش و قائم‌به‌ذات است می‌تواند از بهشت جهنم و از جهنم بهشت بسازد.»

«می‌دانستی که اولین ماتریکس طراحی شده بود تا کامل‌ترین جهان انسانی باشد؟ جهانی که هیچ‌کس در آن رنج نمی‌کشد و همه انسان‌ها شاد هستند. البته این طرح یک فاجعه بود. هیچ‌کس آن را نپذیرفت و کل آن نابود شد. برخی معتقد بودند که ما فاقد یک زبان برنامه‌نویسی مناسب بودیم تا بتواند جهان کامل و بی‌عیب و نقصِ شما انسان‌ها را تعریف کند، اما من معتقدم انسان‌ها به عنوان یک‌گونه از مخلوقات، واقعیت خودشان را بر اساس رنج و بدبختی تعریف می‌کنند. در واقع ایده خلق یک جهان کامل، رؤیایی بود که مغز بدویِ شما انسان‌ها دائماً سعی می‌کرد از آن خارج شود.» «تعریف واقعیت بر اساس رنج و بدبختی»، این عبارت به خوبی بیانگر ایده‌ای ماندگار است.

اگر در حال ساختن یک ربات انسان‌نما بودیم که می‌توانست به تنهایی زنده بماند، مایل بودیم این ظرفیت را در آن لحاظ کنیم. اگر کسی بتواند بدون زحمت ساعت‌های نامحدودی را صرف کاری کند، چیزهای دیگری مانند تحریک و تماس اجتماعی را از دست می‌دهد. این امر نشان می‌دهد که چرا تلاش در طول زمان سخت‌تر می‌شود. چنین چیزی به این معنا نیست که ذخیره‌ای محدود در حال تمام شدن است، بلکه به این معنی است که با گذشت ساعات، ارزش سایر فعالیت‌ها افزایش می‌یابد. تکامل، باهوش‌تر از آنچه ما هستیم، وادارمان می‌کند که استراحت کنیم و به کارهای دیگری بپردازیم.

همچنین این نظریه می‌تواند توضیح دهد که چرا فقط برخی فعالیت‌ها ما را فرسوده می‌کنند. نگاه کردن به بیرون از پنجره کار سختی نیست، زیرا این فعالیت ظرفیت‌هایی را مصرف نمی‌کند که می‌توانید برای کارهای دیگر از آن‌ها استفاده کنید و هیچ هزینه فرصت از دست رفته‌ای وجود ندارد. گوش دادن به موسیقی کلاسیک مرا خسته نمی‌کند زیرا می‌توانم این کار را در حین بررسی ایمیلم انجام دهم. در مقابل، حمل کارتن‌های اسباب‌کشی یا محاسبه اعداد در ذهنتان را در نظر بگیرید. این کارها خسته‌کننده هستند، زیرا شما را از سایر فعالیت‌ها دور می‌کنند و بنابراین باعث آزارتان می‌شوند. ازاین‌رو، خستگی ناشی از تلاش، بازتاب عصبی FOMO یا ترس از دست دادن در شما است.

نقص در خودکنترلی که ناتوانی در کنترل تکانه نیز نامیده می‌شود، منجر به اعتیاد، جنایت، مشکلات ارتباطی و سایر پیامدهای ناخوشایند می‌شود. همچنین، خودکنترلی زندگی را بهتر می‌کند. چه کسی آرزو ندارد که در مواجهه با غذای ناسالم و سایر وسوسه‌ها، قدرت اراده بیشتری داشته باشد؟ آیا خوب نیست که هرگز کنترل خودتان را از دست ندهید و هرگز حواستان پرت شبکه‌های اجتماعی نشود؟ آیا این شگفت‌انگیز نیست که بتوانید برای مدت طولانی روی پروژه‌ای کار کنید و تحت تأثیر وسوسه‌های ایمیل، یخچال و مبل قرار نگیرید؟

انجام تلاش ذهنی ارتباط نزدیکی با خودکنترلی یا قدرت اراده دارد و نیازمند غلبه ارادی بر برخی دیگر از فعالیت‌های وسوسه‌انگیزتر است. به عبارتی، هر کار ذهنی پرزحمت همانند هر کار جسمی پرزحمتی، تکلیفی ارادی است؛ زیرا هر تکلیفی مستلزم غلبه بر میل به انجام ندادن کاری در راستای غلبه بر اینرسی است.

منتقدانی که شکایت دارند حلقه‌های نامزدی گران و بی‌فایده هستند و این‌که بهتر است این پول صرف کارهای مهم‌تری مانند پس‌انداز برای خرید خانه شود، موضوع را درک نکرده‌اند. حلقه‌های نامزدی برای چه گران و بی‌فایده هستند، زیرا چنین کاری بدان معناست که خرید آن دردسر دارد و شخص باید استطاعت مالی لازم را داشته باشد. هیچ‌کس تابه‌حال نگفته است «آن‌قدر دوستت دارم که به خاطرت یک دمنوش فاج شکلاتی داغ می‌خورم» زیرا بسیاری از ما حتی اگر آن شخص را دوست نداشته باشیم، دمنوش فاج داغ را می‌خوریم. این عمل متضاد یک سیگنال پرهزینه است.

روان‌شناسانی به نام‌های برت فورد و آیریس ماوس تبیین‌هایی را در این خصوص ارائه کرده‌اند. شاید وقتی به دنبال شای می‌روید، استانداردهای غیرواقعی و بالایی برای موفقیت تعیین می‌کنید و به این ترتیب، احتمال شکستتان را افزایش می‌دهید. یا شاید پیگیری آگاهانه شادکامی شما را وا می‌دارد تا در مورد شاد بودنتان زیاد فکر کنید و این امر مانع شادی شما می‌شود، به همان شکلی که فکر کردن به اینکه چقدر در رانندگی مهارت دارید احتمالاً مانع از خوب بودن شما در رانندگی می‌شود.

در یک پژوهش از افراد خواسته شد تا هنگام گوش دادن به آهنگِ «پرستش بهار» اثر آهنگساز روسی ایگور استراوینسکی سعی کنند شاد باشند. در مقایسه با افرادی که صرفاً به این آهنگ گوش می‌دادند و هیچ دستورالعملی را دنبال نمی‌کردند، خُلق گروه اول بدتر شد. پژوهش دیگری نشان داد که پس از خواندن مقاله‌ای در مورد مزایای شادکامی که احتمالاً باعث می‌شود مردم برای شادکامی ارزش بیشتری قائل شوند، آزمودنی‌ها پس از تماشای یک کلیپ شادی‌بخش کمتر شاد بودند. به نظر می‌رسد تمرکز بر شادی اثرات بدی به همراه دارد.