بریده‌هایی از کتاب گریزی از شکست نیست

اما چندی بعد یکی از همکاران فروید متوجه شد فقط افرادی این خواب را می‌بینند که در امتحانات موفق شده‌اند. فروید در امتحان پایانی پزشکی قانونی در دانشگاه رد شده بود، اما هرگز خوابی دربارۀ آن ندید. اما ازطرفی، ناهشیارش مدام وادارش می‌کرد که مجدداً در امتحانات گیاه‌شناسی، جانورشناسی و شیمی شرکت کند، امتحاناتی که با نمرۀ خوب قبول شده بود.

زیگموند فروید، در کتاب تعبیر رؤیا ، نشان می‌دهد که خواب امتحان بسی متداول است و، فارغ از فرد خواب‌بیننده، همه‌جا شباهت چشمگیری دارد. فروید دربارۀ افرادی که خواب امتحان می‌بینند می‌نویسد «در خواب، هرچه اعتراض می‌کنند که سال‌ها طبابت کرده‌اند یا استاد دانشگاه یا رئیس اداره بوده‌اند بیهوده است».

هر چند ماه یک بار خواب امتحان می‌بینم. در این رؤیا، باید در میان‌سالی دوباره یکی از امتحان‌های مدرسه را بدهم. مزاحمت‌ها و بیهوده‌گویی‌های خانواده و دوستان مانع از آن می‌شود که درس‌ها را مرور کنم. هرچه می‌کنم نمی‌توانم به آن‌ها بفهمانم که، با وجود میان‌سالی، امتحان دارم و باید شرکت کنم.

بعد از دوران بحران مالی، بازار آزادْ ناکامی را به‌عنوان «فضیلت در کنار ضرورت» در دنیایی بی‌ضمانت به آغوش کشید. حالا، برای پریکاریات‌های جدید، آغاز مسیر شغلی به‌معنای نوشتن رزومه برروی شن است. باید هزار جور کارِ ناکار انجام دهند، مثلاً زحمت بی‌دستمزدِ درخواست‌های کار و مدیریت شغلی. این افراد باید مدام بابت عملکردشان نمرۀ ستاره‌مبنا و دیگر ارزیابی‌های لحظه‌ای از مشتریان دریافت کنند. باید چابک، انعطاف‌پذیر و پذیرای بازمهارت‌یابی و نوسازی برندشان باشند و حتی نمی‌توانند به این فکر کنند که می‌شود گزینه‌ای را نپذیرفت. یادمان رفت بپرسیم: راستی چرا باید این کار را کنند؟

بازار آزاد هرگز ناکامی خودش را نمی‌پذیرد، چون پروژه‌ای آرمان‌شهری است و هدفش هدفش این است که کنج‌به‌کنج زندگی‌مان را با استفاده از رقابتِ انگیزه‌محور پا‌‌‌ک‌سازی کند. دیگر تمام شد آن محافظه‌کاری سنتی که تغییر تدریجی را به انقلاب، آشنای مطمئن را به ناآشنای وسوسه‌کننده و قناعت را به کمال‌طلبی ترجیح می‌داد.

برای کسانی که خود را شیاد می‌دانند، هیچ موفقیتی کافی نیست، چون اگر موفقیتی به نام آن‌ها تمام شود، آن‌طورکه باید سخت نبوده است.

من روباهی هستم که به انگورها رسیده و فهمیده است که واقعاً ترش‌اند. به هر موفقیت مختصری که می‌رسم، خلاقیت به خرج می‌دهم و توجیهی سرهم می‌کنم که خودم را شیاد جلوه دهم. موفقیت‌ها را، به‌محض وقوعشان، خوار می‌شمارم. می‌گویم اگر انگورها آن‌قدر راحت‌یاب‌اند که با جهش ضعیف من به دست آمده‌اند، پس حتماً ارزش خوردن ندارند.